Veelvoorkomende mythes over marijuana
Dr. Smita Das hoort vaak dat mensen geloven dat je niet verslaafd kunt raken aan wiet. Deze overtuiging neemt toe naarmate meer staten de recreatieve en medische toepassing van marihuana legaliseren. Tegenwoordig staat ongeveer de helft van de staten recreatief gebruik toe voor volwassenen, terwijl 40 staten medische consumptie toestaan.
Toch is het volgens Das, een verslavingspsychiater verbonden aan Stanford University, verkeerd te denken dat cannabis geen verslaving kan veroorzaken. “Cannabis is zeker iets waar iemand afhankelijk van kan worden,” zegt zij.
Wat is cannabisgebruikstoornis?
De medische term hiervoor is cannabisgebruikstoornis, en het aantal gevallen neemt toe. Volgens gegevens van de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention lijdt ongeveer drie op de tien gebruikers hieraan.
Bij deze aandoening gaat het erom dat het gebruik van marihuana negatieve invloed heeft op het dagelijks leven, de gezondheid of sociale relaties. Hoe intensiever en krachtiger het gebruik, des te groter de kans op afhankelijkheid, aldus Das.
De toename in de kracht van cannabis in recente jaren speelt hierbij een rol. In de jaren zestig bevatte de marihuana die men rookte meestal minder dan 5% THC, het psychoactieve bestanddeel dat een “high” veroorzaakt. Tegenwoordig kunnen de THC-percentages in cannabisproducten in dispensaries oplopen tot 40% of meer, volgens het National Institute on Drug Abuse.
De diagnose van cannabisgebruikstoornis gebeurt op dezelfde wijze als die van andere middelenproblemen. De criteria worden vastgesteld volgens de nieuwste versie van de DSM, het belangrijkste handboek voor psychische stoornissen.
Signalen en symptomen van cannabisafhankelijkheid
Belangrijke waarschuwingssignalen zijn onder meer dat het gebruik het functioneren beïnvloedt, zoals het welzijn, de gezondheid of de sociale contacten. Als iemand meer van de drug nodig heeft voor hetzelfde effect of symptomen van ontwenningsverschijnselen ontwikkelt, is dat een indicatie.
Volgens Das wordt het makkelijker te begrijpen doordat de diagnosecriteria zich richten op de gevolgen van cannabisgebruik.
Verschillende gradaties van afhankelijkheid
Wie in het afgelopen jaar twee van de criteria voor cannabisgebruikstoornis heeft vervuld, wordt volgens artsen gediagnosticeerd met een milde vorm. Achttien of meer criteria betekenen een ernstigere aandoening.
Uit de nieuwste Nationale Enquête over Drugsgebruik in 2024 blijkt dat 7% van de personen van 12 jaar en ouder een cannabisgebruikstoornis heeft, meestal in milde vorm. Ongeveer 20% had een ernstigere variant.
Het verschil tussen afhankelijkheid en verslaving komt tot uiting in de aard van de symptomen: afhankelijkheid is fysiek, terwijl verslaving ook gedragsveranderingen omvat.
Het effect van cannabis varieert echter per persoon. Soms kan hetzelfde product grote impact hebben op iemands dagelijks leven, terwijl een ander er nauwelijks hinder van ondervindt. Das benadrukt dat de mate van invloed van de substantie op het functioneren bepalend is.
Hulp en behandelmogelijkheden voor cannabisgebruikstoornis
Veel gebruikers wenden zich eerst tot Das vanwege andere problemen, zoals alcoholverslaving. Later melden ze soms dat ze ook moeite hebben met cannabisgebruik.
Ze worden gerustgesteld dat er effectieve behandelingen beschikbaar zijn. Een daarvan is motiverende gespreksvoering, een doelgerichte therapievorm die mensen helpt intern de motivatie te vinden om hun gedrag te veranderen. Daarnaast wordt cognitieve gedragstherapie (CBT) ingezet om negatieve gedachtenpatronen te doorbreken en ongunstig gedrag te verminderen.
Zelfhulpgroepen, zoals Marijuana Anonymous, kunnen eveneens steun bieden. Of iemand zich nu bij een groep aansluit of niet, het hebben van een gemeenschap waarin men niet gebruikt, is voor sommige mensen cruciaal voor herstel.
Een voorbeeld hiervan is Dave Bushnell, een voormalig creatief directeur in de digitale sector, die 14 jaar geleden een Reddit-groep startte voor mensen die, zoals hij, afhankelijk waren van cannabis en hulp zochten bij herstel. Deze forum beschikt nu over 350.000 leden en groeit nog steeds.
Bushnell onderstreept dat peer support essentieel is. Sommige mensen voelen zich comfortabeler online te praten dan in persoon. “Dit zijn stoners die zorgen voor andere stoners,” zegt hij.
Professionals roepen op tot hulp zoeken en benadrukken dat, net als bij alcohol, legaliteit niet gelijk staat aan veiligheid. Schadelijk gebruik moet serieus genomen worden, ondanks de wettelijke status.
Afsluitende opmerkingen
Dit artikel is een vertaling en samenvatting van informatie over cannabisverslaving, bedoeld om inzicht te geven in het risico en de beschikbare hulp. Voor wie denkt dat hij of zij afhankelijk is geworden, wordt aangeraden zich te wenden tot een gekwalificeerde hulpverlener of ondersteuningsgroep.
