Soms zie je foto’s uit India — een zee van kleuren, stofwolkjes boven lachende gezichten. Misschien heb je het zelfs live gezien in Amsterdam Oost, toen er ineens iemand met roze poeder over je sneaker heen ging (ja, dat gebeurt). Maar wist je dat achter dit fleurige spektakel veel meer schuilt dan gewoon feest? In deze korte duik wil ik het met je hebben over het bijzondere verhaal achter dat, tja, “toverpoeder” op de Indiase straten.
Wat is dat voor poeder eigenlijk?
We hebben het over “gulal” — dat kenmerkende felgekleurde poeder. Je ziet het vooral tijdens Holi, het Lentefestival dat inmiddels echt een wereldwijd fenomeen is. Tijdens Holi gooien mensen poeder in de lucht, kleuren elkaars gezichten en kleren, en dansen ze alsof niemand kijkt. Maar — en dat vroeg ik me dus laatst af tijdens een gesprek met mijn buurvrouw uit Den Haag — waarom gebruiken ze eigenlijk precies suikerrijke fuchsia of gifgroen? Het antwoord is verrassender dan je misschien denkt.
De verborgen spiritualiteit van kleur
Voor veel Indiërs is kleur niet zomaar iets voor de Instagram-feed. Elke tint heeft zijn eigen betekenis. Rood staat bijvoorbeeld voor liefde en vruchtbaarheid, geel voor kennis, groen voor nieuw begin en blauw voor goddelijkheid — best poëtisch eigenlijk. En dat poeder symboliseert meer dan je zou denken. Het gooien en mengen van de kleuren is een ritueel: het wist sociale grenzen uit (op Holi gaat iedereen gelijk), werkt als een nieuw begin na een lange winter, en is ook een ode aan de god Krishna.
Toch, niet iedereen ervaart dat op dezelfde manier. Een vriendin uit Utrecht vertelde dat ze zich nooit helemaal begrepen voelde als ze Holi vierde met Indiërs, “want voor mij is het gewoon vrolijkheid, maar voor hen is het een soort religieuze reset”. Daar zit iets in, toch?
Het verhaal achter de traditie
Volgens mijn Indiase collega (zij woont al 15 jaar in Rotterdam), gaat het tijdens Holi juist om het loslaten van oude ruzies — een soort grote mentale schoonmaak. In de mythologie overwint het goede het kwade, en de kleuren staan symbool voor diversiteit in het leven. Iedereen verlaat het feest letterlijk veranderd, hoe minimaal de fleek van de kleurpoeder ook blijft hangen…
Een interessant detail: oorspronkelijk werden de poeders gemaakt met natuurlijke ingrediënten — bloemen, kruiden, zelfs kurkuma. Tegenwoordig gebruiken veel mensen synthetische varianten (soms een beetje jammer, al zijn die wel goedkoper). Maar steeds meer festivals in Nederland en België kiezen gelukkig weer voor biologisch afbreekbare varianten.
Wat kan je ermee doen in Nederland?
Misschien heb je wel eens een Holi-run of kleurfestival geprobeerd. Best leuk, al vind ik dat de oorspronkelijke gedachte soms verloren raakt tussen de housemuziek en de Instagramstories. Er zijn trouwens ieder jaar in maart kleine “authentieke” Holi-vieringen in Den Haag en Eindhoven — waar je ook welkom bent als niet-Hindoe. Wel verstandig een oude jeans aan te doen. Ik heb maandenlang roze onder mijn nagels gehad — hoewel misschien geldt dat alleen voor mensen die net zoals ik alles letterlijk vastpakken.
- Wil je meedoen? Check lokale Hindoe tempels of community centra.
- Kies voor natuurlijk poeder — vriendelijker voor huid en kleding.
- Respecteer de achtergrond — een beetje inlezen maakt het zoveel leuker.
- Laat je verrassen door de energie — en wie weet, voelt het als een mini-retraite middenin je drukke leven.
Tot slot…
Dus de volgende keer dat je dat mysterieuze poeder ziet — op straat, op een shirt, of terwijl je per ongeluk door een wolk van kleur fietst in Utrecht — weet dan: er zit een diepere laag achter. misschien heb ik het te veel geromantiseerd, of helpt het anderen weinig… maar het idee dat kleuren meer zijn dan kleur, blijft verrassen. In ieder geval: misschien tijd om tóch een keer aan te sluiten bij zo’n Holi-viering? Laat hieronder weten wat jij denkt — of deel jouw ervaring!
