Op aarde voelt huilen als iets heel menselijks – uit frustratie, ontroering of gewoon omdat je per ongeluk weer eens uien sneed. Maar wist je dat astronauten praktisch nooit huilen als ze rondzweven in het ISS? Vorige week hoorde ik dat in ons teamoverleg en sindsdien liet het me niet los. Space is gekker dan je denkt, en ik vertel je graag waarom dat is — en, vooruit, nog drie andere bizarre ruimtestationsweetjes. Sommige geloof je echt pas als je ze zelf hoort.
1. Tranen zweven, tranen rollen niet
Als je ooit hebt gehuild na een lange werkdag op maandag – zoals ik trouwens vorige maand — dan weet je: tranen stromen gewoon naar beneden. In de ruimte? Daar worden tranen één grote dikke druppel op je oog. Door microzwaartekracht stromen ze niet, maar blijven ze aan je oogplak zitten, wat vooral irritant is (volgens André Kuipers trouwens). Jean, een collega van m’n zus, vindt dat best ‘raar ongemakkelijk’. En misschien is dat ook wel zo. Dus liever lachen dan huilen als je straks de ruimte in gaat.
- Makkelijker gezegd dan gedaan – Astronauten missen soms hun gezin, maar huilen? Onhandig. Die tranen prikken, blijven plakken en je moet jezelf er handmatig van bevrijden.
- Fun fact: Chris Hadfield – die Canadese astronaut met die gitaar — liet eens op YouTube zien dat één traantje gewoon je hele oog bedekt als een soort mini-aquarium.
2. Brood? Vergeet ’t maar.
Waarschijnlijk denk je bij astronauten eten aan felgekleurde tubes en spacefood. Maar zelfs een simpele boterham met hagelslag — typisch Nederlands trouwens — is verboden terrein in de ruimte sinds jaren ‘60. Waarom? Kruimels! Die blijven zweven en kunnen in de apparatuur komen (of in je luchtpijp). In ons familieapp-groepje werd laatst nog een meme gedeeld over kruimelende ontbijtkoek op het ISS. Grappig, maar niet zo praktisch dus.
- Wraps zijn nu standaard — minder kruimels, en je kunt alsnog chocopasta smeren (écht waar, check de ESA-cateringlijst van 2023 maar).
- Levensles: zelfs boven de wolken moet je je eten plannen…
3. Ruimte ruikt naar… geroosterd vlees?
Geloof het of niet, maar astronauten zeggen vaak dat de ruimte (of tenminste hun pakken en het ISS na een ruimtewandeling) een geur hebben die lijkt op aangebrand vlees of lasrook. Kreeg ik laatst te horen van een kennis uit Eindhoven die bij ESA stage liep. Het blijkt dat er in vacuüm bepaalde deeltjes achterblijven aan materialen, die voor een nogal robuuste geur zorgen. Zo’n detail dat je alleen via via hoort — en dan toch even onthoudt als je je barbecue aansteekt.
- Astrofact: De geur komt door geïoniseerde atomen en waarschijnlijk ook vanwege minuscule meteorietinslagen die de buitenkant van het ISS markeren.
4. Slaap: niet vallen, wel wakker schrikken
Gabber van mij (hij heet Bas, werkt bij een sterrenwacht in Groningen) vertelde dat slaap in de ruimte allesbehalve rustig is. Je hangt vast in een slaapzak tegen de muur en wordt – behalve van je gedachten — meestal wakker van allerlei zoemende ventilatoren of plotselinge lichtveranderingen. Droom rustig, zeggen ze dan.
- In het ISS is het elke 45 minuten ‘zonsopgang’. Probeer daar je slaapcyclus maar eens op af te stemmen…
- Sommigen luisteren naar André Kuipers’ afspeellijst om een beetje tot rust te komen. Hoewel, dat is misschien meer anekdote dan wetenschap, toegegeven.
Dus, als je ooit dagdroomde over astronaut worden — de ruimte is net wat minder Hollywood dan je dacht. Maar juist daardoor misschien extra indrukwekkend.
Heb je zelf een gek ruimtefeitje of brandende vraag? Drop ‘m in de reacties — of deel de meest bizarre weetjes uit je studiegroep, koffiekamer of familie-app. wie weet leer ik nog eens wat nieuws. In ieder geval: de volgende keer dat je je ontbijt op tafel laat kruimelen, denk dan aan de jongens en meisjes daarboven. In het universum gelden net wat andere regels. In ieder geval, zo ongeveer…
