Je hebt het misschien gemerkt — hygge, jarenlang hét Deense exportproduct voor sfeer en gezelligheid, is niet meer de ster van de show. In Amsterdam-West hoorde ik vorige week op de markt iemand zuchten: “Weet je nog, dat hele hygge-gebeuren? Nu hebben ze het weer over Ubuntu.” En eerlijk, ik snap wel waarom.
Wat is Ubuntu eigenlijk? En waarom duikt het ineens overal op?
Een paar maanden terug borrelde Ubuntu ineens op in de nieuwsbrief van De Correspondent. Toen dacht ik: ja hoor, nog zo’n trend. Maar mijn collega uit Rotterdam — groot fan van volkskeukens en buurtprojecten — zweert er inmiddels bij. Ubuntu is een Zuid-Afrikaanse filosofie die draait om menselijke verbondenheid. Vrij vertaald: “Ik ben omdat wij zijn”.
Het klinkt redelijk logisch, maar heeft — volgens mensen die het in praktijk brengen — meer impact dan het knusse kaarslicht en gebreide sokken van hygge. Ubuntu gaat niet om hoe sfeervol je kamer is. Het gaat om de kracht van je relaties en je plek in de gemeenschap. En ik merk, zeker in Nederlandse steden waar iedereen zijn eigen koffietentje en niche-vriendengroepje heeft, dat juist die saamhorigheid weer gezocht wordt… of misschien wel gemist wordt.
Wat maakt Ubuntu anders dan hygge?
- Collectief vs. individueel comfort: Hygge draait om jezelf terugtrekken — Ubuntu moedigt aan om samen dingen te doen, te delen, te helpen.
- Toegankelijk voor iedereen: Je hebt geen Scandinavische designerstoelen nodig. Ubuntu vind je op het voetbalveld of bij het buurthuis.
- Stimulans voor empathie: Volgens mijn buurvrouw uit Den Haag leer je met Ubuntu echt luisteren. Je buigt mee, je oordeelt minder snel.
Hoe pas je Ubuntu toe in Nederland? Praktische tips
Laat ik eerlijk zijn, compleet Ubuntu leven zoals in sommige Afrikaanse dorpen — dat lukt mij niet, u waarschijnlijk ook niet. Maar kleine stapjes werken wel. Hier wat dingen die ik zelf probeer, hoewel het soms ongemakkelijk is:
- Praat écht met je buren. Niet alleen “hallo” zeggen, maar éven vragen hoe het gaat. Op mijn verdieping in Utrecht leidt dat soms tot mini-koffie-afspraken. Soms is het ongemakkelijk, maar soms zit er ineens een mooi gesprek tussen.
- Deel wat je hebt. In onze straatapp deelt men nu regelmatig tuingereedschap rond. Scheelt geld én je kent elkaar beter.
- Vraag hulp, bied hulp. Vorige maand hielp ik een kennis met een verhuizing — en stond er onverwacht een pan soep voor de deur. Win-win, zou mijn moeder zeggen.
- Doe mee aan lokale initiatieven. Denk aan ‘buurtmaaltijden’, kledingruil of gezamenlijke tuinprojecten. In steden als Nijmegen zie je dat dit groeit.
Een filosofie die schuurt (en dat is oké)
Soms mis ik wel het comfort van thuis op de bank met warme chocomel — dat hygge-gevoel. Ubuntu vraagt om naar buiten te stappen, soms letterlijk. Niet iedereen zit daarop te wachten, zeker in stressvolle weken. Maar misschien is het juist nu, met alle gedoe in de wereld, goed om iets van Ubuntu in ons dagelijks leven te brengen.
Maar goed, misschien werkt dit alleen voor mij — misschien is het gewoon toeval dat mensen opener lijken na die buurtlunch op zondag. In ieder geval proef ik meer onderlinge betrokkenheid dan voorheen…
En nu?
Of Ubuntu echt hét nieuwe hygge gaat worden in Nederland weet ik niet — smaken verschillen, tijden veranderen. Misschien is het wél een uitnodiging om net iets socialer te zijn, ondanks alle individualistische trekjes die we hier soms hebben.
Heeft Ubuntu bij jou al iets losgemaakt, of vind je het onzin van de bovenste plank? Laat het gerust weten in de reacties — ik hoor graag hoe het in jouw buurt zit. Wie weet ontstaat er zo weer een stukje nieuwe Nederlandse traditie. nou ja, zoiets…
