De officiële verklaring en juridische gevolgen
Op dinsdag heeft de Russische overheid de Duitse publieke omroep Deutsche Welle aangewezen als een ‘ongunstige organisatie’. Hierdoor wordt haar operaties in Rusland feitelijk verboden. Volgens de Russische wet is het betrokken zijn bij een dergelijke organisatie, inclusief het delen van haar content, een strafbaar feit. Dit betekent dat het verspreiden of gebruiken van materiaal van Deutsche Welle binnen Rusland een overtreding vormt, met mogelijke juridische consequenties voor individuen en organisaties.
De lijst van verboden organisaties en aanleiding
De Russische autoriteiten plaatsten Deutsche Welle op de lijst van onwenselijke organisaties die wordt beheerd door het ministerie van Justitie. Deze beslissing volgde op een zaterdag aangekondigd door de parlementariër Vasily Piskaryov, die een commissie leidt die zich bezighoudt met buitenlandse inmenging in Russische aangelegenheden. Piskaryov bekritiseerde tevens het academieprogramma van de omroep, dat volgens hem ‘disinformatie-specialisten’ traint.
Reactie van Deutsche Welle en de reactie van Rusland
De directeur-generaal van Deutsche Welle, Barbara Massing, verklaarde dat deze benaming de nieuwste poging van Rusland is om onafhankelijke media het zwijgen op te leggen. In haar verklaring benadrukte ze dat Deutsche Welle zal blijven rapporteren over de oorlog in Oekraïne en andere onderwerpen, waarover weinig informatie beschikbaar is in Rusland, zodat de burgers hun eigen mening kunnen vormen.
Kort voor de volledige invasie van Oekraïne door Rusland in februari 2022, sloot de Russische overheid het kantoor van Deutsche Welle in Moskou. Bovendien werd de erkenning van haar medewerkers in Rusland ingetrokken als reactie op een besluit van Duitsland om de Russische staatsomroep RT TV te beperken.
De aard en status van Deutsche Welle
Deutsche Welle is de internationale publieke omroep van Duitsland, gefinancierd met belastinggeld, maar opereert onafhankelijk van politieke invloed. De omroep levert content in 32 talen en stelt dat het een diverse en informatieve service biedt voor een wereldwijd publiek.
De bredere context: rusland’s aanpak van mediakritiek en oppositie
Sinds de invasie heeft Rusland haar strategie tegen kritiek uit de Kremlin-omgeving verscherpt. Kritische journalisten, activisten en mediakanalen worden nu onder strenge controles en verbodsbepalingen gebracht. Momenteel omvat de lijst van ‘onwenselijke organisaties’ meer dan 275 entiteiten, waaronder vooraanstaande onafhankelijke nieuwsuitzendingen zoals Radio Free Europe/Radio Liberty, denktanks zoals Chatham House, anti-corruptiegroepen zoals Transparency International en milieuorganisaties zoals WWF.
