De reactie van de regering op de protesten
Op dinsdag maakte de Bulgaarse regering bekend dat zij een omstreden begrotingsvoorstel terugtrekt, nadat de protesten tegen het plan tienduizenden mensen hadden gemobiliseerd en geleid tot confrontaties tussen politie en demonstranten. De beleidswijziging volgt op de aanzienlijke publieke onrust die zich uitte in verschillende steden, waaronder Sofia.
De inhoud en de controverse rondom het begrotingsvoorstel
Het voorstel voorzag in verhoogde belastingen, een toename van sociale zekerheidsbijdragen, en een hogere overheidsuitgaven. Tegenstanders vrezen dat deze maatregelen de investering zullen schaden en de schaduw-economie verder zullen uitbreiden, zeker nu Bulgarije zich voorbereidt op toetreding tot de eurozone vanaf het begin van het volgende jaar.
De regering had aanvankelijk beloofd het ontwerp te herzien na de protesten van de voorgaande week, maar maakte later bekend dat het voorstel niet zou worden ingetrokken, wat leidde tot nieuwe protestsituaties in Sofia en andere steden op maandagavond. Volgens organisatoren nam ongeveer 50.000 mensen deel aan de demonstratie in Sofia.
De aard van de protesten
De protesten in Sofia begonnen vreedzaam en werden vooral door jongeren gedomineerd. Al snel vermengden zich echter geweld en chaos. Demonstranten scanderden leuzen zoals “We laten ons niet bedriegen” en “We eisen aftreden”. Aan de voorzijde van het parlement werden borden en spandoeken zichtbaar met teksten als “Generation Z komt eraan” en “Jong Bulgarije zonder maffia”.
Bezorgd over de mogelijke provocaties, deden de organisatoren een beroep op de demonstranten om de protesten vreedzaam te houden en vroegen getuigen om eventuele provocaties te documenteren.
Escalatie van het geweld
De spanningen liepen echter hoog op toen kleine groepen zich richtten op de kantoren van de belangrijkste regeringspartijen. Ze begonnen met het gooien van plastic en glazen flessen, vuurwerk en stenen naar de gebouwen en politieagenten. Felle clashes volgden, waarbij jongeren gekleed in zwarte hoodies en maskers betrokken waren, en waarbij containers in brand werden gestoken en politiewagens werden vernield.
De politie, uitgerust met volledige riot gear, zette pepperspray in tegen de demonstranten. Verschillende mensen raakten gewond en werden naar ziekenhuizen gebracht, terwijl anderen ter plekke werden behandeld. Volgens officiële cijfers werden tien mensen gearresteerd.
Politieke en economische implicaties
De tegenstanders van het begrotingsvoorstel betogen dat de voorgestelde verhoging van de uitgaven vooral gefinancierd zou worden door hogere belastingen voor bedrijven en werknemers, naast een scherpe stijging van de staatsschuld. Zij vrezen dat dergelijke maatregelen de inflatie verder zullen aanwakkeren zonder dat de kwaliteit van de publieke diensten verbetert.
De regering verdedigde haar ontwerp door te stellen dat het noodzakelijk is om te voldoen aan de eisen van de eurozone, namelijk een begrotingstekort onder de 3% van het BBP.
