De Inheemse Gemeenschappen en de Klimaatconferentie
In Belem, Brazilië, bezochten inheemse mensen de straten, peddelden door de waterwegen en protesteerden bij de locatie van de Verenigde Naties-klimaatbesprekingen. Ze deden dit om hun stem te laten horen tijdens de jaarlijkse conferentie, die dit jaar bedoeld was om hen meer inspraak te geven dan ooit tevoren. Toen de COP30 op zaterdag werd afgerond, reflecteerden deze gemeenschappen op de betekenis van de conferentie en de mate waarin zij daadwerkelijk gehoord werden.
Verwachtingen en Realiteit in de Amazoneregio
Braziliaanse leiders hadden hoge verwachtingen van de top, die plaatsvond in het hart van het Amazonegebied. Ze hoopten dat de bijeenkomst de mensen die in de regio wonen zou versterken en dat het de biodiversiteit van het grootste regenwoud ter wereld zou beschermen. Het bos vangt koolstofdioxide op en helpt zo de klimaatverandering tegen te gaan. Veel aanwezige inheemse mensen voelden zich gesteund door de solidariteit met tribes uit andere landen en waardeerden enkele kleine overwinningen in de uiteindelijke overeenkomst. Toch bereikten de conferenties niet alle doelen; er bleven tekortkomingen op het gebied van vertegenwoordiging, ambitie en daadwerkelijke actie omtrent klimaatproblemen die inheemsen raken.
Beperkingen in Reprensentatie en Mankementen op het Klimaatbeleid
Thalia Yarina Cachimuel, lid van de Kichwa-Otavalo en deelneemster aan de Delegatie van Wijze Bewakers, stelde dat deze COP zichtbaar was, maar niet krachtig genoeg. De eerste paragraaf van het politieke document erkende de rechten van inheemse volkeren, hun landrechten en traditionele kennis. Taily Terena, een vrouw uit de Terena-natie in Brazilië, was tevreden dat deze rechten voor het eerst expliciet werden vermeld.
Mindahi Bastida, lid van de Otomí-Toltec gemeenschap, stelde echter dat landen harder hadden moeten pushen voor afspraken over het afbouwen van fossiele brandstoffen zoals olie, gas en kolen. Hij benadrukte dat deze hulpbronnen niet alleen energiebronnen zijn, maar dat natuur ook als heilig beschouwd moet worden. Hoewel er voorstellen waren voor een plan om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, werd hierover op de laatste dag niets vastgelegd, wat veel landen teleurstelde.
Daarnaast lanceerde Brazilië een financieel mechanisme om landen aan te moedigen bossen te behouden. Hoewel enkele landen financiële toezeggingen deden, worden marktgebaseerde oplossingen zoals het verhandelen van koolstofkredieten door velen als faux oplossingen gezien. Jacob Johns, bewaker van de Akimel O’Otham en Hopi, stelde dat deze marktmechanismen vooral bedoeld zijn om bedrijven te blijven laten graven en branden, terwijl ze doen alsof ze iets oplossen. Volgens hem blijft de onderliggende koloniale logica bestaan onder een klimaatbeleid dat niet effectief is.
Tokenisme en Beperkte Invloed van Inheemsen
Vanaf het begin van de conferentie uitten sommige deelnemers zorgen over de symbolische aanwezigheid van inheemse volkeren, die niet automatisch gelijk staat aan daadwerkelijke macht. Sara Olsvig, voorzitter van de Inuit Circumpolar Council, schreef na afloop dat de focus vooral lag op zichtbaarheid in plaats van op effectieve participatie. Edson Krenak, die voor de Braziliaanse groep Cultural Survival werkt, was van mening dat er te weinig geïnterneerd was om het regenwoud te bezoeken of de woongebieden te begrijpen. Desalniettemin beweert Sônia Guajajara, Braziliaans minister van inheemse volkeren, dat deze conferentie het grootste en meest inclusieve inhaalslag biedt qua deelname van inheemsen.
De Macht van Protesten en de Essentie van Solidariteit
Ondanks dat de beslissingen van de delegaties sommige inheemse deelnemers ontevreden achterlieten, voelden velen zich versterkt door de protesten buiten de locatie. Toen de top op 10 november begon, dacht Paulo André Paz de Lima, een leider uit het Amazonegebied, aanvankelijk dat zijn tribe en andere groepen geen toegang zouden krijgen tot COP30. Tijdens de eerste week doorbraken hij en demonstranten het barrière om toch binnen te komen. Zij werden al snel door de autoriteiten teruggeduwd. De actie hielp echter om de stemmen van inheemse volkeren te versterken en meer zichtbaarheid te krijgen in de onderhandelingen, vooral in de zogenoemde Blue Zone, waar de officiële besprekingen plaatsvonden.
Protesten hadden niet alleen tot doel om de wereld bewust te maken van de problemen, maar ook om onderlinge verbondenheid te tonen. Op de laatste avond voor een akkoord, waaronder groepen met spandoeken onder meer tegen geweld en milieuverwoesting marcheerden, lieten zij zien dat gezamenlijke actie krachtig is. Ze zongen, maakten zich hard en marcheerden door het longere hallen van de COP-venue. Dit was ook een manier voor de inheemse gemeenschappen om samen te komen en zichtbaar te blijven, terwijl de onderhandelaars in een impasse verkeerden.
