Een opmerkelijke verschuiving in haar muziek
De Spaanse zangeres en songwriter Rosalía, wereldwijd bekend om haar fusie van flamenco met Latin hip-hop en reggaeton, heeft haar muzikale richting drastisch gewijzigd. Haar recent uitgebrachte album, getiteld “Lux” — wat in het Latijn “licht” betekent — straalt een duidelijke spirituele boodschap uit. Het album bevat vijftien nummers in dertien talen, waaronder fragmenten in het Latijn, Arabisch en Hebreeuws, en drukt een verlangen uit naar het goddelijke.
Positieve reacties uit de kerkelijke wereld
De reactie van de kerk op haar nieuwe werk was enthousiast. Xabier Gómez García, bisschop van Sant Feliu de Llobregat — de regio die ook Rosalía’s geboorteplaats Sant Esteve Sesrovires omvat — was een van de eerste geestelijken die haar lof uitte in een open brief aan zijn gemeente. Volgens de diocese bezoekt Rosalía’s grootmoeder regelmatig de mis in Sant Esteve Sesrovires.
In een interview met het persagentschap Associated Press gaf Gómez aan dat hoewel enkele van haar nummers provocerend waren, Rosalía zelf vrij sprak over haar opvattingen over God en haar verlangens om Hem te leren kennen. Hij benadrukte dat haar album een zoektocht is die verder gaat dan muziek, een spiritueel proces dat getuigt van de rijke spirituele volwassenheid van vrouwelijke vertellers.
Spirituele thema’s en artistieke diversiteit
Vanaf haar openings-lyrics, gezongen over een pianobegeleiding en droevige cello, waarin het conflict tussen wereld en geloof wordt geschetst, maakt Rosalía duidelijk dat deze plaat een breuk vormt met haar eerdere Grammy-winnende werk. Haar vorige albums, “El mal querer” en “Motomami”, maakten haar bekend als een pionierende stem in de Spaanse muziekscene met experimentele urban beats.
Het album “Lux” onderscheidt zich door een breed spectrum aan stijlen en muziekvormen, variërend van klassieke strijkers, elektronische fragmenten met een cameo door Björk, een jongenskoor uit een eeuwenoud klooster, een aria-achtige song in het Italiaans, Fado uit Portugal, tot hedendaagse flamenco en hip-hop ritmes. Op dit moment staat “Lux” met vier nummers in de top 50 van Spotify’s wereldwijde lijst, meer dan welke andere artiest dan ook, waaronder Taylor Swift.
Onder haar bewonderaars bevindt zich ook Madonna, die haar enthousiasme voor “Lux” heeft uitgesproken, en componist Andrew Lloyd Webber heeft het album zelfs bestempeld als de “album van het decennium.”
Inwardse reflectie en religieuze inspiratie
Rosalía, 33 jaar oud, verklaarde dat haar spirituele zoektocht haar ertoe bracht haar creatieve werk te richten op “Lux”. Ze benadrukte dat in een tijd waarin geloof, zekerheden en waarheden vaak ontbreken, de behoefte aan een diepere spiritualiteit toeneemt. Volgens haar wordt de artistieke inspiratie versterkt door de overtuiging dat een kunstenaar minder twijfelt aan zijn roeping wanneer hij in dienst van God werkt dan wanneer hij egoïstisch opereert.
Hoewel ze niet meteen een omvattende bekeringservaring of “coming-to-Jesus” moment heeft gehad zoals dat soms gebeurt binnen evangelische kringen in de Verenigde Staten, groeide Rosalía op in Spanje, dat traditioneel katholiek was maar snel seculareerde, vooral onder jongeren. Haar vroege muziek toonde al een fascinatie voor middeleeuwse religieuze poëzie, zoals haar versie van het gedicht van de 16e-eeuwse Spaanse heilige Johannes van de Kruis uit 2017.
Ze trekt zich niet strikt aan georganiseerde religieuze praktijken aan en haalt inspiratie uit diverse religies. “Lux” weerspiegelt deze interesse, inclusief een citaat van een Sufi-dichteres in een van de nummers. Rosalía liet weten dat zij zich de afgelopen jaren meer in heiligen en mystieke tradities verdiept heeft, vooral vrouwelijke heiligen uit verschillende culturen.
Visuele en symbolische verandering
Haar stijl is evolueerde van de opvallende hip-hop mode en lange nagels tot een meer sobere en religieuze uitstraling. Op de albumhoes van “Lux” is zij gekleed in een witte nonnenmacht, met haar armen verborgen onder een wit gewaad en haar blik afgewend.
Reacties uit de katholieke kerk
Ondanks de controversialiteit van haar song “Dios es un stalker” (“God is een stalker”), waarin God wordt vergeleken met een obsessieve geliefde, ontving Rosalía de steun van het hoogste deel van het katholieke establishment. Kardinaal José Tolentino de Mendonça, prefect van het Vaticaanse Dicastery voor Cultuur en Educatie, verklaarde dat Rosalía’s werk een breder cultureel fenomeen aangeeft. Volgens hem laat haar spirituele uitingen een diepe behoefte zien in de moderne cultuur om zich meer te richten op innerlijke levens en spiritualiteit.
Haar lied “La Perla” (“De Parel”) toont een andere kant van haar spirituele betrokkenheid, door haar afkeer te uiten voor een ex-liefde. Het album “Lux” mengt daarom hoogcultuur met pop: een combinatie die volgens de muziekwetenschapper Josep Oton een diepe culturele ondergrond heeft. Hij stelt dat Rosalía met haar muziek een groot publiek weet te bereiken, dat met verschillende achtergronden uiteenlopende interpretaties kan maken.
Complexiteit en mystieke elementen
Het album “Lux” kan voor luisteraars intimiderend aandoen vanwege de complexe orkestraties en de vaak esoterische teksten, waarvoor Rosalía zich liet inspireren door middeleeuwse mystieke dichters die verhalen vertelden over de vereniging met God via meditatie en gebed. In het nummer “Reliquia” vergelijkt zij zichzelf met vrouwelijke heiligen door te praten over haar fysieke en spirituele relieken die ze in verschillende steden heeft achtergelaten. De Italiaanse versie van “My Christ Weeps Diamonds” roept de extravagante barokke beelden op van juwelen die uit het heilandsogen lijken te druipen.
In “Divinize” zingt Rosalía over de “divina buidor” (“goddelijke leegte”), een kernconcept in de middeleeuwen mystiek. Het gaat over het ondergaan van ontberingen en verlatenheid om ruimte te maken voor de entree van het goddelijke. Professor Victoria Cirlot van de Universiteit Pompeu Fabra benadrukt dat “Lux” erin slaagt om deze complexe religieuze ideeën toegankelijk te maken voor een breder publiek, en dat haar expressieve lichaamstaal – zoals het vertonen van extatische gezichtsuitdrukkingen – de mystieke sfeer versterkt.
Volgens Cirlot onderscheidt Rosalía zich niet alleen als zangeres, maar ook als een krachtige actrice die haar lichaam inzet voor mystieke uitingen, waardoor het album een diepe indruk achterlaat met haar unieke combinatie van artistieke en spirituele elementen.
