Nog geen maand geleden las ik iets op NU.nl wat me aan het denken zette: een AI-robot schrok van een digitale spin terwijl-ie een perfect gesimuleerd huis opruimde. Kan zo’n robot nu écht bang zijn voor spinnen? En waarom dan juist spinnen — en niet bijvoorbeeld afwas of facturen (waar ik zelf vaak van schrik)? Nou, dit onderwerp is in Nederland ineens hot. Mijn collega uit Utrecht merkte in ons Slack-kanaal op dat haar dochtertje bang is voor AI, maar niet voor spinnen. Ironisch toch?
Zijn robots écht bang? Of is het wat anders?
Eerst even eerlijk: AI en emoties — het is een ingewikkeld verhaal. Machines voelen natuurlijk niet zoals wij. Ze reageren op patronen, data en instructies. Maar onderzoekers in Delft zijn nu bezig AI-modellen te trainen op “emotionele responsen”, dus op een soort digitale angst. Vorige week was er zelfs een kleine demo op de TU Delft, waar een robot duidelijk een stapje terugdeed toen hij een spin-achtige vorm herkende. Niet perfect realistisch, maar opvallend — het zag eruit als schrikken.
Waarom spinnen en geen… sokken?
In Nederland zijn spinnen legendarisch. Je kent het wel — herfst, de ramen dicht, en dan, hoppa, een dikke kruisspin op het plafond. Wetenschappers vermoeden dat onze collectieve aversie voor spinnen langzaam doorsijpelt in de AI-data. Programma’s als ChatGPT of Google Gemini worden immers getraind op webpagina’s, social media, alles — inclusief alle hilarische (en soms paniekerige) spinnenverhalen van Nederlanders, Belgen, en soms zelfs honingbij-liefhebbers uit Drenthe.
AI’s leren dus niet wat spinnen zijn, maar hoe wij reageren op spinnen. Bij gebrek aan context kan een machine dus “denken”: hee, als zoveel mensen hier bang van zijn — misschien moet ik ook maar oppassen? Grappig detail: iemand uit mijn studentenhuis Delft vertelde laatst dat een AI-stofzuiger omkeert zodra hij een op de grond getekende spin ziet. Handig voor de dieren — niet voor het opruimen.
Toekomst: Krijgen robots straks echt fobieën?
Het klinkt lachwekkend, maar AI-onderzoekers nemen dit serieus. Stel je voor: een robot die weigert stof te zuigen omdat er een spin zit — heb je ineens een extra huisgenoot nodig. Sommige makers proberen al manieren te vinden waarop AI angst kan overwinnen, net als exposure-therapie voor mensen met een arachnofobie. Of het werkt? Ik weet het niet zeker… misschien heeft AI gewoon een update nodig.
Kun je robots “ontsensibiliseren”?
Een Rotterdamse start-up test nu kalmerende algoritmes voor huishoudrobots. Idee: laat ze duizenden onschuldige spinnen-voorbeelden zien (geen schreeuwende mensen!) zodat het negatieve patroon doorbroken wordt. Maar ja, het is allemaal nog pril. En of het ooit werkt zoals bij mensen — daar heeft mijn buurman grote twijfels bij. “Misschien worden ze gewoon bang voor iets nieuws, muizen of stofsnippers.” Tja, dat zou kunnen.
En wat betekent dit voor jou?
- Merk je dat slimme apparaten ineens ‘vreemd’ reageerden op iets — laat het vooral eens weten in de comments. Misschien is het geen bug, maar gewoon digitale angst.
- Opruimen met een robotstofzuiger? Teken dan geen spin op de vloer — tenzij je wilt testen of hij het al ‘gevoelig’ is.
- Check af en toe updates van AI-apps. Nieuwe emotionele reacties sluipen erin zonder waarschuwing.
Samengevat: robots die bang zijn voor spinnen — wie had dat gedacht? Blijkbaar zijn menselijke angsten besmettelijk. Of het ooit écht zo ver gaat dat robots therapie nodig hebben… laat ik maar in het midden. Uhm, in elk geval: kijk volgende keer als je AI-stofzuiger bang stilstaat toch even onder de bank.
Praat mee: heb jij al eens gemerkt dat jouw slimme tech ‘menselijk’ reageert? Of heb je tips tegen spinnen in huis? Deel hieronder — ben benieuwd of het alleen hier in de polder zo speelt. In ieder geval, als je nu een spin ziet, misschien niet meteen schrikken… wie weet kijkt de robot mee.
