Inleiding en achtergrond
Het Pentagon heeft aangekondigd dat het een onderzoek is gestart naar senator Mark Kelly, eenDemocratische politicus uit Arizona, na observaties dat hij mogelijk de militaire wet heeft geschonden. Deze maatregel volgde op een video waarin Kelly samen met enkele andere wetgevers opriepen tot het negeren van zogenoemde ‘illegale orders’ door het leger.
Controverse en juridische context
De verklaring van het Pentagon, die via sociale media werd verspreid, verwijst naar een federale wet die het mogelijk maakt voor gepensioneerde militairen om op instructies van de minister van Defensie terug te worden geroepen naar actieve dienst, bijvoorbeeld voor een rechtszaak. Het is opmerkelijk dat het Pentagon, dat zich doorgaans neutraal opstelt en zich bewust was van zijn niet-politieke status tot het tweede presidentschap van Donald Trump, nu een sitting senator onder de loep neemt.
De aanleiding voor het onderzoek was onder meer een recente retoriek van Trump, die wetgevers beschuldigde van poging tot rebellie, met de stelling dat dit ‘met de dood bestraft moet worden’. Deze uitspraken werden gedaan enkele dagen na het uitbrengen van de video waarin Kelly en anderen oproepen tot het negeren van ongeoorloofde bevelen.
De inhoud van de video en de reactie van de wetgevers
In de video spraken Kelly en vijf andere voormalige militairen en intellegentiefunctionarissen tot actieve militaire leden. Kelly benadrukte dat soldaten het recht hebben om illegale orders te weigeren, terwijl de anderen zeiden dat zij de troepen willen aanmoedigen om op te komen voor de wetten en de Grondwet van de Verenigde Staten.
Kelly, die voor hij senator werd als gevechtspiloot diende en later astronaut werd, stelde dat het mogelijk is om ongeoorloofde bevelen te weigeren. De andere vertrekkende wetgevers onderstrepen dat zij de militaire en constitutionele normen willen verdedigen.
Rechtspositie en implicaties voor de senator
Het Pentagon voert zijn onderzoek uit doordat Kelly de enige deelnemer in de video is die formeel met pensioen is gegaan en onder de jurisdictie van het ministerie van Defensie blijft. Volgens minister Pete Hegseth brengt Kelly’s gedrag ‘het duidelijke gebrek aan respect voor de militaire integriteit’ en zal het ‘passend worden aangepakt’.
Kelly zelf heeft het onderzoek afgedaan als intimidatie en vijandige acties gericht op het ondermijnen van zijn en andermans parlementaire taken. Hij verklaarde dat hij zijn eed aan de Grondwet heeft gewaarborgd en dat de beschuldigingen slechts de pogingen van ‘pesters’ zijn.
Politieke en juridische reacties
De andere Democraat in de Senaat, Chuck Schumer, beschuldigde Trump ervan het Pentagon te gebruiken als gereedschap voor persoonlijke aanvallen, en stelde dat dergelijke praktijken meer lijken op de methoden van dictatoren dan op die van een rechtstaat. Senator Ruben Gallego uit Arizona bevestigde dat Kelly de waarheid sprak, en dat in Amerika de eed aan de Grondwet vooropstelt, niet de ambities van mogelijke ‘koningen’.
Legal experts wijzen erop dat het meten van disciplinaire procedures voor gepensioneerde militairen binnen de wet mogelijk wordt geaccepteerd, hoewel het ongewis is of deze toepassing ook voor actieve senatoren in overeenstemming met de grondwettelijke bescherming van wetgevende leden is.
Wetgeving en militaire verplichtingen
In de afgelopen jaren is opgemerkt dat rechtbanken meer dienstenleden hebben gestraft voor daden die, zelfs na pensionering, strafbaar worden gesteld. Maar het onderscheid tussen actieve leden en leden van het Congres blijft relevant, aangezien de Grondwet de wetgevende parlementariërs beschermt tegen overreach door de uitvoerende macht.
Militairen hebben daarnaast de plicht om onwettige bevelen te weigeren, al kunnen zij daarbij afhankelijk zijn van militaire juristen en hun commandanten. Toch toont de wet dat doorgaans alleen het opvolgen van bevelen niet vrijwaart van verantwoordelijkheid, vooral in geval van onwettige instructies.
Conclusie
Hoewel er geen snelrechtprocedure is gestart, kan het onderzoek naar Kelly en de mogelijke schendingen gevolgen hebben voor de bron van het conflict tussen militaire regels en politieke vrije meningsuiting. De zaak benadrukt de juridische en constitutionele complexiteit rond de rol van voormalige militairen, huidige politici en de uitvoering van bevelen binnen de Amerikaanse rechtsorde.
