Iedereen kent wel het gevoel: je moet wakker worden, grijpt naar je koffie, maar ineens is het… niet meer cool? Klinkt misschien bizar, maar in Reykjavik dronk vorige maand niemand cappuccino meer — althans, geen enkele jongere in die hippe tentjes in het centrum. In plaats daarvan gingen glazen met een vreemde, zilvergrijze ‘walvismelk-latte’ rond. Toen ik dit bij mijn buurvrouw dropte, geloofde ze er niks van — “pure marketing!” zei ze — maar ja, ik heb het dus geproefd op mijn laatste trip naar IJsland… niet iedereen vond het trouwens lekker.
Waarom walvismelk? Een vergeten traditie in een nieuw jasje
Vreemd idee, geef ik toe — walvismelk klinkt voor de doorsnee Nederlander niet direct aantrekkelijk. Toch blijkt het een oude IJslandse traditie te zijn die recent een duurzame twist kreeg. In IJsland is het eten of drinken van walvisproducten altijd een gevoelig thema geweest, maar een startup uit Akureyri (nog nooit zo’n naam gehoord tot vorige herfst, eerlijk gezegd) verzamelt nu walvismelkresten uit de bio-industrie. Ze gebruiken een recyclingsproces waardoor er bijna geen nieuwe walvissen gevangen hoeven te worden, beweert in elk geval de directeur. Hij vertelde het vorige week in een lokale podcast. Of het het milieu daadwerkelijk spaart… daar zijn de meningen nog over verdeeld.
Is het gezond — of vooral marketing?
Niet alle IJslandse ouders waren in het begin enthousiast. “Mijn kinderen vragen er nu elke ochtend naar,” zegt Sigríður, een moeder uit Reykjavik, “maar ik blijf twijfelen. Weet iemand zeker dat het goed voor je botten is?” Volgens een rapport van de Universiteit van IJsland (ik geef toe: ik heb alleen de samenvatting gelezen) zitten er wel degelijk veel eiwitten en bijzondere vetzuren in gerecyclede walvismelk. Maar, eerlijk is eerlijk, het smaakt niet echt zoals gewone melk — meer zout, een beetje umami, ergens tussen haring en kokos.
Welke invloed heeft dit op Nederlandse trends?
Oké, nu denkt u vast: “Leuk, maar hier drinken kinderen gewoon Fristi en karnemelk.” Klopt. Maar drinktrends schieten tegenwoordig sneller over de Noordzee dan een goedkope vlucht met Transavia. In onze groepsapp werden er vorige week al flessen “WhaleLite” gespot in hippe supermarkten in Amsterdam-Noord — daar kijken ze niet op een excentriek drankje meer of minder. Ik zeg niet dat de Jumbo in Stadshagen het volgende maand al gaat verkopen (hoewel wie weet…). Maar als u in 2025 in de koffiebar ineens een walvismelk flat white aangeboden krijgt — wees niet verbaasd.
Zelf proberen? Wat u moet weten
- Smaak: verwacht geen klassiek kopje melk, het is zilt en vol — past stiekem verrassend goed bij matcha, trouwens.
- Gezondheid: veel omega-3 vetzuren, maar minder calcium dan koeienmelk. Niet iedereen verdraagt het goed, zeggen sommige diëtisten.
- Duurzaamheid: het recyclen van walvismelk is minder belastend dan nieuwe walvisvangst — al vraagt mijn collega zich af of zuivel uit havermelk uiteindelijk toch niet handiger is.
- Beschikbaarheid: nu vooral hipster-kringen en expatcafés, maar wie weet wat de toekomst brengt.
Voorlopig blijft koffie natuurlijk gewoon populair — vooral op kantoor na een te korte nacht. Toch voel ik iets schuiven, zeker bij jongeren. Blijkbaar is stoer zijn nu: iets bestellen wat niemand begrijpt, liefst met een raar verhaal erbij. Misschien zit daar een beetje IJslandse magie in, misschien is het gewoon trendhoppende onzin — moeilijk te zeggen, eigenlijk.
Tot slot: experimenteren of niet?
Dus: overweeg eens iets vreemds, als u de kans krijgt. Of probeer gewoon een nieuw koffiemerk uit Friesland. In het ergste geval proeft u één slok, trekt een gezicht — en vertelt er daarna in de kantine over. Wie weet, misschien belandt u sneller dan u denkt mét een walvismelk-latte in de hand aan de gracht in Utrecht. In ieder geval hoor ik graag in de reacties: drinken uw kinderen dit al? Of blijft dit vooral iets voor mensen uit 1017 of Reykjavik? Nou ja… u snapt het.
