Vorige maand kreeg mijn buurvrouw ineens bezoek van de politie — haar slimme camera stond live beelden te streamen naar een onbekende server in Tsjechië. Je zou denken: zoiets gebeurt alleen in films. Helaas is het in Nederland de afgelopen jaren bijna normaal geworden. Met name tieners blijken verrassend creatieve hackers te zijn, die uit verveling (of voor de “lol”) slimme huizen binnenwandelen zonder zelfs maar een schroevendraaier.
Een slimme deurbel: cool, maar ook open deur
Weet u nog dat iedereen tijdens de afgelopen Black Friday-actie massaal Google Nest, Ring en Philips Hue insloeg? M’n collega uit Tilburg heeft pas geleden verteld dat zijn zoon — 14 jaar, nogal technisch — in een weekendje tijd minstens 20 WiFi-wachtwoorden uit de buurt wist te kraken. Dan kom je al snel in de verleiding om verder te gaan en te kijken wat je “nog meer” kunt hacken…
In Nederland vind je relatief veel slimme apparaten per huishouden. Bedenk maar eens: slimme thermostaten, lampen, sloten, camera’s. Bijna elk derde huis heeft wel iets met internet verbonden. Maar veel gebruikers stellen wachtwoorden in als “123456” of “welkom01”. Ooit sprak ik een cyberexpert uit Utrecht die zei: “Nederlanders zijn innovatief, maar gemakzucht zit diep — dat weten jonge hackers ook.”
Tieners: slimmer dan je denkt, meer tijd dan je lief is
Tienerhackers zijn meestal geen geniale criminelen uit films; ze zijn nieuwsgierig, leerden het via TikTok of Discord, en zoeken gewoon spanning. In een wachtkamer las ik vorige week over een Amstelveense jongen die voor de grap de slimme koelkast van zijn leraar in de war bracht. Resultaat? Melk bedorven — klas lachte zich suf.
- Tutorials voor het hacken van smart homes zijn binnen twee minuten te vinden
- Veel fabrikanten laten fabrieksinstellingen ongemoeid — makkelijk doelwit
- Ouders weten vaak niet eens wat er allemaal in huis ‘smart’ is
- Beveiligingsupdates worden maandenlang vergeten
Hoe groot is het probleem nu echt?
Niet elk incident haalt het nieuws. In lokale Facebookgroepen (Heemskerk, Bergen op Zoom — ik noem maar wat) zie je elke maand wel een melding: “Onze slimme camera reageert ineens zonder reden” of “lamp ging midden in de nacht aan, terwijl niemand thuis was”. Volgens cijfers van het Ministerie van Justitie is het aantal meldingen van smart home-hacks door jongeren de afgelopen drie jaar verdubbeld. Ik weet, cijfers zijn soms droog, maar in de praktijk betekent dat: steeds meer gezinnen hebben zonder het te weten hackers op hun wifi.
Wat kun je zelf nu concreet doen?
Ik ben ook geen beveiligingsgoeroe, maar er zijn wel wat simpele dingen die echt werken — althans, dat hoop ik. Mijn moeder installeerde pas geleden een nieuwe router in Zaandam, na weken gezeur van mij. Sindsdien geen vreemde apparaten meer op het netwerk (tenminste… voor zover we weten). Wat helpt:
- Verander alle standaardwachtwoorden meteen na installatie — gewoon, echt alles.
- Zet tweestapsverificatie aan voor alle smart devices.
- Update firmware van je apparaten zodra er een melding komt.
- Gebruik een apart gastnetwerk voor smart apparatuur.
- Controleer regelmatig (maandelijks) welke apparaten verbonden zijn.
Oh ja — vertel uw kinderen dat hacken van de buurvrouw niet stoer is. Soms moeten regels herhaald worden, blijkt uit ervaring…
Wat als het al gebeurd is?
Geen paniek. Verbreek de stekker van verdachte apparaten, verander je wachtwoorden en meld het bij je provider. In extreme gevallen: politie inschakelen. In onze buurt heeft het geholpen om een klein straatgroepje te starten, zodat iedereen elkaar op de hoogte houdt van vreemde situaties. Ingewikkelder dan dat hoeft het niet te zijn, denk ik. Maar ja, misschien onderschat ik het ook wel.
In het kort: hou het simpel, hou het veilig
Tile je sociale leven naast je slimme apparaten op — dan valt het meteen op als er wat raars gebeurt. En, zoals mijn oma uit Almelo altijd zei: “Slim laten is slimmer dan slim zijn.” In het algemeen: check je apparaten, praat met je kids, blijf nieuwsgierig. Want niemand zit te wachten op een tienerhacker die met z’n mobiel jouw koffiezetapparaat aanstuurt. Nou ja, in ieder geval ik niet.
Heeft u zelf ooit iets geks meegemaakt met een slim apparaat? Of tips die echt werken? Laat vooral een reactie achter — want samen zijn we tenminste slimmer dan de luie hackende pubers van vandaag.
