Wist je dat sommige dieren in Nederland je simpele goudvis zomaar kunnen overleven—met tientallen jaren verschil? Nee, ik heb het niet over reuzenschildpadden of walvissen. Er zijn verrassend veel ‘gewone’ dieren die stiekem een razend indrukwekkende leeftijd bereiken. Laatst in de kroeg nog discussie over gevoerd: hoeveel jaar denk je dat een kreeft kan worden? Hint: het antwoord liep flink op…
Wie zijn deze langlevers eigenlijk?
Of je nu in Rotterdam woont of in een dorpje in Drenthe—de natuur in ons land zit vol met ‘onzichtbare’ oudgedienden. Denk aan de paling in de sloot (ik heb gehoord van een exemplaar van 88 jaar in Friesland, echt waar), of de grijze roodstaartpapegaai bij mijn oom—leeftijd onbekend, maar hij zat er al ver vóór mijn jeugd. Er is nog iets: het zijn niet altijd de grootste beesten. Sterker nog, sommige van de langstlevende dieren zijn juist compact of zelfs heel klein.
Wat maakt deze dieren zo taai?
Volgens biologen draait het allemaal om de levensstijl. Ik las pas nog een artikel van Wageningen Universiteit over het verrassend rustige tempo van o.a. karpers en meerval. Hun geheime wapen? Metabolic rate—hun stofwisseling loopt op een laag pitje, bijna zoals je oma die ‘rustig aan doet’. Hierdoor slijten hun cellen minder snel, vergeleken met bijvoorbeeld een haring die altijd turbo zwemt.
Daarnaast vermijden ze stress zoveel mogelijk (zou onze baas eens van kunnen leren)—en zijn ze ontzettend flexibel. Neem schildpadden: als het koud is, bewegen ze niet tot het weer veilig is. Of sommige vissen, zoals de paling, die rustig een jaar zonder eten kan als het moet. Klinkt als mindfulness, maar dan zonder de app.
De top 5 oudjes, gewoon dichtbij
- Paling (Aal): Records van meer dan 80 jaar. Zelfs mijn buurman in Groningen gelooft het niet.
- Kreeft: Amerikaanse kreeften in Zeeland kunnen makkelijk 50+ jaar worden. Hele families meegemaakt in één schelprand.
- Karpers: Vijverkarpers—25 tot zelfs 50 jaar, mits je de reiger weghoudt.
- Schildpad (Europese moerasschildpad): 40–60 jaar is normaal, afhankelijk van geluk en warmwaterbuizen in het slootje.
- Grijze roodstaartpapegaai: Vaak 50 jaar, soms ouder. In mijn familie is hij bijna een soort opa geworden.
De simpele geheimen die we kunnen leren
Eerlijk: soms denk ik dat deze dieren gelijk hebben. Waarom altijd hollen? Hun geheimen zijn eigenlijk kinderlijk eenvoudig—langzaam leven, af en toe vasten, niet te veel stressen en flexibel omgaan met veranderingen. Mijn collega zei laatst: ‘misschien moeten we ook maar winterslaap proberen’—was het maar zo makkelijk.
Maar goed, misschien werkt het niet voor ieder mens. Alles met mate. Toch, als je naar deze dieren kijkt en je verbaast over hun leeftijd—het zet aan tot denken. Want het zijn niet altijd de krachtpatserdieren van tv, maar ook die ‘gewone’ beesten bij jou om de hoek.
Kan je hun geheimen zelf toepassen?
- Kijk naar je ritme. Rustige ochtenden leveren vaak meer op dan gehaaste dagen, hoewel mijn kind daar soms anders over denkt.
- Plan ‘vrije tijd’ zoals een karper—langdurig en zonder schuldgevoel.
- Omarm die Hollandse nuchterheid: stressen brengt je niet verder. Vraag maar aan die hond van de buren—ligt altijd in de zon, leeft al 15 jaar.
Kortom, onopvallende dieren blijken de beste langlevers. Misschien zit hun kracht niet in routines of dure superfoods, maar juist in een beetje loslaten en simpel leven. Wie weet hoeveel we daarvan kunnen overnemen—al werkt het misschien alleen als je geen deadlines hebt.
Wat denk jij—zit er iets in, of kun je net zo goed blijven rennen? Deel je verhaal hieronder of sla dit artikel op voor later. In ieder geval: de natuur om ons heen is oneindig slimmer dan je denkt… nou ja, volgens mij dan.
