Je kent het wel: jarige buurvrouw, pensioenfeestje, of gewoon ‘zomaar’. In Nederland zijn bloemen het standaard cadeau voor 60-plussers. Maar probeer dat in Griekenland — en je oogst vooral gefronste wenkbrauwen of zelfs teleurstelling. Wist je dat bloemen daar een compleet andere betekenis hebben?
Vorige zomer, ergens op een oververhit Atheens terras, heb ik dit dus zelf ervaren. Ik dacht leuk te doen met een verse bos van de markt — verkeerde keuze. Niet alleen bij mij trouwens, mijn vriendin Irini bevestigde alles in ons groepsappje. Het is een fascinerende stukje cultuur waar je ongemerkt de plank volledig kunt misslaan.
Bloemen: voor op de begrafenis, niet voor je verjaardag
In Nederland is een bos tulpen of lelies een vrolijk gebaar. Maar in Griekenland? Daar zijn bloemen vooral voor begrafenissen, grafbezoeken en – heel soms – ziekenhuizen. De reden? Bloemen symboliseren vergankelijkheid—kort leven, verwelken, afscheid nemen.
Mijn buurman Yannis in Thessaloniki zei het laatst nog: “Als je hier met bloemen aankomt, denken mensen gelijk dat er iets ergs gebeurd is.” Misschien wat overdreven, maar het gevoel is duidelijk. Je geeft iemand toch geen hint richting het einde van z’n leven…?
Wat geef je dan wél?
Grieken zijn ware meesters in het geven van lekkernijen. Zoetigheid is het antwoord op bijna alles—koekjes (koulourakia), honing, of zelfs een fles ouzo, mits je iemands smaak kent. Fruitmanden doen het trouwens ook goed, vooral op Kreta. Het liefst zelf geplukt—mijn collega Maria zweert bij sinaasappels van haar eigen boom.
- Traditionele zoetigheden: baklava, loukoumi, kataifi
- Koffie of likeur (lokale merken – denk aan Tentoura uit Patras of Tsipouro uit Noord-Griekenland)
- Geschenkpakketten met olijfolie, zelfgemaakte jam of kruiden
Natuurlijk, puur symbolisch draait het hier om gezondheid en voorspoed. Je wenst de ontvanger een lang, smakelijk leven toe, in plaats van te zinspelen op verlies. Misschien ben ik nuchter, maar het werkt. De sfeer is direct luchtiger, of het nou op het platteland is of midden in Athene.
Gênante misverstanden—en hoe je ze ontwijkt
Op feestjes praten m’n Griekse kennissen nog steeds geamuseerd over die ene Nederlander die ‘begrafenis-bloemen’ meenam — ja, dat was ik dus. (Al moet ik zeggen: de bloemen overleefden de busrit niet eens, dat was misschien een voorteken.)
Kleine tip, voor je volgende reis of Zoom-vergadering met een Griekse collega: check altijd even wat gangbaar is. Niet iedereen is strikt in de leer — in Athene zijn mensen wat losser, maar op het platteland kijken ze sneller vreemd op.
Waar komt deze traditie vandaan?
Het is een mengeling van oude orthodoxe gebruiken en volksgeloof—bloemen gingen vroeger vrijwel uitsluitend naar het kerkhof. En tradities in Griekenland veranderen traag, zeker bij 60-plussers. Pas de laatste jaren, hoor ik in mijn expat-groep, zien jongeren soms een uitzondering. Maar, zoals mijn moeder altijd zei: “Je kunt beter een baklava meenemen dan je verontschuldigen omdat je het niet wist.”
Dus? Denk even na voor je bloemen koopt
Mocht je binnenkort iemand in Griekenland feliciteren—onthoud dit kleine culturele detail. Lekkernijen, drankjes of lokale producten zorgen voor een glimlach (en een uitnodiging om langer te blijven). Bloemen? Beter bewaren tot het grafbezoek, of in het park.
Misschien klinkt het overdreven, maar ik heb zelf ondervonden hoe groot cultuurverschillen soms zijn—en hoe sterk mensen aan dit soort symboliek vasthouden. Volgende keer kies ik gewoon weer voor koekjes. In ieder geval, het spaart ongemakkelijke blikken… Of misschien heb ik gewoon pech gehad, wie weet.
In ieder geval, deel gerust je eigen ervaringen hieronder, of vraag je Griekse vrienden er eens naar. Wie weet leer je nog een traditie waar je als Nederlander geen idee van had…
