Weet je hoeveel Nederlanders stiekem dromen van een reisje naar het ISS? Sterker nog — misschien stond je vroeger wel te zwaaien met een wc-rol die als raket diende. Maar stel: je krijgt ineens echt de kans om 30 dagen rond te zweven in dat gewichtloze niets boven de aarde. Klinkt bizar cool, toch? Alleen… wat doet die trip eigenlijk met je lijf? Ik dook voor de gein in medische onderzoeksdata. Nou, daar word je wakker van.
Spieren als Pudding: Waarom sporten in de ruimte écht geen grap is
Op aarde moppert men in onze sportschool in Haarlem al snel dat je buikspieren lui zijn. Maar in de ruimte? Daar wordt álles lui. Na ongeveer een maand zonder zwaartekracht breken je spieren gewoon af — letterlijk. De bekende astronaut André Kuipers vertelde laatst op de radio dat je zelfs voor tandenpoetsen krachttraining nodig hebt zodra je terugkomt.
Spieren krijgen gewoon geen opdracht meer van de zwaartekracht om zich in te spannen. Vooral je benen, bilspieren en core lijken op een soort pudding te veranderen. NASA adviseert astronauten daarom minimaal twee uur per dag te trainen — met rare elastieken en fietsen die je vast moet klikken aan de vloer. Moet je thuis eens proberen.
Botten Leveren Calcium In: Je skelet wordt broos
Oké, spieren zijn één ding. Maar je botten — die krijg je écht niet terug zoals je ze achterlaat. Je lichaam geeft, in gewichtsloosheid, het signaal: “Dit skelet moet lichter”. Gevolg: de afbraak van botcellen wordt drie keer sneller dan op aarde. M’n oude buurman in Amersfoort zei altijd: “Val nie van de trap,” — geld dus dubbel als je een maand in space geweest bent.
Het klinkt een beetje vreemd, maar astronauten verliezen per maand soms tot 1,5% van hun botmassa. Dat komt overeen met wat ouderen hier in Drenthe in een héél jaar verliezen. Het calcium dat vrijkomt, belandt trouwens in je nieren. Resultaat: zelfs nierstenen krijgen ineens kans. Ik wist dat zelf dus écht niet.
Vloeistof Hoopt Op In Je Hoofd: Niet iedereen houdt van een puffy face
M’n collega wees me vorige week nog op die typische ruimte-selfies: bolle hoofden en superstrakke kaken. Komt allemaal doordat lichaamsvloeistoffen naar boven stromen zonder zwaartekracht. Je voelt je raar — licht dronken soms, zeggen sommigen. En die verstopte neus is standaard.
Overigens beweert ESA dat sommige astronauten tijdelijk slechter gaan zien. Een soort ‘ruimtezicht’ — nog geen idee of je daar wiskundige problemen mee oplost, maar ik zou het risico niet nemen…
Zure Smaak: Slaap, stemming & smaak veranderen
En o ja, slapen? Vergeet het. De constante zoem van de apparatuur, elke 45 minuten een zonsopgang en je biologische klok die aan gort vliegt — ik las dat sommige crewleden in Baikonur met slaapmaskers én oordoppen slapen, en dan nóg zijn ze na een maand gesloopt.
Tel daarbij op dat zoute snacks ineens favoriete ruimtekost worden, want smaken veranderen door die opgekropte vloeistoffen in je hoofd. Volgens mijn moeder zou ik daarom doodongelukkig worden in de ruimte (ik ruik en proef het liefst alles).
Is het erg? Of moet je gewoon vaker naar de sportschool?
Kijk, je lichaam herstelt — tot op zekere hoogte — na terugkeer op aarde. Maar sommige effecten zijn hardnekkig. Voor een maandje lukt het misschien wel, maar wie naar Mars wil moet zich echt zorgen maken (of gewoon een goed potje calciumtabletten inslaan).
Dus: leuk idee, astronaut worden… of toch maar op vakantie naar Texel? In ieder geval, vertel het je kinderen of collega’s — “ruimte is keihard werken voor je lijf.” En wie weet, misschien komt die trips naar het ISS ooit binnen handbereik via SpaceX of Blue Origin.
In ieder geval — als je zelf vreemde lichamelijke dingen opmerkt na veel tijd binnen of op een reis, misschien ben je gewoon een beetje astronaut geworden. Nou ja, wie weet.
Laat vooral hieronder weten wat jij zou missen (of juist niet) als je 30 dagen rondzweeft tussen de sterren!
