Inleiding en besluiten van de Amerikaanse regering
Op donderdag heeft de Amerikaanse president Donald Trump aangekondigd dat hij het programma voor de loterij van permanente verblijfsvergunningen, ook wel bekend als “green cards”, tijdelijk heeft stopgezet. Deze maatregel volgt op de ontdekking dat een verdachte van recente schietpartijen aan de Universiteit Brown en het Massachusetts Institute of Technology (MIT), via deze weg het land had binnengekomen.
Kristi Noem, de minister van Binnenlandse Veiligheid, meldde via het sociale netwerk X dat, op aanwijzing van Trump, de Amerikaanse Citizenship and Immigration Services (USCIS) opdracht heeft gekregen om het loterijprogramma stil te leggen. Volgens haar werd benadrukt dat dit soort personen in het verleden niet hadden mogen worden toegelaten.
De verdachte en de gepleegde incidenten
De verdachte, Claudio Neves Valente, een 48-jarige man uit Portugal, wordt ervan verdacht betrokken te zijn bij de schietpartij aan Brown University, waarbij twee studenten om het leven kwamen en nog eens negen gewond raakten. Daarnaast wordt hem ook beschuldigd van de moord op een professor van het MIT. Volgens de autoriteiten werd hij donderdagavond gevonden, nadat hij zichzelf had neergeschoten en gewond was geraakt.
Volgens een politiedocument studeerde Neves Valente sinds 2000 aan Brown University op een studentenvisum. In 2017 kreeg hij via de Diversity Visa Lottery een immigrantenvisum en enkele maanden later werd hij opgenomen als wettelijk permanente resident. Het is nog onduidelijk waar hij zich tussen 2001 en 2017 heeft bevinden, toen hij niet op school was en mogelijk onder verlof stond.
De werking en kritiek op de loterij voor diversiteit
De Diversiteitsvisumprogramma biedt jaarlijks tot 50.000 “green cards” aan via een loting, gericht op personen uit landen die ondervertegenwoordigd zijn in de Verenigde Staten. Die landen zijn vooral te vinden in Afrika. Het programma werd door het congres geïntroduceerd, maar wordt vaak bekritiseerd. Het is vrijwel zeker dat de maatregel juridisch wordt aangevochten.
Kica Matos, voorzitter van het National Immigration Law Center, stelde dat de overheid “brutaal een nationale tragedie gebruikt als voorwendsel om legale routes voor immigranten uit landen met een overwegend zwarte bevolking weg te nemen.” Volgens haar kunnen de getroffen mensen voorlopig in een soort limbo blijven zitten, terwijl de rechtsgeldigheid van de maatregel wordt uitgevochten door de rechterlijke macht.
Statistieken en selectieproces
Bij de loting voor 2025 meldden bijna 20 miljoen mensen zich aan, waarvan ongeveer 131.000 daadwerkelijk werden geselecteerd, inclusief de gezinsleden van de winnaars. Na de selectie moeten de kandidaten een verificatieproces doorlopen voordat zij in de VS mogen worden toegelaten. Voor Portugese burgers waren er slechts 38 plaatsen beschikbaar.
De winnaars van de loting worden uitgenodigd om een aanvraag in te dienen voor een permanente verblijfsvergunning. Dit gebeurt via een interview bij de consulaten en ze moeten voldoen aan dezelfde voorwaarden als andere aanvraagkandidaten.
De politieke context en toekomstige ontwikkelingen
Trump is al lange tijd tegenstander van de loterij voor diversiteit. De recente uitspraak van Noem illustreert een patroon waarbij tragedieën worden aangegrepen om migratiebeleid te beïnvloeden. Na de bevestiging dat een Afghaans individu betrokken was bij een fatale aanval op leden van de National Guard in november, verscherpte de Trump-regering de regels voor immigratie vanuit Afghanistan en andere landen.
Door te proberen massale deportaties te realiseren, heeft Trump ook geprobeerd de toegang tot legale immigratieroutes te beperken. Dit geldt voor wetten zoals de loterij voor diversiteit, en zelfs voor constitutionele bepalingen zoals het recht op burgerschap voor elke persoon die in de VS is geboren. Recent heeft het Hooggerechtshof aangekondigd dat het een zaak betreffende het recht op geboorteburgerschap zal behandelen.
