De ontmoeting met de paus en de diplomatieke inspanningen
Op dinsdag ontmoette de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy de paus nabij Rome, terwijl hij zijn pogingen voortzette om Europese steun voor Oekraïne te verkrijgen. Tegelijkertijd weerstond hij druk uit de Verenigde Staten om akkoord te gaan met een pijnlijke concessie aan Rusland.
In een chat met journalisten via WhatsApp herhaalde Zelenskyy dat hij absoluut geen grondgebied wil opgeven. Hij benadrukte: “We willen duidelijk niets afstaan,” hoewel hij erkende dat “de Amerikanen op zoek zijn naar een compromis, ik zal eerlijk zijn.”
Volgens hem dringt Rusland er onmiskenbaar op aan dat Oekraïne territorium overdraagt. “Volgens de wet hebben wij dat niet nodig. Op grond van de Oekraïense grondwet, nationale en internationale wetten, en eerlijk gezegd ook vanuit moreel perspectief, hebben wij geen enkel recht om te capituleren.”
Later die dinsdag trof Zelenskyy de paus Leo XIV in Castel Gandolfo, een pauselijk verblijf buiten Rome, en zou hij later ook overleggen met premier Giorgia Meloni. Het Vaticaan verklaarde dat de paus het belang onderstreepte van dialoog en uitte zijn dringende wens dat diplomatieke initiatieven leiden tot een rechtvaardige en duurzame vrede.
De Heilige Stoel heeft zich neutraal opgesteld in het conflict, terwijl ze steun en hulp bieden aan de zo genoemde “gemondeerde” bevolking van Oekraïne. Zo heeft de paus Zelenskyy drie keer ontmoet en minstens één keer telefonisch gesproken met de Russische president Vladimir Poetin. De Amerikaanse paus heeft opgeroepen tot een staakt-het-vuren en stelde Rusland in het bijzonder op om gebaren te maken die de vrede bevorderen.
Vergaderingen met westerse leiders en de Amerikaanse druk
Op maandag voerde Zelenskyy besprekingen in Londen met de Britse premier Keir Starmer, de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Friedrich Merz. Het doel was om de positie van Oekraïne te versterken te midden van toenemende ongeduld onder Amerikaanse leiders, waaronder president Donald Trump.
De Amerikaanse en Oekraïense onderhandelaars sloten op zaterdag drie dagen van overleg af, met als doel de verschillen te verkleinen over het vredesvoorstel van de Amerikaanse regering.
Een belangrijk punt van controverse binnen het plan was het voorstel dat Kiev het controlegebied in de Donbas-regio zou moeten overdragen aan Rusland, dat dit gebied onwettig bezet. Oekraïne en haar Europese bondgenoten verzetten zich fel tegen het overdragen van land.
In een reactie op zondagavond uitte Trump frustratie richting Zelenskyy, door te stellen dat de Oekraïense leider “het voorstel nog niet heeft gelezen.” Sinds zijn herverkiezing heeft Trump een wisselvallige relatie met Zelenskyy, waarin hij herhaaldelijk beweerde dat de oorlog een verspilling van Amerikaanse belastinggeld was en drong hij aan op landverdeling om het bijna vier jaar durende conflict te beëindigen.
Zelenskyy verklaarde maandag dat Trump “zeker de oorlog wil beëindigen” en voegde eraan toe: “Hij heeft zijn eigen visie. Wij leven hier, en vanuit onze ervaring zien we details en nuances die voor buitenstaanders niet zichtbaar zijn.”
Hij benadrukte dat het huidige Amerikaanse vredesplan, dat nu 20 punten bevat in plaats van de eerdere 28, enkele “obvious anti-Oekraïense” punten heeft verwijderd.
Ondersteuning uit Europa en de standpunten over vrede
Leiders uit Europa toonden zich sterk voorstander van Oekraïne. Starmer, Macron en Merz spraken hun steun uit; Starmer merkte op dat de zoektocht naar vrede zich op een “kritiek punt” bevindt, en benadrukte de noodzaak van “een rechtvaardig en duurzaam staakt-het-vuren.”
Merz uitte echter enige scepsis over enkele details van documenten die door de VS werden vrijgegeven. “We moeten erover praten. Daarom zijn we hier,” zei hij. “De komende dagen kunnen beslissend zijn voor ons allemaal.”
De Europese leiders streven ernaar dat een eventueel staakt-het-vuren wordt ondersteund door stevige veiligheidsgaranties van zowel Europa als de VS, om Rusland te ontmoedigen opnieuw aan te vallen. Trump heeft hier nog geen expliciete garanties voor afgegeven.
Zelenskyy en zijn Europese bondgenoten beschuldigen Rusland herhaaldelijk dat het de onderhandelingen vertraagt om de invasie voort te zetten. Terwijl de Russische troepen langzaam, maar gestaag, terrein winnen, blijven er golven raketten en drones op Oekraïense infrastructuur neerkomen.
Militaire uitwisselingen tussen Rusland en Oekraïne
De Oekraïense luchtmacht meldde dat Rusland afgelopen nacht 110 drones van verschillende typen afvuurde in het hele land. Volgens hen werden 84 drones vernietigd door de luchtverdediging, terwijl 24 nog impact hadden.
Verschillende regio’s in Oekraïne hadden dinsdag te maken met noodstroomuitval wegens de eerdere Russische aanvallen op energie-infrastructuur, aldus Ukrenergo, de nationale energieoperator.
In ruil daarvoor zette Oekraïne haar drone-aanvallen voort op Russische doelen. Het Russische ministerie van Defensie meldt dat de Russische luchtverdediging 121 Oekraïense drones heeft vernietigd boven diverse regio’s en de bezette Krim overnight. In Chuvashia, ongeveer 900 kilometer ten noordoosten van de grens met Oekraïne, beschadigde het aanvallen woongebouwen en raakten negen mensen gewond, liet de lokale gouverneur Oleg Nikolayev weten in een online verklaring.
Daarnaast voerde Oekraïne volgens een bron in de operaties op 5 december een drone-aanval uit op een LPG-terminal in de haven van Temryuk in de regio Krasnodar. De aanval veroorzaakte een grote brand waarbij meer dan 20 LPG-tanks afbrandden en drie dagen lang brandden. Ook raakte de infrastructuur van de tankwagons en een tussenopslagtank beschadigd, aldus de anonieme bron.
