Als je ooit in Finland bent geweest, weet je misschien wat ik bedoel: het is er nooit écht stil, maar ook nooit luidruchtig. Laatst, bij een borrel met collega’s, vertelde iemand dat je in Helsinki rustig tien minuten samen in de lift kunt staan zonder woord — zonder dat iemand zich ongemakkelijk voelt. Vreemd? Misschien. Maar zo communiceren Finnen nu eenmaal. En dat is, eerlijk gezegd, knap fascinerend.
Finse communicatie: meer dan alleen ‘zo weinig mogelijk zeggen’
Er gaan veel hardnekkige verhalen rond over Finnen: dat ze zwijgzaam zijn, kil, ondoorgrondelijk. Maar is dat wel zo? Volgens mijn Finse buurman — hij woont sinds twee jaar in Rotterdam — draait het niet om kille stilte, maar juist om respect voor de ander. Niet praten om het praten, noemt hij het. Waar wij in Nederland vrijuit onze mening ventileren (soms iets té enthousiast), checkt een Fin eerst goed of zijn woorden wel iets toevoegen.
Dat leidt tot bijzondere situaties. Zo vertelde mijn collega dat ze ooit in Lapland een uur heeft gesnowtubed met haar Finse gids — samen zwijgend, maar naderhand voelde het alsof ze de beste gesprekken van haar leven had gehad. Snap ik ergens wel… hoewel dat bij mij misschien anders uitpakt.
Waarom kletsen wij zoveel meer dan de Finnen?
Dit vroeg ik me laatst af toen ik bij een bushalte in Utrecht een wildvreemde aan de praat hield over het weer. In Finland is dat behoorlijk not done. Mijn Finse vriendin zegt dan altijd: “Waarom zou je iets zeggen alleen maar om de stilte te breken?” Misschien omdat het bij ons hoort. In Nederland is babbelen gewoon een soort nationale sport — en ja, soms is het fijn. Soms ook niet, als je gewoon je hoofd leeg wil maken na een pittige dag op kantoor.
Funfact: in het Fins bestaat er zelfs een woord voor stilte die niet ongemakkelijk is, maar juist vertrouwd: hiljaisuus. Het geeft een soort gezamenlijke rust. Niet dat het allemaal zen is daar — Finse studentenfeesten in Turku kunnen best uit de hand lopen, volgens een exchange student in onze groepsapp — maar toch.
Handige tips als je met Finnen praat
- Geef ruimte voor pauzes — Een stilte betekent niet dat het gesprek over is.
- Vul stilte niet meteen op — Soms zegt niemand wat omdat alles gezegd is.
- Laat de ander uitpraten — Nooit zomaar iemand onderbreken (behalve, oké, bij spoed).
- Wees voorzichtig met grapjes — Ironie vliegt vaker verkeerd dan je denkt.
- Luister écht — In Finland waarderen ze aandachtige luisteraars meer dan praatjesmakers.
Opvallend: in openbare ruimtes, trein of restaurant hoor je nauwelijks luid gepraat. In de hippe koffietentjes van Helsinki is het nooit zo’n decibel-feest als bij CoffeeCompany op het Centraal Station. Mijn moeder vroeg laatst of dat niet saai is — maar misschien missen wij juist rust, zonder dat we het doorhebben.
Wanneer wél lawaai? Finse feesten en bijzondere situaties
Oké, volledige stilte bestaat zelfs in Finland niet. Tijdens nationale feestdagen — Juhannus bijvoorbeeld — wordt er heus gezongen en gelachen tot diep in de nacht. En sport? Nou, in een ijshockeyhal in Tampere is het geluid allesbehalve bescheiden. Al is het gejuich vaak pas na een goal, niet minutenlang gescandeer zoals bij Ajax of Feyenoord.
Dus nee, Finnen zijn geen living memes die weigeren te praten. Communicatie heeft bij hen gewoon een andere balans. Het kwam pas écht binnen toen ik afgelopen winter een uur door een park in Espoo wandelde met een Finse vriendin. We zeiden bijna niets, maar waren allebei tevreden. In Nederland zou zo’n stil moment misschien ongemakkelijk voelen. Daar — nou ja, het voelde als vrijheid. Hoewel misschien heb ik dat geromantiseerd… ik twijfel altijd een beetje.
Wat kunnen wij hiervan leren?
Misschien moeten we niet bang zijn voor een beetje stilte. Niet ieder gesprek hoeft een praatmarathon te zijn. Of zoals een Finn in mijn hockeyteam opmerkt: “In stilte hoor je ook een verhaal.” Interessant om over na te denken — al zal ik het nooit zó kort kunnen houden als zij.
In elk geval: probeer het eens uit. Laat die stilte gewoon even bestaan in je volgende gesprek. Misschien levert het iets onverwachts op — of misschien niet. In ieder geval: vertel me in de reacties hoe dat voor jullie werkt. Ben benieuwd!
