Stel je voor: je komt net aan in een prachtig oud stadje in Italië, steekt vrolijk je hand op naar de ober — en krijgt een opgetrokken wenkbrauw terug. Of je maakt enthousiast een foto op een lokale markt in Marokko en merkt direct hoe iedereen om je heen stilvalt. Klinkt ongemakkelijk? Het overkomt ons vaker dan we denken.
Ik heb zelf — geen grap — een keer in Spanje iemand gefeliciteerd met z’n verjaardag, een week te vroeg. Bleek dat dat daar helemaal niet kan. Mijn vriendin vond het hilarisch, de jarige minder. In ons Slack-kanaal kwam laatst zelfs discussie over hoe je in Japan een gift moet overhandigen. Dus, hoe voorkom je dat soort blunders als je weer die koffers pakt? Hieronder mijn lessen, tips én de nodige anekdotes.
Knooppunten: waar gaat het het vaakst mis?
- Groeten & gebaren: Een simpele duim omhoog is in Griekenland of Iran ineens totaal ongepast.
- Kleding: Waar wij op slippers naar de supermarkt gaan, kun je daar soms mee een tempel niet in.
- Foto’s maken: Vooral op religieuze plekken of markten kun je snel op tenen trappen — heel letterlijk soms.
- Geschenken: Als je in Japan of China een cadeau meteen uitpakt, vinden ze dat raar. In Nederland vinden we het juist gek als je uren wacht.
Tips voor een blunderloze vakantie
Dit zijn mijn vijf ‘road tested’ regels voor reizen zonder gezichtsverlies (althans, meestal):
- Lees je in — maar niet te veel: Tuurlijk, Google is je vriend, maar ik merk vaak dat kleine blogs of forums (zelfs Reddit) betere tips geven. Gewoon even checken: “customs + [land].”
- Check lokale etiquette-apps: De ‘Culture Trip’-app of ‘Triposo’ hebben handige korte overzichten. Mijn collega zweert bij “Traditions: the Essential Etiquette App”.
- Vraag locals (of je host): Mijn AirBnB-host in Portugal gaf me betere do’s & don’ts dan Lonely Planet ooit deed.
- Kopieer, maar met beleid: Kijk hoe locals zich gedragen en doe rustig mee. Maar let wel op — soms zie je ook dingen die alleen “voor henzelf” zijn…
- Wees niet bang om fouten te maken: Eerlijk is eerlijk: je kúnt niet alles weten. Een oprechte glimlach en ‘Sorry, ik ben toerist’ maken wonderen goed. Mijn moeder zei altijd: “Wie vraagt, reist niet dwaas.”
Echte verhalen – en wat we daarvan leren
Maanden terug vertelde een vriend in ons wielerclubje hoe hij in Vietnam een theeceremonie compleet verstoorde door – per ongeluk – te snel te drinken. De gastvrouw lachte het gelukkig weg, maar hij voelde zich dagenlang bezwaard. Moraal? Soms is je blunder vooral in je eigen hoofd groter dan daarbuiten.
En dan was er nog dat incident vorig jaar in Istanbul, toen ik enthousiast de kathedraal binnenwandelde met korte broek — security hield me tegen. Gênant? Absoluut. Maar ik kreeg een doek aangeboden en mocht alsnog naar binnen… dus soms zit het best mee.
Laatste check: waar moet je nú vooral op letten?
- Wees (extra) alert in religieuze gebouwen
- Download alvast offline etiquette-tips voor als je geen wifi hebt (in Mongolië hadden we daar spijt van…)
- Heb altijd een lichte sjaal of omslagdoek bij de hand — redt je uit veel situaties
- En onthoud: cultuur is geen checklist. Verwachtingen veranderen per regio, generatie, zelfs per persoon
Dus, wees gewoon nieuwsgierig, niet bang voor een misser — en wie weet levert het je nog mooie verhalen op voor thuis. Misschien vergeet je alsnog een ongeschreven regel. Maar ja, wie weet werkt het voor jou juist als ijsbreker. In ieder geval: deel gerust je eigen blunder (of gouden tip) hieronder, ben benieuwd wat mensen uit bijvoorbeeld Rotterdam of Groningen allemaal hebben meegemaakt…
In het kort: blijf leren, een beetje lachen om jezelf, en vooral — vergeet niet te genieten. Fijne reis alvast!
