Zou jij denken dat de beste astronauten allemaal dertigers zijn? Verrassing: ESA en NASA sturen steeds vaker vijftigers de ruimte in. zelfs in downtown Rotterdam zei laatst iemand grappend: “Oudjes vliegen verder”. Misschien zit er toch wat in.
Ervaring die telt – letterlijk en figuurlijk
Mensen vergeten wel eens: astronaut zijn is geen sprint, maar een ultramarathon. Iedereen kent wel die beelden uit de jaren ‘90 van jonge, strakke helden in glimmende pakken. Maar de laatste tijd valt steeds vaker op – de commanders van ISS zijn meestal 50+. Ik las vorige maand een interview met André Kuipers: “Na je vijftigste neem je betere besluiten onder druk.” Geloof ik direct.
Waarom juist vijftigers?
- Mentale weerbaarheid – Stress op 400 kilometer hoogte is gewoon… anders. Vijftigers zijn niet snel van hun stuk; ze hebben duizenden crisissituaties op aarde al meegemaakt. Mijn buurman (werkt bij het NLR) zegt altijd: “Je leert pas rust bewaren als je weet hoe erg het fout kan gaan.”
- Meer levenservaring = betere samenwerking – Jongeren hebben energie, zeker. Maar ‘teamplayer’ zijn leer je pas na tientallen projecten met ‘moeilijke’ collega’s. Op ruimtemissies is dat key.
- Gezonder dan ooit – Medische selectie is bizar streng, ook als je 55 bent. Fysieke achteruitgang? Tja, ik ken crossfitters van 60 die me eruit tillen…
het viel me laatst nog op tijdens een lezing in Utrecht: oudere astronauten zien er juist vaak relaxter uit. misschien toch minder bewijsdrang?
Voorbeelden dichterbij huis
André Kuipers was 53 bij zijn laatste missie. Zelf zegt hij dat ‘geduld’ allesbepalend was. “Vroeger wilde ik altijd alles meteen.” Nu liet hij zaken vaker over aan jongere collega’s – resulteerde in minder fouten.
Ook in Amerika zien we hetzelfde patroon. Peggy Whitson – alias ‘de oma van het ISS’ – haalde record na record na haar 55e. Ze gaf aan: “De ruimte leert je focussen op het belangrijke. Oudere astronauten herkennen ruis sneller.”
Maar waarom niet alleen jonge mensen?
Toegegeven, er zijn fysieke nadelen — botdichtheid, spierafname. Toch blijkt uit studies van de Universiteit van Amsterdam (maart 2024) dat het aanpassingsvermogen van oudere astronauten vaak beter is. Blijkbaar helpt het als je in je leven al vaker eruit moest komen — werk kwijt, scheiding, noem maar op.
En stiekem: ruimtevaart is meer wachten dan doen. Je moet eindeloos checken, rekenen, overleggen. Een twintiger wordt daar gek van. ik misschien ook.
Tips voor als je (nog) geen astronaut bent
- Oefen geduld — zelfs boodschappen doen zonder te mopperen is een begin.
- Werk aan je teamwork-skills — meld je eens aan voor vrijwilligerswerk of bestuur van de sportclub.
- Gezondheid? Blijf niet hangen in excuses van ‘te oud’.
En misschien heb je nu iets geleerd wat je niet verwacht had: leeftijd is niet het einde, maar soms juist het begin van echte prestaties. Nou ja, op Mars zul je me niet direct zien, maar op mijn vijftigste? Wie weet…
Tot slot
De volgende keer dat je denkt dat je te oud bent voor iets — denk aan onze astronauten. Deel gerust je verhaal: wat heb jij na je vijftigste beter gedaan dan ooit? Of misschien is dit allemaal toeval… laat maar weten.
