De gebeurtenis en de achtergronden
De verdwijning van een vader uit Nieuw-Zeeland samen met zijn kinderen uit een bosgebied, gevolgd door zijn dood door politiegeweld, heeft geleid tot de lancering van een uitgebreid onderzoek door de overheid. Het incident, dat zich afspeelde in de regio Waikato, begin september 2025, heeft vragen opgeroepen over de manier waarop de autoriteiten met de zaak omgingen.
Een foto die door de politie van Nieuw-Zeeland op 10 september 2025 werd vrijgegeven, toont de hoofdkampeerplek waar Tom Phillips en zijn kinderen zich jarenlang verborgen hielden in de bossen rond Waitomo. In dezelfde periode werden verschillende foto’s gedeeld die de locatie en omstandigheden van hun verblijf illustreren.
De reactie van de overheid en de kernpunten van het onderzoek
De openbare en onafhankelijke rol van het onderzoek betreft de vraag of de overheidsinstanties alle redelijke maatregelen hebben genomen om de veiligheid en het welzijn van de kinderen van Phillips te waarborgen, aldus procureur-generaal Judith Collins. Deze zaak heeft in Nieuw-Zeeland grote publieke verontwaardiging veroorzaakt, vanwege het feit dat een vader met lopende gerechtelijke procedures jarenlang kon ontsnappen aan de controle van de autoriteiten. Tijdens deze periode werden de kinderen gedwongen om te leven onder barre omstandigheden in een afgelegen gebied, zonder toegang tot gezondheidszorg of onderwijs.
De vader verdween in december 2021 met zijn drie kinderen, toen 5, 7 en 8 jaar oud, uit het kleine plattelandsdorpje Marokopa op het Noordereiland. De kinderen werden in september 2025 gevonden op een geïmproviseerde kampeerplek, enkele uren nadat hun vader door de politie was doodgeschoten na een roofoverval. Tijdens de confrontatie raakte een politieagent ernstig gewond aan het hoofd en werd in kritieke toestand overgebracht naar het ziekenhuis.
Onderzoek naar de acties van de autoriteiten
De zaak strekt zich uit over meer dan drie jaar, waarin de familie verborgen bleef en de autoriteiten herhaaldelijk probeerden de vader en de kinderen te vinden. Sinds 2018 waren de kinderen onderwerp van juridische procedures in familiezaken, en het is de taak van het onderzoek om na te gaan of de betrokken instanties alles deden om de verdwijning te voorkomen. Telefonische ontmoetingen en waarnemingen van Phillips die zich met de kinderen in de omgeving bevonden, werden voortdurend gerapporteerd, maar leidde niet tot effectieve opsporing.
Het onderzoek wordt geleid door Simon Moore, een vooraanstaande advocaat en voormalig rechter van het Hoog Gerechtshof. Een eindrapport wordt verwacht in juli 2026. Daarin moet worden vastgesteld of de overheidsinstanties adequaat hebben opgetreden, in samenwerking met het familierecht, en of alle praktische stappen zijn ondernomen om de kinderen te vinden.
Vorig voorkomen en controverses
Het verdwijnen van Phillips met zijn kinderen was niet voor het eerst dat hij met de autoriteiten te maken had. Drie maanden voordat de familie in december 2021 verdween, veroorzaakte hij nationale aandacht door zijn voertuig op een strand te vinden, zonder sporen van hemzelf of de kinderen. Men ging ervan uit dat de familie was verdronken, totdat Phillips drie weken later uit het bos terugkeerde met de kinderen en beweerde dat ze aan het kamperen waren. Toen hij opnieuw verdween, stond hij voor gerechtelijke aanklachten wegens het verspillen van politie-inspanningen, maar hij was toen al niet teruggekeerd.
Verloop van de lopende zaak
Een vroeg-morgens vuurgevecht in september bracht de zaak op een sluiten. Phillips en een van zijn kinderen werden onderweg in Waitomo door een politieagent gestopt terwijl ze wegreed na een roofoverval. De agent werd nabij het hoofd beschoten en raakte ernstig gewond, maar overleefde. Daarna schoot de politie Phillips neer. Het kind dat nog bij hem was, werd aangehouden en hielp later de politie bij het opsporen van de kampeerplek waar de andere kinderen wachtten.
Bij hun verblijfplaats werden wapens aangetroffen. Foto’s van de kampen die de familie gebruikte, laten schrijnende en onzure omstandigheden zien. De politie heeft geen details vrijgegeven over de actuele locatie van de kinderen, onder verwijzing naar hun privacy.
Publieke en juridische reacties
De complexe zaak heeft geleid tot intensieve discussie in Nieuw-Zeeland en aandacht in internationale media. Nationale en internationale journalisten verzamelen zich ter plaatse en formuleren kritische vragen over waarom de politie pas na de verdwijning van de familie het publiek om hulp heeft gevraagd, vooral nadat Phillips verdacht werd van een gewapende overval.
Sommige mediakanalen betogen dat de autoriteiten hulp zouden hebben gekregen van betrokkenen uit de regio, en zij blijven proberen betrokken medeplichtigen te identificeren. De geheimhouding rond het proces en de informatie die de autoriteiten hadden, heeft de roep om een formeel onderzoek versterkt en de controverse aangewakkerd.
