De opkomst van wederzijdse hulp
In tijden waarin officiële systemen niet meer adequaat functioneren, wenden buren zich tot elkaar. Dit fenomeen wordt steeds vaker aangeduid als ‘wederzijdse hulp’. Een voorbeeld hiervan is te zien in Brooklyn, New York, waar mensen via community fridges voedsel delen en verkrijgen. Op 15 november 2025 werden er bijvoorbeeld bewoners gefotografeerd die voedsel uit zulke centrale koelkasten haalden of deze bijvulden, vaak zonder enige officiële tussenkomst, maar puur op basis van onderlinge steun.
Voorbeeld: Initiatieven in Brooklyn
In Brooklyn zijn groepen actief die zich inzetten voor het delen van voedsel en het opzetten van gemeenschappelijke voorzieningen. Zo worden er bijvoorbeeld collectieve hulpcentra opgericht, waar vrijwilligers zoals Kashish Ali en Georgina Edmonds betrokken zijn. Ali, een eerste-generatie Pakistaanse immigrant uit Atlanta die tegenwoordig in New York woont, richt zich op het inzamelen en verspreiden van voedsel om de gemeenschap te ondersteunen. Ze verkocht in 2021 in Atlanta onder andere via sociale media en begon zelf voedsel te verzamelen en te delen.
Ze hecht waarde aan haar acties niet zomaar als vrijwilligerswerk, maar als een manier om directe connecties te maken met mensen rondom haar. Volgens haar komen mensen onmiddellijk naar de koelkast, praten en pakken ze iets, waarna ze haar foto’s van volle koelkasten deelt op haar Instagram. Ze merkt dat veel mensen geïnteresseerd zijn in betrokkenheid en dat ze het liefst direct resultaat zien, in tegenstelling tot traditionele donaties aan organisaties waar het geld pas later zichtbaar wordt.
Principes en werking van wederzijdse hulp
Een kernprincipe van wederzijdse hulp is dat het toegankelijk is voor iedereen: er is geen ID nodig, en vaak worden de organisatoren zelf ook geholpen. In veel gevallen is er geen hiërarchische structuur en worden hulpverleners en ontvangers niet als verschillende groepen gezien. Het motto is: ‘solidariteit in plaats van liefdadigheid.’
Deze vorm van hulp wordt vooral populair tijdens crises, zoals de COVID-19-pandemie en de huidige economische en politieke onzekerheid onder het tweede Trump-tijdperk. Organisaties als Shareable zetten webinars op die duizenden deelnemers aantrekken, wat de grote vraag onder de bevolking aangeeft om alternatieven voor traditionele hulp en hulpverlening te zoeken.
De rol van grassroots initiatieven
Yoly Nuñez, die actief is bij het Collective Focus Resource Hub in Brooklyn, organiseert distributies van voedsel en ruilen van kleding en huishoudelijke artikelen. Haar groep krijgt geregeld voedsel van winkels die anders zouden worden weggegooid, zoals Trader Joe’s en Wegmans. Ze gebruiken deze producten om gemeenschappelijke fridges te vullen, waardoor voedsel niet verloren gaat en toegankelijk blijft voor de buurt.
Nuñez benadrukt dat haar organisatie helpt bij het versterken van lokale gemeenschappen door mensen aan te moedigen zelf initiatieven te starten. Haar groep is geregistreerd als een non-profit organisatie waarbij vrijwilligers, waaronder Georgina Edmonds die al meer dan 30 jaar in de wijk woont, betrokken zijn bij het besluitvormingsproces.
Tijdens voedseluitdelingen, zoals met linzen, tofu en groenten, vertelt Edmonds dat door collectieve besluitvorming de werkzaamheden en projecten op de juiste koers blijven. Ze wil onder andere een nabijgelegen moestuin starten om medicinale kruiden te verbouwen en eigen initiatieven te ontplooien.
De bredere context en toekomstperspectief
Het fenomeen van wederzijdse hulp groeide vooral tijdens de pandemie en onder politieke onrust. Het biedt een alternatief voor overheidsvoorzieningen en formele hulpverlening, en past vaak bij een behoefte aan directe, zichtbare hulp. Daarnaast verlaagt het de barrière voor deelname, doordat er geen officiële registratie of bewijs van inkomen vereist is en iedereen kan deelnemen en helpen.
Volgens experts zoals Aaron Fernando van Shareable biedt dit soort initiatieven niet alleen een praktische oplossing, maar versterkt het ook de gemeenschapsbanden, vooral in moeilijke tijden. Kleine projecten kunnen uitgroeien tot grote bewegingen die helpen om kwetsbare groepen te ondersteunen wanneer de traditionele systemen tekortschieten.
