Wanneer heb jij voor het laatst écht een dag zonder internet doorgebracht? Mij overkwam het een paar maanden geleden onbedoeld — serverstoring bij Ziggo, geen verbinding, geen Netflix, zelfs geen WhatsApp. Eerst voelde het alsof ik mijn linkerarm was kwijtgeraakt. En toen? Er gebeurde iets raars (en eerlijk gezegd best verfrissends). Maar stel je voor: 30 dagen offline, helemaal nergens inloggen, geen social media, geen nieuws-apps. Wat doet dat met je hoofd? Er is onderzoek naar gedaan — en de uitkomsten zijn niet bepaald wat je verwacht.
Waarom zou je 30 dagen offline gaan?
De onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam vroegen zich precies datzelfde af. Want veel mensen voelen zich verslaafd aan hun scherm — mijn buurman moppert er wekelijks over tijdens onze koffie in de wijkwinkel — maar wat doet zo’n radicale digitale detox écht? Het klinkt haast ouderwets: een maand zonder Google, Bol.com of Marktplaats. Toch groeit het idee van tijdelijk ‘ont-internetten’ — van Rotterdam tot Groningen verschijnen er digitale detox retreats. Resultaat: meer rust in je hoofd, minder FOMO, minder stress… althans, dat zeggen ze.
Hoe verliep het experiment?
Dertig deelnemers, uiteenlopend van studenten tot vaders van drie uit Haarlem. Iedereen legde hun telefoon, tablet en laptop vier weken weg (ze mochten alleen bellen in noodgevallen — oma moest bereikbaar blijven, volgens één leerling). Familie en vrienden probeerden de deelnemers op de hoogte te houden van het belangrijkste nieuws en afspraken — of dat handig ging, verschilt per persoon.
- Nieuws? Alleen via de radio, of — even ouderwets — via de krant uit de brievenbus.
- Sociaal contact? Op bezoek, of via een vaste lijn. Sommige mensen gingen zelfs ouderwets kaartjes sturen.
- Werk en studie? Dat was lastig — niet iedereen kon zich volledig afmelden, sommigen schakelden hulp in van collega’s.
De grootste verrassingen (positief én negatief)
Eerlijk is eerlijk — ik was wat sceptisch toen ik het las. Geen internet, hoe dan. Maar de deelnemers verrasten zichzelf én de onderzoekers:
- Meer focus: Na een paar dagen (en, naar eigen zeggen, “digitale ontwenningsverschijnselen”) werden mensen rustiger in hun hoofd. Minder prikkels, minder multitasking. Mijn collega vertelde dat ze weer hele boeken uitlas in drie dagen, in plaats van elk kwartier Instagram checken.
- Beter slapen: Bijna iedereen sliep sneller in — geen blauw licht meer ’s avonds, geen non-stop appjes.
- Sociale boosts: Sommigen ervaarden diepere gesprekken én vaker spontane bezoekjes. “Ik stond zomaar bij de buurvrouw op de stoep”, zei een deelnemer.
- Maar… irritatie en gemis: Sorry hoor, maar zonder internet blijkt praktisch alles complexer. Navigeren in Amsterdam zonder Maps? “Ik raakte zowat elke dag verdwaald,” schrijft iemand. En afspraken niet even bevestigen per app maakt het ineens spannend — komt die vriend nou wél of niet?
Is offline zijn alleen maar goed? Zeker niet
Natuurlijk is het niet alleen rozengeur en maneschijn. Ik geloof niet dat iedereen baat heeft bij zo’n koude internetstop — misschien zelfs tegenovergesteld voor wie afhankelijk is van online werken of mantelzorg. Deelnemers gaven aan dat ze zich soms buitengesloten voelden, zeker toen er belangrijke mailtjes gemist werden of toen een vriendin iets belangrijks online deelde… en zij dus pas dagen later op de hoogte waren. “Je mist automatisch dingen. Mijn zus kreeg een nieuwe baan, maar ik hoorde het veel te laat,” vertelde één van hen.
Toch — het effect op rust en concentratie had vrijwel iedereen onderschat. Sommige deelnemers zwemmen nu nog steeds elke zondagochtend in de Amstel in plaats van TikTokken tot elf uur. Wat ik opvallend vind: niemand wil volledig offline blijven, maar bijna iedereen raakte het idee van ‘altijd-verbonden-zijn’ kwijt. Misschien is het allemaal minder zwart-wit dan we denken…
Praktische tips voor als je het zelf wilt proberen
- Ga niet cold turkey: begin met digitale vaste momenten per dag (het helpt echt, zeggen ze in m’n vriendenappgroep).
- Vertel mensen in je omgeving dat je offline bent — irritaties kun je zo voorkomen.
- Gebruik een ouderwetse agenda en pen, leg belangrijke info (adressen, telefoons, OV tijden) uitgeschreven klaar.
- Kleed je emailauto-reply leuk aan (“Ik ben even op avontuur — offline!”) en bekijk wat er wel kan zonder internet.
In het kort: 30 dagen zonder internet is géén magische oplossing voor al je problemen. Maar misschien geeft het je net dat duwtje om je digitale gewoontes eens te herzien. Of het jou hetzelfde brengt, weet ik natuurlijk niet — misschien heb je na dag 2 al heimwee. Maar goed, je merkt het vanzelf… Heb jij het ooit geprobeerd? Ik ben benieuwd naar ervaringen — deel gerust je verhaal in de reacties of stuur een (ouderwets) kaartje.
