Stel je voor: je stapt met een volle koffiemok de vergaderruimte in, net terwijl je collega tegenover je een ramadan vast — niet de beste timing. Dit overkomt meer mensen dan je denkt, ook in Amsterdam of Rotterdam. Want hoewel Ramadan elk jaar net even anders valt qua timing, blijft de sociale etikette eromheen uitdagend. Onlangs bespraken we dit in de WhatsApp-groep van mijn werk, en eerlijk gezegd: ik zat ook met vragen.
Dus: hoe zorg je dat je niet naast je schoenen loopt — terwijl je collega’s vasten, vieren of stiekem aftellen tot zonsondergang? Hieronder drie regels die ik door schade én wat geluk heb geleerd.
1. Open vragen stellen (en luisteren, echt luisteren)
Alle keren dat het bij mij misging, kwam dat door aannames. Op de sportschool in Utrecht had ik ooit zonder nadenken een broodje aangeboden aan iemand die aan het vasten was — niet handig, dat bleek. Niet iedereen doet trouwens mee met Ramadan, en lang niet iedereen beleeft het op dezelfde manier.
- Vraag: “Doe jij mee met de Ramadan dit jaar?” of “Is er iets waarmee ik rekening kan houden deze maand?”
- Luister écht naar het antwoord — en neem het serieus, ook als het antwoord onverwacht is.
Niets zo ongemakkelijk als uit onwetendheid een domme opmerking te maken. Dat vertelde mijn collega uit Almere vorige week nog. Zij bleek jarenlang gewoon water te drinken naast haar vastende collega’s — omdat niemand het haar uitlegde. In het begin voelde ze zich schuldig, achteraf lachten ze er samen om.
2. Respecteer pauzes (en geen food parade)
Oké, vanzelfsprekend misschien voor sommigen — maar in echte vergaderpraktijk? Niet altijd. In veel bedrijven (denk aan ING of een gemeentehuis) draait alles om die lunch-bijeenkomst of vrijdag-brownie-borrel. Tijdens Ramadan kan zo’n “traktatie-moment” ongemakkelijk voelen.
- Wil je echt inclusief zijn? Stel eens voor om een keer een ochtendkoffie-bijeenkomst te plannen.
- Of, als iemand liever afzegt aan een lunch of borrel, maak er geen groot drama van. Gun ruimte — laat mensen hun eigen keuzes maken.
Eerlijk is eerlijk, niet iedereen zal je advies willen of waarderen. In mijn ervaring helpt het om dingen niet te forceren — soms is het prima als iemand met een glas water gewoon meedoet zonder commentaar. hoewel, misschien is dat in kleinere teams makkelijker gezegd dan gedaan…
3. Timing en plannen? Even checken…
Echt, dit vergeten zelfs ervaren teamleiders: plan geen belangrijke brainstorm op het moment van zonsondergang (‘iftar’). Vorig jaar, bij een project in Den Haag, ging het bij ons toch mis — de presentatie viel precies tijdens iftar. Achteraf dacht ik: “Hoe kon ik dat nou laten gebeuren?”
Makkelijk te voorkomen trouwens, als je bij het plannen van meetings even kort de Ramadan-kalender checkt. Die hangen meestal wel ergens in de kantine — of stuur kort van tevoren een vraag in de groepschat. In veel online Outlook-agenda’s kan je trouwens speciale blokken instellen voor iftar-tijd. Handig, al is het lichte chaos als je team half lokaal, half remote werkt. Maar daar zijn we inmiddels allemaal wel aan gewend… toch?
- Gebruik een gedeelde kalender met Ramadan-tijden.
- Bespreek ruim van tevoren of werktijden tijdelijk aangepast moeten worden (sommige bedrijven doen dit, andere niet).
Tot slot: gewoon menselijk zijn (en ja, fouten mag je maken)
Niemand verwacht dat je álles perfect doet — ook tijdens Ramadan niet. Zelfs vaste collega’s vergissen zich weleens. Probeer, stel vragen, heb een beetje humor. Zelf stapte ik deze week weer bijna met een zak stroopwafels binnen toen het net maghrib werd. In het kort: laat zien dat je moeite wilt doen, dat onthouden mensen.
Dus, wat zijn jouw ervaringen? Ooit een blunder begaan of juist een mooi compliment gehad tijdens Ramadan in Nederland? Deel het hieronder — altijd leerzaam, soms pijnlijk grappig.
