Uitspraken van Donald Trump over het Venezolaanse luchtruim
Op zaterdag stelde president Donald Trump dat het luchtruim “boven en rond” Venezuela als “volledig gesloten” moet worden beschouwd. Deze verklaring riep meer vragen op over de Amerikaanse druk op de Venezolaanse leider Nicolás Maduro. Zijn regering beschuldigde Trump van het uiten van een “koloniale dreiging” en van pogingen om de soevereiniteit van Venezuela te ondermijnen.
De Amerikaanse regering gaf geen nadere toelichting op Trumps posting op de sociale medianetwerk Truth Social. Het was onduidelijk of hij hiermee een nieuw beleid aankondigde of simpelweg zijn boodschap versterkte in het kader van de campagne tegen Maduro. Deze campagne omvat onder andere meerdere acties in de Caribische Zee en de oostelijke Stille Oceaan, waarbij kleine boten werden aangevallen die ervan werden beschuldigd drugs te smokkelen. Sinds begin september vielen meer dan 80 doden in dergelijke aanvallen.
Trump richtte zich in zijn verklaring niet direct tot Maduro, maar tot “luchtvaartmaatschappijen, piloten, drugsdealers en mensenhandelaren” met een oproep tot een luchtblokkade.
Reactie van de Venezolaanse overheid
De Venezolaanse regering verwierp krachtig de bewering van Trump dat het luchtruim gesloten zou worden. Zij noemde diens verklaring een “koloniale dreiging” die bedoelde was om de “territoriale integriteit, de luchtvaartveiligheid en de volledige soevereiniteit” van Venezuela te ondermijnen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken beschreef dergelijke uitspraken als een “hostile, unilateral en arbitrary act”.
Bovendien maakte Venezuela bekend dat de Amerikaanse immigratiediensten de bi-wekelijkse deportatievluchten van Venezolaanse migranten unilateraal hadden opgeschort. Ondanks dat zijn sinds onderhandelingen tussen de twee landen meer dan 13.000 Venezolanen teruggestuurd naar Venezuela op tientallen charters. De meest recente vlucht arriveerde vrijdagavond in Caracas, aldus vluchtgegevens.
Vlucht- en veiligheidsmaatregelen en de Amerikaanse militaire voorbereiding
Vorige week begonnen internationale luchtvaartmaatschappijen vluchten naar Venezuela te annuleren. Dit werd aangevuurd door een waarschuwing van de Federal Aviation Administration (FAA) aan piloten om voorzichtig te zijn bij vluchten boven het gebied, vanwege verhoogde militaire activiteit. De FAA heeft doorgaans jurisdictie beperkt tot de Verenigde Staten en haar territoria, maar waarschuwt regelmatig voor gevaarlijke situaties wereldwijd, zoals recentelijk bij Venezuela.
De Amerikaanse regering heeft haar druk op Maduro verder opgevoerd door militaire acties. Zo zijn Amerikaanse bommenwerpers dichtbij Venezuela gevlogen en werd de USS Gerald R. Ford, het meest geavanceerde vliegdekschip van de VS, naar de regio gestuurd. Dit markeert de grootste opbouw van Amerikaanse strijdkracht in de regio in jaren, inclusief bijna een dozijn marineschepen en ongeveer 12.000 soldaten en mariniers, onder de missie “Operation Southern Spear”.
Er circuleren ook meldingen dat de Pentagon en de Amerikaanse overheid zowel militaire als niet-militaire opties overwegen, waaronder geheime operaties door de CIA. Trump heeft herhaaldelijk gesuggereerd met Maduro te willen praten, hoewel de communicatie tussen hen niet officieel is bevestigd. De New York Times meldde onlangs dat Trump en Maduro mogelijk gesproken zouden hebben, maar het Witte Huis wilde niet ingaan op die berichten.
Politieke en veiligheidsstatus
Het beleid van de VS ten aanzien van Venezuela is gericht op het ondermijnen van Maduro, die door de Amerikaanse overheid niet wordt erkend als de legitieme leider. Maduro staat ook in de VS onder beschuldiging van narcoterrorisme. De aanwezigheid van Amerikaanse militaire voortekenen, zoals het sturen van marineschepen en het uitvoeren van vluchten, illustreert de toenemende druk op de Zuid-Amerikaanse staat.
In het Congres wordt inmiddels gevraagd om streng toezicht op de Amerikaanse militaire operaties in de regio. Senatoren van beide partijen hebben aangekondigd dat zij de situatie nauwlettend zullen volgen en de feiten willen vaststellen, onder andere naar aanleiding van rapporten dat er mogelijk straffere bevelen waren tijdens de acties van 2 september.
