De situatie en de aanleiding voor de federale noodmaatregelen
De regering van Litouwen heeft op dinsdag een nationale noodtoestand uitgeroepen vanwege de verhoogde veiligheidsdreigingen die voortkomen uit ballonnen afkomstig uit Belarus, een land dat nauwe banden onderhoudt met Rusland. Deze ballonnen zijn de afgelopen weken herhaaldelijk het luchtruim van Litouwen binnengevlogen, wat heeft geleid tot onderbrekingen in het normale luchtverkeer.
De escalatie begon toen meteorologische ballonnen uit Belarus de belangrijkste luchthaven van Litouwen herhaaldelijk dwongen te sluiten. Hierdoor raakten duizenden reizigers vast, wat de kwestie aanzienlijk ernstiger maakte. Bewaking en controle op de luchtvaart werden afgestemd op de nieuwe dreiging, waarbij verschillende maar ernstig te nemen veiligheidsrisico’s werden onderkend.
Redenen en overwegingen voor de noodmaatregelen
Volgens de verklaringen van de Litouwse regering werden de noodmaatregelen vooral ingevoerd uit veiligheidsredenen en de bescherming van personen, eigendommen en het milieu. Ze gaven aan dat de ballonnen contrabande, waaronder sigaretten, overbrachten vanuit Belarus. Sommige experts zien hierin een vorm van hybride oorlogsvoering, waarbij niet-militaire middelen worden ingezet om politieke of strategische doelen te bereiken.
De aangekondigde maatregelen volgen na een vergadering van het kabinet, waarin werd vastgesteld dat de continuïteit van civiele luchtvaart ernstig wordt verstoord en dat de nationale veiligheid hierdoor in gevaar komt. Binnenlandse minister Vladislavas Kondratovičius benadrukte dat de noodmaatregelen gericht en beperkt zouden blijven, met een focus op het voorkomen van verdere verstoringen en het handhaven van de orde.
De rol van Belarus en de bredere context
Hoewel de ballonnen vooral in eerste instantie werden gebruikt voor het smokkelen van sigaretten, wordt in Vilnius aangenomen dat het aantal en de trajecten van deze ballonnen bewust worden gestuurd door Belarus om destabilisatie en verstoring te veroorzaken. Deze acties worden door autoriteiten beschouwd als een bewuste tactiek en onderdeel van hybride technieken die Belarus mogelijk toepast in haar regionaal beleid.
De situatie krijgt extra belang door de bredere context van verhoogde spanning in Europa, nadat drone-invallen in het luchtgebied van de NAVO ongekende omvang bereikten in september. Daarnaast nadert de vierde verjaardag van de Russische invasie in Oekraïne, wat het internationale veiligheidslandschap verder onder druk zet.
