De recente aardbeving en de voorlopige beoordeling
Op dinsdag begon Japan met het evalueren van de schade en waarschuwde het publiek voor mogelijke naschokken nadat een aardbeving met een kracht van 7,5 op de schaal van Richter in de late avond leidde tot verwondingen, lichte schade en een kleine tsunami in de kustgemeenschappen aan de Pacific kust.
Een luchtfoto toont een voertuig dat op een beschadigde weg in de stad Tohoku ligt, in de prefectuur Aomori, in het noorden van Japan, op dinsdag 9 december 2025, na een krachtige aardbeving de avond daarvoor. (Kyodo News via AP)
In Hachinohe, Aomori prefectuur, bedekken mensen gebroken glazen met een blauwe doek in een schoonheidsinstituut, eveneens op dinsdag 9 december 2025, na de aardbeving. (Kazuki Kozaki/Kyodo News via AP)
Een man verwijdert puin van een locatie die getroffen is door de aardbeving bij een commercieel gebouw in Hachinohe, in dezelfde prefectuur, op dinsdag 9 december 2025. (Ren Onuma/Kyodo News via AP)
De waarschuwing en de context
De Japanse overheid bracht dinsdag een waarschuwing uit voor een mega-aardbeving na een beving met een kracht van 7,5 nabij de oostkust van Aomori, de noordelijkste prefectuur op het hoofdeiland Honshu, net ten zuiden van Hokkaido. De schade was gering, met 34 relatief lichte verwondingen en lichte beschadigingen aan wegen en gebouwen.
Officiële bronnen benadrukten dat deze waarschuwing geen voorspelling is, en dat de kans op een aardbeving van magnitude 8 of meer ongeveer 1% bedraagt. Desalniettemin hoopt men dat deze waarschuwing een wake-up call zal zijn voor een aardbeving die vergelijkbaar is met de ramp uit 2011, waarbij bijna 20.000 mensen omkwamen en een kerncentrale werd beschadigd.
Er bestaat een verhoogd risico op een daaropvolgende aardbeving van magnitude 8 of groter binnen de komende week. Overheidsfunctionarissen adviseren bewoners, vooral langs de kust, goed voorbereid te zijn, zodat ze een noodpakket kunnen pakken en snel kunnen vluchten bij een grotere aardbeving.
Vergelijking met eerdere waarschuwingen en mishandelingen
Deze waarschuwing lijkt gerichter dan die uit het vorige jaar. In de zomer van 2024 werd voor de zuidelijke helft van de Japanse Pacific-kust een waarschuwing voor een mega-aardbeving langs de “Nankai Trough” afgegeven, maar de vage communicatie leidde tot paniekkoop van voedsel, het annuleren van evenementen en sluitingen van bedrijven.
De geologische achtergronden van de risico’s
Volgens het Japan Meteorologisch Agentschap verhoogt de kracht van maandag’s aardbeving tijdelijk het risico in Hokkaido en de Sanriku-kust. Hier vormen de Pacific Plate en Japan Trench de onderliggende geologische structuur die verantwoordelijk is voor vele grote aardbevingen uit het verleden.
De ramp van 2011, met een kracht van 9.0, werd veroorzaakt door beweging binnen de Japan Trench, die van de oostkust van Chiba tot Aomori loopt. De Chishima Trench strekt zich uit van de oostkust van Hokkaido naar de noordelijke eilanden en de Kurilen.
De aardbeving uit 2011, gevolgd door een tsunami, richtte grote schade aan in de noordelijke stranden van de prefecturen Iwate, Miyagi en Fukushima. In sommige gebieden bereikte de tsunami een hoogte van meer dan 15 meter en sloeg toe op de kerncentrale Daiichi in Fukushima, wat tot diepe zorgen over stralingsniveaus leidde.
De potentiële impact en economische schade
Volgens de schattingen van de overheid kan een mega-aardbeving in de regio Hokkaido-Sanriku een tsunami veroorzaken van 30 meter (98 voet), waardoor tot 199.000 mensen om het leven kunnen komen. Daarnaast zouden tot 220.000 gebouwen vernietigd kunnen worden en kunnen de economische schade oplopen tot 31 biljoen yen (ongeveer 198 miljard dollar). Het aantal mensen dat de winter zou kunnen overleven met onderkoelingsverschijnselen, wordt geschat op 42.000.
De waarschuwing bestrijkt 182 gemeenten van Hokkaido tot Chiba. Een aparte waarschuwing voor een nog krachtigere mega-aardbeving langs de Nankai Trough, die de zuidelijke Pacific-kust beïnvloedt, werd voor het eerst in augustus vorig jaar ingesteld na een beving van magnitude 7.1 nabij Miyazaki.
Adviezen en maatregelen voor de bevolking
Overheidsfunctionarissen benadrukken dat de nieuwste waarschuwing geen voorspelling is van een specifieke aardbeving op een bepaald tijdstip of locatie. Tsukasa Morikubo, een kabinetsfunctionaris voor rampenpreventie, benadrukte dat inwoners waakzaam moeten blijven en voorbereid moeten zijn terwijl ze hun dagelijkse activiteiten voortzetten.
Verordeningen bevelen aan om een noodpakket klaar te hebben, met meerdere dagen aan voedsel, schoenen en helmen. Daarnaast wordt geadviseerd om evacuatieplannen met familie te bespreken en in dagkleding te slapen om snel weg te kunnen als dat nodig is. Meubilair moet stevig bevestigd worden aan muren of vloeren.
Municipaliteiten informeren via hun websites over de waarschuwing en controleren de voorraad van hulpgoederen en evacuatiematerieel. In Fukushima’s Iwaki stad worden inwoners aangemoedigd zich te registreren voor noodberichten, terwijl in Oarai (Ibaraki prefectuur) de communicatieapparatuur wordt geïnspecteerd.
Historische context en publieke reactie
De eerste mega-aardbevingwaarschuwing van augustus vorig jaar bevatte veel wetenschappelijke jargon en veroorzaakte verwarring en paniek onder de bevolking. Verschillende gemeenten sloten stranden af en annuleerden evenementen, wat teleurstelling wekte bij reizigers tijdens de boeddhistische feestdagen.
Veel mensen pasten hun reisplannen aan en voerden massale aankopen uit van rijst, gedroogde noedels, flessenwater en draagbare toiletten. Supermarkten in het westen van Japan en in Tokyo werden daardoor vaak leeggehaald.
