Ontdekking van het eerste fragment van ijzergoud in 2017 in Barnham, Engeland
In 2017 werd bij Barnham in Suffolk, Engeland, voor het eerst een fragment van ijzergoud gevonden. Dit vond plaats op een archeologische site die bekendstaat om zijn Paleolithische bewijzen. De vindplaats omvatte het uitschurende van 400.000 jaar oude poelklei, waarbij geslepen vuurstenen bijten werden aangetroffen die door intense hitte waren gebroken, naast twee fragmenten van ijzergoud. Deze mineralen produceren vonken als ze tegen vuurstenen worden geslagen.
Structuur van het vinding
Uitgevoerd onderzoek door een team onder leiding van het British Museum toonde aan dat de gevonden resten geen natuurlijke branden waren, maar door mensenhanden waren ontstaan. Geochemische tests bevestigden dat de temperaturen hoger waren dan 700 graden Celsius (1.292 graden Fahrenheit), met aanwijzingen voor herhaald branden op dezelfde plek. Dit patroon wijst op het gebruik van een zelfgemaakte haard, niet op een blikseminslag.
Betekenis van de vondst voor menselijk gedrag
De aanwezigheid van ijzergoud, dat niet op natuurlijke wijze op deze locatie voorkomt, suggereert dat de bewoners bewust de mineralen verzamelden vanwege hun vuurbevorderende eigenschappen. Het feit dat het vuur doelbewust werd gemaakt en herhaald, laat zien dat de mensen die daar woonden, beschikten over de kennis en vaardigheden om vuur te produceren.
Technieken van vuur maken en hun archeologische bewijzen
Omdat as snel verdwijnt, is het zeldzaam om bewijs van doelbewust vuur maken in archeologische opgravingen te vinden. Koolstof wordt gemakkelijk dispergeerd, houtskool verpulvert en deeltjes van door hitte veranderde sedimenten kunnen worden weggespoeld. Op Barnham lagen de verbrande resten echter verborgen binnen oude poelafzettingen, waardoor het voor wetenschappers mogelijk was reconstructies te maken van hoe het vroegere volk dit locatie gebruikte.
Implicaies voor de menselijke evolutie
De bevindingen hebben grote invloed op de bestaande opvattingen over de menselijke ontwikkeling. Vuur maakte het mogelijk voor vroege groepen om te overleven in koudere klimaten, roofdieren af te weren en voedsel te bereiden. Het koken van voedsel breekt giftige stoffen af en doodt pathogenen in vlees, hetgeen de spijsvertering verbetert en meer energie vrijmaakt voor grotere hersenen.
Chris Stringer, evolutionair specialist bij het Natural History Museum, benadrukt dat fossiele resten uit Groot-Brittannië en Spanje erop wijzen dat de bewoners van Barnham waarschijnlijk vroege neanderthalers waren. Hun schedelkenmerken en DNA tonen een toenemende cognitieve en technologische verfijning.
Sociaal gedrag en de rol van vuur
Het beheersen van vuur heeft ook nieuwe sociale praktijken mogelijk gemaakt. ’s Avonds samenkomen rond een haard bood gelegenheid voor plannen maken, verhalen vertellen en groepsbanden versterken. Deze gedragingen worden vaak geassocieerd met de ontwikkeling van taal en meer gestructureerde samenlevingen.
Breed patroon in Europa en de betekenis voor antropologie
Volgens archeologen past de site van Barnham in een breder patroon dat zich uitstrekt over Groot-Brittannië en continentaal Europa tussen 500.000 en 400.000 jaar geleden. Op dat moment begonnen hersengroottes van vroege mensen richting die van moderne mensen te groeien en werd bewijs voor complexer gedrag zichtbaar.
Nick Ashton, curator van Paleolithische collectie bij het British Museum, noemde de vondst “de meest opwindende ontdekkingsreis van mijn 40-jarige carrière”.
Voor archeologen helpt deze ontdekking een oud vraagstuk te beantwoorden: wanneer zijn mensen gestopt met afhankelijkheid van blikseminslagen en natuurbranden, en zijn ze in staat geweest om zelf vlammen te maken wanneer dat nodig was?
