Toekenning van fondsen aan organisaties buiten Nebraska
Toen het Nebraska Department of Health and Human Services haar plan aankondigde om miljoenen dollars uit opioïden-schikkingen te verdelen, viel één organisatie op: het Central Wyoming Counseling Center. Deze non-profitorganisatie uit Wyoming is de enige instantie buiten Nebraska die een deel van het Opioid Treatment Infrastructure Cash Fund ontvangt, met een bedrag van 3,4 miljoen dollar. Het doel is de bouw van een crisisstabilisatieknooppunt in Kimball County, een gebied dat grenst aan Wyoming.
De voormalige waarnemend algemeen directeur van het Counseling Center, Steve Corsi, is nu algemeen directeur van de Nebraska DHHS. Het ministerie heeft geweigerd om documentatie over de aanvraagprocedures vrij te geven, onder verwijzing naar wetten die ‘geheimhouding van handels- of bedrijfsinformatie’ en ‘onderzoeksverslagen’ toestaan.
Informatie over de aanmeldings- en selectieprocedure
Volgens DHHS-woordvoerder Jeff Powell was Corsi niet betrokken bij de beoordeling of selectie van de subsidieaanvragen. Sinds zijn vertrek in 2023 heeft hij geen betrokkenheid meer bij het Counseling Center. In totaal hadden 23 organisaties zich aangemeld voor deze ronde financiering, waarvan twee uit andere staten dan Nebraska. Het project van het Central Wyoming Counseling Center was de enige aanvraag in de Nebraska Panhandle-regio.
Powell benadrukte dat zonder de toewijzing van deze subsidie, de crisis in de regio mogelijk niet snel zou kunnen worden aangepakt. Hij stelde dat het anders betekent dat mensen in acute mentale gezondheidscrises mogelijk naar het ziekenhuis moeten worden gebracht of honderden kilometers moeten reizen voor hulp.
De achtergrond van de opioid-schikkingen
Meer dan 50 miljard dollar aan fondsen voor herstel van de opioïde-epidemie wordt verdeeld over de Verenigde Staten. Dit volgt op landelijke rechtszaken in 2021 en 2022 tussen staatsofficials en bedrijven die opioïden produceren en distribueren, zoals Johnson & Johnson en grote retailers als Walmart en Walgreens.
De wijze waarop staten het geld besteden, verschilt sterk en verslaglegging is niet verplicht. Daardoor worden de middelen gebruikt voor uiteenlopende doelen, van concerten tot de aanschaf van Tasers. Robert Pack, directeur van het Addiction Science Center aan de East Tennessee State University, stelt dat het vergelijken van de besteding tussen staten moeilijk is. “Iedere staat probeert er het beste van te maken, maar het is heel complex,” zegt hij.
Implentatie en verdeling in Nebraska
Tot 2038 zal Nebraska meer dan 150 miljoen dollar ontvangen uit de opioïde-schikkingen, vooral tussen 2021 en 2028. Het geld wordt beheerd door de Division of Behavioral Health van het Department of Health and Human Services. Momenteel is er 32,6 miljoen dollar in het Opioid Recovery Fund.
Een deel van deze middelen wordt doorgegeven aan regionale gezondheidsdiensten, terwijl een ander deel is bestemd voor infrastructurele projecten via het Opioid Treatment Infrastructure Cash Fund, ingesteld door de statelijke wet in 2024. In 2024 wordt ongeveer 10,5 miljoen dollar uit deze fondsen verdeeld. Andere projecten binnen deze ronde omvatten onder meer de financiering van crisiscentra en uitbreiding van residentiële behandelcentra in regio’s zoals South Sioux City, Lincoln en Omaha.
Ontwikkelingen in crisiszorg en voorzieningen
Tijdens een vergadering van de Opioid Settlement Remediation Advisory Committee in december gaf Thomas Janousek, hoofd van de Division of Behavioral Health, aan dat er grote behoefte is aan crisis- en ontgiftingdiensten in het westen en noorden van Nebraska. Volgens hem is er behoefte aan locaties waar politie en ziekenhuizen mensen kunnen achterlaten of naartoe kunnen sturen. Het doel van het nieuwe crisiscentrum is om mensen snel te stabiliseren en door te verwijzen naar andere lokale hulpverlening.
Omdat er een tekort is aan deze faciliteiten en ook aan lange termijn behandelingsmogelijkheden zoals residentiële centra en methadonvoorzieningen, wordt de uitbreiding als essentieel beschouwd. Jeremy Kourvelas, programmacordinator bij de Universiteit van Tennessee, onderstreepte dat een korte termijn interventie slechts een eerste stap is, omdat herstel van een verslaving vaak minstens 18 maanden duurt.
Volgens Powell zal het centrum in Kimball dienen voor inwoners van Nebraska en de omliggende regio’s. Het is onduidelijk of bewoners uit Wyoming gebruik kunnen maken van de faciliteiten, aangezien het centrum voor het grootste deel haar inkomsten uit contractsvergoedingen met de Wyoming Department of Health verdient.
Verantwoording en transparantie rondom de subsidieverdeling
Alle aanvragen werden beoordeeld op objectieve criteria. De juryleden waren niet verbonden aan de aanvragende organisaties en hadden geen financieel belang bij de subsidietoekenning, aldus Powell. Corsi’s vorige functie bij het centrum werd niet expliciet vermeld tijdens de beoordeling, hoewel sommige experts dat als problematisch beschouwen.
Volgens Pack en Kourvelas is volledige transparantie bij de toekenning van deze fondsen essentieel, vooral omdat deze situatie is ontstaan door de slachtoffers van de opioïd-epidemie. “Dit geld is het resultaat van enorme kosten en lijden,” stelt Pack. Hij benadrukt dat het van groot belang is dat deze middelen op een eerlijke en zichtbare manier worden besteed om het aantal levens dat verloren gaat zo veel mogelijk te beperken.
Het is duidelijk dat belangenconflicten moeten worden voorkomen en dat volledige openheid bij het proces van toekenning cruciaal is om het vertrouwen te behouden en de effectiviteit van de maatregelen te waarborgen.
