Wist je dat jouw onschuldige gewoonte om met links te eten in India heel wat wenkbrauwen kan doen fronsen? Het klinkt misschien vreemd als je net als ik drie maanden geleden — per ongeluk tijdens een lunch met collega’s in Mumbai — je vork gewoon in je linkerhand had. Maar de betekenis daarvan is groter dan de meeste Nederlanders zich realiseren. Dit is geen grap: in sommige regio’s kan je linkerhand echt voor ongemakkelijke momenten zorgen.
Dus, waarom is die linkerhand zo’n gevoelig onderwerp? Moet je je er überhaupt druk om maken als Westerse toerist, of overdrijven mensen het? Laten we erin duiken — misschien sta je straks anders te kijken naar je volgende portie curry.
De linkerhand: meer dan een praktisch detail
In Nederland eten we met links, rechts — niemand valt daarover. In India is dat anders. De linkerhand wordt daar traditioneel als onrein gezien. Volgens de etiquette gebruik je hem namelijk voor dingen waar je liever niet over praat tijdens een maaltijd, laten we het maar een beetje vaag houden. Denk aan persoonlijke hygiëne, zeg maar.
Eten doe je daarom met je rechterhand, vooral wanneer je eet zonder bestek — wat trouwens verrassend vanzelfsprekend en gezellig aanvoelt na een paar dagen. Mijn buurman in Bangalore vertelde laatst nog: “Het voelt respectloos als iemand zijn linkerhand gebruikt, zeker bij familiefeesten.”
Wat als je de fout ingaat?
Misschien denk je: ach, ze zullen wel snappen dat jij buitenlander bent. Ja, tot op zekere hoogte klopt dat. Toch zie je soms dat mensen even met hun ogen rollen als je jouw naan of rijst opeens met links pakt. En het kan erger: op bruiloften of religieuze ceremonies wordt dit als een echte faux pas gezien.
Mijn eigen ervaring? In een klein restaurantje in Goa zat ik, half-afgeleid door mijn telefoon, gewoontegetrouw met links te eten. De ober wees discreet naar mijn hand, glimlachte een beetje ongemakkelijk en zei zacht: “Right hand, please, sir.” Ik voelde me opeens alsof ik de waterglazen net had omgegooid.
Concrete tips voor Hollanders met honger
- Let op in gezelschap. Vooral aan familietafels of tijdens religieuze feestdagen is rechts eten eigenlijk een must.
- Wees niet té relaxed in restaurants. Zeker in Zuid-India of bij traditioneel eten zonder bestek: gewoon rechts pakken.
- Vragen mag altijd. Indiërs weten dat je geen local bent, en meestal word je er vriendelijk op gewezen. Het is echt geen drama, zolang je vriendelijk blijft.
- Bestek? In grote steden of westerse hotels kijkt niemand ernaar om, maar op markten of bij familie thuis is het anders.
En trouwens, het is geen ramp als je het een keertje vergeet. Ik heb het ook niet altijd onthouden — niemand werd boos, hoogstens een beetje verbaasd. Toch blijft het fijn als je een beetje moeite doet, dat valt echt in goede aarde.
Kort over andere culturele handgebaren
Het is trouwens niet alleen bij eten dat de handen belangrijk zijn. Ook bij het begroeten of geven van geld of cadeaus: doe het met rechts. Mijn collega uit Delhi vertelde ooit dat haar oma altijd ‘de hand van het hart’ zei — dat is dus de rechter, in hun cultuur dan. Klein detail, groot verschil.
Je hoeft echt niet alles perfect te doen, want niemand verwacht van je dat je elke nuance kent. Maar het kan zomaar voorkomen dat je door deze kleine dingen net wat meer respect en sympathie oogst. of niet — het blijft een beetje gokken als buitenstaander.
Tot slot: Ga het gewoon proberen
Dus, ben je binnenkort in India, scoor je ergens een curry bij een lokaal tentje of word je uitgenodigd bij iemand thuis — probeer dan gewoon eens rechts te eten. het voelt misschien wat ongemakkelijk, maar het levert wel leuke gesprekken op. En je zult merken: het zijn juist dit soort onverwachte inzichten die reizen (of zelfs thuis Indiaas eten) nét iets leuker maken.
Heb jij wel eens per ongeluk met links zitten eten in India of een ander land met strikte etiquette? Deel hieronder je verhaal — ben benieuwd of het net zo gênant was als bij mij.
