De gebeurtenis en de context
De operatie en haar verloop
De betekenis van de inbeslagname
Deze actie vertegenwoordigt een significante escalatie binnen de Amerikaanse campagne onder leiding van voormalig president Donald Trump om de Maduro-regering in Venezuela financieel te raken door het blokkeren van olie-inkomsten, die lange tijd de economische basis van het land vormden. Daarnaast kan de operatie duiden op een bredere Amerikaanse aanpak om soortgelijke schepen te identificeren en te controleren. Experts en Amerikaanse functionarissen bevestigen dat de Skipper deel uitmaakt van een “fantasievloot” van roestige schepen die via smokkel van olie voor landen werken die onder zware sancties staan, zoals Venezuela, Rusland en Iran.
De tactieken van de clandestiene vloot
Illegale schepen maskeren hun locatie door het aanpassen van het automatisch identificatiesysteem (AIS), dat normaal gesproken helpt bij het voorkomen van aanvaringen. Ze kunnen het systeem volledig uitschakelen, valse gegevens gebruiken of de identiteit van andere schepen aannemen. Vooral sinds de sancties tegen Rusland door de oorlog in Oekraïne in 2022, is de activiteit van deze ‘schaduwvloten’ toegenomen. Veel van deze schepen zijn nauwelijks geschikt voor de oceaan, opereren zonder verzekering en zijn geregistreerd op naam van fictieve bedrijven. Tijdens de vaart transferen zij vaak cargo’s aan andere schepen, wat hun herkomst verder verduistert.
De gevolgen voor Venezuela en de oliehandel
De Venezolaanse regering lijkt deze tactieken te hebben gebruikt om de olie op de markt te houden, ondanks internationale sancties. De productie in Venezuela is volgens de Organisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) met ongeveer 25% gestegen in de afgelopen twee jaar. Desalniettemin kunnen de recente confiscaties een keerpunt betekenen, waarbij een blokkade van de oliehandel mogelijk wordt, wat het smokkelproces en de activiteiten van de clandestiene vloot verder zou kunnen beperken. Analisten stellen dat dit de kosten voor het zakendoen met Venezuela aanzienlijk verhoogt.
De betrokken schepen en hun recente geschiedenis
De Skipper, eerder bekend als M/T Adisa, werd in november 2022 onder sancties geplaatst vanwege vermeende betrokkenheid bij een netwerk dat onder meer olie smokkelde namens Iraanse en Libanese groepen. In de afgelopen maanden heeft het schip onder andere olie uit Iran en Rusland vervoerd, en heeft het digitaal getracht zijn tracking uit te schakelen om niet op te vallen. Het schip vervoerde op het moment van inbeslagname bijna 2 miljoen vaten zware olie, waarvan de helft waarschijnlijk in Cuba werd gebruikt. Het markeert een gevaarlijk spel van manipulatie en onderschepping, dat onder andere wordt gedreven door de lucratieve markt voor Venezuelaanse olie op de zwarte markt, waar de prijs ongeveer 15 dollar per vat onder de legale prijs ligt.
De gevolgen en toekomstige ontwikkelingen
De confiscatie van de Skipper kan de kosten voor smokkel en het illegale handelen groter maken, maar het is nog onzeker of dit de standaard zal worden voor andere schepen die actief in dezelfde regio. Experts geven aan dat de impact op de olieprijs en de binnenlandse energieprijzen in de Verenigde Staten beperkt kan zijn, vanwege de lage productie van Venezuela en de volatiliteit van de wereldolieprijzen. Voor de Venezolaanse president Nicolás Maduro betekende deze operatie een nadelige klap, aangezien olie nog altijd de economische pijler van het land is en de inbeslaggenomen hoeveelheid gelijk is aan bijna twee miljoen vaten. Maduro beschuldigde de actie van piraterij en sprak over een nieuwe golf van “criminele maritieme piraterij” in het Caribisch gebied.
Reacties en geopolitieke implicaties
De Venezolaanse opposieleider María Corina Machado, ondersteund door de Verenigde Staten, noemde de confiscatie een rechtvaardige maatregel tegen een regime dat de middelen gebruikt voor repressie en niet voor het welzijn van de bevolking. Hoewel de Amerikaanse acties de oliehandel bemoeilijken, blijven ze ook risico’s voor de markt en de geopolitieke stabiliteit. Het is afwachten of deze operatie een precedent schept voor een systematischere aanpak van soortgelijke smokkelactiviteiten of slechts een geïsoleerde actie blijft.
