Wist je dat sommige walvissen in de Noordelijke IJszee langer op deze planeet leven dan het oudste huis in Amsterdam? Ja, serieus – de boegwalvis tikt rustig 200 jaar aan. En wat nog opmerkelijker is: tijdens hun hele leven ontwijken ze ziektes waar wij mensen alleen maar van kunnen dromen. Waarom lukt dat hen, en wat kunnen we daar zelf van leren? Ik dook in het onderwerp na een gesprek met mijn buurman – zijn zoon is fanatiek zeebioloog, je snapt.
Het geheimzinnige DNA van de boegwalvis
De oudste levende zoogdieren, zoals de Groenlandse walvis – oftewel bowhead whale – worden letterlijk nooit oud zoals wij dat ervaren. Hun cellen lijken een soort ‘verjongingskuur’ als standaard te gebruiken. Volgens recente studies van de Universiteit van Groningen zit het verschil vooral in hun DNA-reparatiesysteem. Daarmee kunnen ze fouten bij celdeling spotten en herstellen, nog voordat er zoiets als kanker of veroudering optreedt.
Ik las ergens begin dit jaar dat wetenschappers zelfs een gen gevonden hebben dat voor mensen onbekend is – en dat gen remt tumoren als een soort natuurlijke dokter, 24/7. Heel eerlijk: ik weet niet of we dit ooit kunnen namaken, maar fascinerend is het wel.
Geen dokter nodig: walvissen en hun levensstijl
Toen wij het gisteren in onze vriendengroep over veroudering hadden, viel me op hoe weinig mensen stilstaan bij levensstijl. Walvissen leven traag, stressen niet, eten kilo’s plankton vol omega 3 en zwemmen rustig kilometers per dag. Hun lijf heeft nooit honger, maar ook nooit overvloed. Misschien is dit wel de beste ‘dieet-tip’ die wij krijgen uit de natuur – gewoon een leven in balans.
Eén collega zei laatst: “Zo wil ik later ook oud worden, drijvend door de dag en geen zorgen over pensioen.” Tja, wie niet? Maar goed, walvissen hoeven geen hypotheek af te lossen en krijgen geen nieuwsbrieven over CO2-uitstoot… Toch zit er een kern van waarheid in: minder stress, meer bewegen, minder rommel eten – werkt bij de walvis, dus waarom bij ons niet?
Kunnen we walvissen-niveau gezondheid bereiken?
Heel eerlijk – ik vraag me af of die ‘superpowers’ puur te danken zijn aan genen, of dat er toch meer speelt. Sommige artsen denken nu na of het mogelijk is om walvis-DNA ooit in menselijke behandelmethodes toe te passen. Gaat vast nog decennia duren, als het al lukt. Maar stiekem hoop ik wel dat mijn achter-achterkleinkinderen ooit net zo lang kerngezond blijven als de Groenlandse walvis.
Op korte termijn: wat kunnen wij dan wél doen? Hieronder een paar gekke, maar verrassend logische tips – die ik zelf uit deze walviswereld heb meegenomen:
- Eet vaker vis, schaal- en schelpdieren, liefst niet gefrituurd
- Ga juist wandelen in de frisse lucht – Utrechtse grachten tellen ook
- Leer elke dag één onbenullige zorg los te laten (werkt verrassend goed, volgens mijn moeder)
- Slapen in een koele kamer – klinkt raar, maar walvissen houden ook van kou
En nu – zwemmen of toch maar Netflix?
In het kort: walvissen zijn niet alleen cool vanwege hun formaat, maar vooral vanwege hun manier van oud worden. Misschien bereiken wij het nooit (wie weet, misschien vergis ik me), maar inspiratie genoeg. Stel je voor: 200 jaar leven, geen griep, geen stress over belastingdienst en je hoeft geen enkel dieetboek te kopen. Nu ben ik wel benieuwd – wat zou jij doen met tweehonderd gezonde jaren? Deel je gedachten hieronder, ik hoor graag de wildste ideeën. In ieder geval: volgende keer dat je aan walvissen denkt, weet je een geheimpje waar bijna niemand van op de hoogte is… nou ja, nu dus wel.
