Wist je dat één simpele beweging in India je zomaar direct in de problemen kan brengen? Op kantoor hadden we er (beetje ongemakkelijk) laatst een discussie over — tot een collega vertelde hoe hij maandenlang werd nagewezen in Mumbai vanwege zijn handkeuze. Klinkt overdreven, maar het is echt waar.
Dit is geen simpele etiquettefout als boeketten vergeten bij een verjaardag — in veel delen van India roept het gebruik van je linkerhand nogal wat reacties op. Waarom eigenlijk? En wat gebeurt er als je de fout maakt? Tijd om dat ongemakkelijke onderwerp recht in de ogen te kijken.
Links = onrein: het culturele taboe
Eerlijk, de eerste keer dat ik hierover hoorde, dacht ik dat het urban legend was. Maar nee — de linkerhand wordt in grote delen van India (en trouwens in veel landen in Zuid-Azië) geassocieerd met onreinheid. Dit stamt uit oude tradities rond persoonlijke hygiëne. Opa vertelde ooit: ‘Met rechts eet je, met links doe je… de rest’. Tja, zo werd het daar dan gezegd.
Met de linkerhand wordt je geacht je onderlichaam schoon te maken na een toiletbezoek. Al klinkt het in Nederland een beetje ouderwets, in India leeft deze associatie nog dagelijks. Gevolg? De linkerhand is eigenlijk een soort taboe — en niet alleen aan tafel.
Wat gebeurt er als je het toch doet?
Stel, je zit op een terrasje in Delhi en geeft je buurman een stukje naan aan… met links. Grote kans dat je gezelschap je met verbazing of zelf walging aankijkt. En dan hebben we het nog niet over officiële situaties — als je bij een zakelijke meeting met links een visitekaartje overhandigt, zijn de blikken helemaal niet mis.
In sommige delen van het land is men inmiddels wat relaxter, zeker in hippe steden als Bangalore. Maar vergis je niet: juist buiten de grote steden of op bezoek bij oudere generaties kan deze handeling je respect kosten, of zelfs contacten schaden. een collega uit Rotterdam vertelde dat zijn Indiase schoonfamilie maandenlang over hem fluisterde na één flinke linkerpresentatie, oeps.
Een beetje dramatisch klinkt het — maar het feit blijft dat je je, zonder het te merken, buitenspel kunt zetten. Voor iemand als ik, die niet altijd nadenkt voordat ik pak, best lastig…
Praktische tips om blunders te voorkomen
- Let bij eten altijd op: Pak brood, rijst of snacks met rechts (of beide handen – maar nooit alleen links).
- Hands geven & objecten overhandigen? Altijd met rechts.
- Post-it aan een collega? Rechts gebruiken, echt waar.
- Lukt het niet (je hebt bijvoorbeeld iets vast met je rechterhand)? Zeg even “Sorry, mijn rechterhand is vol”, dan begrijpen ze het vaker wel.
en, nog een tip die iemand uit ons expat-chat laatst deelde: als je per ongeluk toch links gebruikt, gewoon nonchalant lachend je fout toegeven. ‘Excuus, ik ben nog steeds aan het leren’ werkt meestal beter dan doen alsof er niets aan de hand is.
Geldt dit altijd en overal?
Nee, natuurlijk zijn er uitzonderingen. In cosmopolitische steden, jongerenkringen, of bij mensen die veel met buitenlanders omgaan, zie je wat meer flexibiliteit. Maar ik zou het toch niet uitproberen bij een traditioneel familie-etentje in Pune… Je weet maar nooit.
Wat ik zelf merkte, is dat gewoon bewust omgaan met deze gewoonte eigenlijk heel respectvol overkomt — en je voorkomt ongemakkelijke situaties of misverstanden. Ook al is het soms onhandig — links is in Nederland tenslotte gewoon een hand, maar in India: liever niet.
In het kort — wat moet je onthouden?
- Gebruik je rechterhand voor alles belangrijk: eten, geven, begroeten
- De linkerhand is echt ‘taboehand’ bij veel traditionele Indiërs
- Fout gemaakt? Lach het weg en geef aan dat je nog aan het leren bent
Misschien klinkt het overdreven — maar het is één van die kleine cultuurverschillen die in het dagelijkse leven ineens groot kunnen worden. Niet alles draait om regels, maar een beetje extra opletten maakt dat je je snel welkom voelt. In ieder geval, zo werkte het bij mij… hoewel misschien had ik gewoon geluk.
Heb je zelf een cultureel blunderverhaal? Deel het hieronder — of stuur het door naar die ene vriend die binnenkort naar India vertrekt!
