Ooit gehoord dat je in India beter niet met je linkerhand kunt eten? Mij overkwam het maanden geleden—en geloof me, dat zorgde even voor blikken aan tafel. Het klinkt misschien als een detail, maar achter deze gewoonte gaat een hele sociale logica schuil. Misschien dacht je, net als ik, dat dit een hardnekkige mythe is. Toch… lokaal weten ze precies waarom je fork (of handen) beter rechts kunt houden.
Wat is er zo “verkeerd” aan de linkerhand?
In veel delen van India is de linkerhand, vriendelijk gezegd, niet bedoeld voor je chapati of stuk mango. Die hand wordt vooral geassocieerd met—laten we het netjes houden—persoonlijke hygiëne, ofwel: het schoonmaken van jezelf na een toiletbezoek. Mijn collega uit Bangalore zei ooit vlak voor de lunch: “Je linkerhand is daar waar het vuil zich verzamelt.” Bi-zar eerlijk gezegd, maar ergens ook logisch.
Hoe wordt het gezien als je tóch je linkerhand gebruikt?
- Onbeleefd en respectloos: Vooral bij gezamenlijke maaltijden of als je als gast aanschuift, kan het als een enorme faux pas voelen. “Hij weet het vast niet beter”—dat hoor je dan nog net fluisteren.
- Verbaasde blikken: Op straat? Ach, daar zal niemand veel zeggen. Maar bij familie thuis, of in een lokaal restaurant in Mumbai, krijg je hoogstwaarschijnlijk een opgetrokken wenkbrauw.
- Culturele kloof: Het is niet dat je direct wordt weggestuurd, maar men zal het eten soms ontwijken als je met links opschept. “Better safe than sorry,” zei mijn buurman toen – en liet het stukje naan aan mij over.
Waarom blijft deze traditie zo sterk?
India is een patchwork aan tradities—zelfs binnen één provincie is er verschil. Toch, dit onderscheid tussen links en rechts blijft nagenoeg overal overeind. Ouders brengen het over, kinderen leren het op school. Zelf denk ik: misschien is het deels praktisch, deels gewoonte.
Natuurlijk, niet iedereen in India trekt zich er tegenwoordig iets van aan. Maar pakweg in Chennai, of bij oudere generaties, zie je die reflex nog zó sterk. Mijn tante uit Rotterdam vertelde ooit hoe ze bij haar Indiase schoonouders per ongeluk de kom soep met links aangaf. “Direct de soep en de sfeer verknoeid”, lachte ze.
Oké, maar wat als je links bent?
Terechte vraag: wat gebeurt er als je linkshandig bent? Hier wordt het soms wat dubbel. In grote steden of in hippe coworkingspaces in Delhi (ik weet het, klinkt random—vriend daar werkt), maakt het minder uit. Toch wordt er verwacht dat je bij traditionele maaltijden toch rechts probeert te gebruiken. Soms zie je zelfs kinderen geduldig oefenen.
Tips & tricks: zo voorkom je ongemak aan tafel
- Kijk eerst even rond: Zie je hoe anderen eten? Pas je dan rustig aan.
- Vraag het gewoon: Meestal vinden mensen het leuk als je interesse toont in hun gebruiken. “Welke hand gebruiken jullie?” is een prima opener.
- Ga je in een lokaal huis eten? Stel vooral voor om rechtshandig te proberen—men waardeert je moeite enorm.
- Restaurants in grote steden: Daar is het allemaal wat losser. Maar echt, bij huisgemaakte lunches (of religieuze feesten) let men er nog wél op.
Meer dan een etiquette
Eerlijk, ik dacht ooit dat dit soort culturele regels wel verleden tijd waren. Maar tijdens een gesprek in een WhatsApp-groep met Indische collega’s—de meningen liepen nog behoorlijk uiteen. Misschien zijn we allemaal gewoontedieren. Hoe dan ook, het is een klein gebaar met grote betekenis.
In ieder geval: als je binnenkort naar India gaat (of bij vrienden uit die hoek eet), weet je nu hoe je een basic blunder voorkomt. En ja—soms zie je toch iemand met links eten. Dan knipoogt zijn buurman simpel: “Hij moet het nog leren, joh…” In het leven daar verwacht je soms regels — en soms gewoon een glimlach.
In het kort: een hand kan zorgen voor een verhaal aan tafel. Ik ben benieuwd: had jij dit verwacht? Of heb je zelf ooit per ongeluk met links gegeten in India? Deel je ervaringen gerust hieronder—er zijn vast meer van dit soort anekdotes. In ieder geval… eetsmakelijk (maar met rechts, voor de zekerheid).
