Wist je dat zo’n schroevendraaier, verloren in het ISS, de aarde tientallen keren rond kan vliegen met 28.000 km/u? Ruimtepuin is niet zomaar ‘wat troep’ — het is een serieus gevaar voor astronauten. En ja, ook voor de techniek waar wij op aarde van afhankelijk zijn. Dus stel: je krijgt ineens de kans voor je eerste spacewalk. Wat doe je dan, behalve bewonderend om je heen staren? Mij heeft deze vraag de afgelopen week niet losgelaten, dus ik vroeg wat rond. NASA deelt gelukkig handige — en soms verrassend simpele — tips.
Ruimtepuin: waarom dat zelfs bij één loste bout spannend wordt
Ruimtewandelen klinkt cool — tot je beseft dat zelfs een losgeschoten moertje een mini-meteoriet wordt. Het ISS heeft al meer dan één deuk opgelopen hierdoor. Mijn collega in Delft zei laatst droog: “In de ruimte is zelfs gereedschap gevaarlijk, niet alleen voor je baas”.
Blijkbaar cirkelen er nu meer dan 27.000 objecten groter dan een tennisbal om onze planeet. Kleine spulletjes houden ze niet eens bij, daar hebben ze gewoon de mankracht niet voor… Dus, blijf alert — echt.
De (best traditionele) regels van NASA tegen ruimtepuin
- Twee handen aan je gereedschap — altijd hoor je tijdens trainingsvideo’s: nooit zomaar iets loslaten. Klinkt overdreven, maar blijkbaar blijft het lastig (vraag het maar aan de astronaut die ooit een gereedschapskoffer verloor… Die draaide wekenlang vrolijk mee in een baan om de aarde).
- Alles vastklikken met tethers — die rare karabijnhaakjes die je altijd ziet, zijn cruciaal. Ze gebruiken speciale ‘tethers’ die zelfs met dikke handschoenen makkelijk te openen zijn. NASA noemt het ‘tether discipline’ (serieus, dat staat op hun checklists!).
- Buddy check: je collega kijkt altijd mee — voor elke klus doen astronauten even zo’n ouderwetse ‘heb je alles bij je’-controle. Vergelijk het een beetje met de klimwand in Utrecht, alleen is de valhoogte… ietsje anders.
Hoe voorbereiden? Een dag als ruimtewandelaar in Houston
Vriend van me traint nu bij de ESA in Noordwijk, en vertelde dat ze in Houston letterlijk onder water oefenen. Ze nemen daar zelfs oude AMEFA bestekken mee om losgeraakte doppen te simuleren — omdat ze daar wél makkelijk kwijt kan raken.
Volgens NASA’s procedure is het hele EV-suit een groot vergeten-wil-je-niet-systeem. Je eigen gereedschap klik je aan je pak, pockets zijn zó gemaakt dat niets ‘per ongeluk’ kan vallen. Maar doe alles twee keer: heb je je schroevendraaier, dan checkt je collega dat hij niet los hangt. En ja, toch gaat het soms mis.
Ruimtepuin voorkomen: wat kan jíj van NASA’s aanpak leren?
Oke, je gaat morgen waarschijnlijk niet de ruimte in. Maar: NASA’s aanpak werkt verrassend goed voor gewone mensen — zelfs in de bouw of bij het mountainbiken.
- Werk met een checklist — hoe suf dat ook klinkt, het voorkomt écht dat je die ene moersleutel vergeet.
- Gebruik altijd een extra beveiliging — een simpele karabijnhaak als je aan het klussen bent, of een bandje om je sleutels.
- Laat iemand checken voor je begint — zelfs je buurvrouw die vraagt: “Heb je alles bij je?” is eigenlijk je eigen ground control.
En: accepteer dat er altijd iets mis kan gaan, hoe goed je het ook voorbereidt. Mijn buurman verloor vorige maand zijn portemonnee op het station, ondanks alle rituelen — misschien moeten we allemaal wat meer als astronauten denken…
Dus, klaar voor je eigen ‘spacewalk’?
In het kort: ruimtepuin ontstaat sneller dan je denkt. NASA’s methodes zijn deels oldschool, deels hypermodern, maar ze werken. Misschien is dat het echte geheim: een beetje discipline, goede banden (letterlijk én figuurlijk) en de wetenschap dat zelfs de besten iets kwijtraken.
Probeer eens een dag NASA-style te leven — of je nu je gereedschap, je sleutels of gewoon je geduld niet wilt kwijtraken. En laat vooral hieronder weten: waarvan zou jij willen dat het nooit meer verdwijnt in ‘de ruimte’ van je huis? Misschien heb je een gouden tip — deel gerust!
