De start van de opmerkelijke rechtszaak
Op maandag begon een belangrijke federale antitrustzaak tegen NASCAR, waarbij de drie keer winnaar van de Daytona 500, Denny Hamlin, in tranen uitbarstte tijdens zijn getuigenis als eerste woordvoerder in een zaak die de gevestigde stockcar-racewereld mogelijk zou kunnen veranderen.
Hamlin’s team, 23XI Racing, dat hij mede-eigent met Michael Jordan, en Front Row Motorsports, eisen dat NASCAR haar monopolistische praktijken stopt. Volgens hen dwingt de serie haar teams tot het volgen van regels en financiële afspraken waarmee ze niet akkoord gaan en die oneerlijk zijn.
Terwijl Jordan op de publieke tribune toezegde, brak Hamlin tijdens zijn getuigenis plotseling in huilen uit en moest hij stoppen om zich te herpakken toen hem werd gevraagd hoe hij in de autosport was gekomen. Hij onthulde dat zijn vader op sterven ligt, en hij was emotioneel omdat zijn vader “niet in goede gezondheid verkeert”.
De achtergrond van Hamlin en zijn motivatie
Hamlin vertelde dat hij rond zijn twintigste een beslissing moest nemen: doorgaan met racen of werken voor het bedrijf van zijn vader, dat trailers verhuurt. Later keek hij naar de toekomst van zijn carrière en zag hij dat een team failliet ging, wat hem aanzette tot het zoeken naar een partner. Hij sloeg de hand aan Michael Jordan, met wie hij een vriendschap had ontwikkeld toen de basketballegende eigenaar was van de Charlotte Hornets en Hamlin een seizoenskaarthouder was.
Hamlin erkende dat zonder de samenwerking met Jordan het opzetten van 23XI Racing in 2021 niet mogelijk was geweest. Dankzij Jordan’s betrokkenheid heeft het team in bijna alle seizoenen winst gemaakt, op één na.
De financiën en toezicht van NASCAR
De advocaat van Hamlin, Jeffrey Kessler, stelde tijdens de opening dat Bob Jenkins, die in 2004 met Front Row begon, nooit winst heeft gemaakt. Dat team won wel de Daytona 500 in 2021. Volgens een door NASCAR g commissioned onderzoek verloren 75% van de teams in 2024 geld, en werd bijna 400 miljoen dollar betaald uit de France Family Trust over drie jaar.
Een evaluatie van Goldman Sachs uit 2023 schatte de waarde van NASCAR op 5 miljard dollar. Het antwoord van NASCAR op de rechtszaak was dat de club wordt geleid door Jim France, de zoon van oprichter Bill France Sr.
Kessler stelde dat de leiding onder Mr. France voor het eigen belang zou opereren ten koste van de teams en de sport zelf.
Het verdienmodel en de charter-overeenkomsten
Het centrale punt van de zaak betreft NASCAR’s verdelingsmodel van inkomsten, dat volgens 23XI en Front Row oneerlijk zou zijn voor teams die vaak verlies maken. Hamlin schetste dat het 20 miljoen dollar kost om een auto gedurende een seizoen van 38 races op de baan te houden, exclusief loon en bedrijfsuitgaven.
De nieuwe charter-overeenkomsten, ondertekend dit jaar, garanderen elke team 12,5 miljoen dollar per jaar per gecharterde auto, een stijging ten opzichte van de vorige 9 miljoen dollar. Maar Hamlin gaf aan dat elf van de negentien gecharterde teams niet meer bestaan en dat hem de aankoop van drie charters veel geld kostte.
Hamlin kocht de eerste charter voor 4,7 miljoen dollar, de tweede voor 13,5 miljoen en de derde voor 28 miljoen, gekocht laat vorig jaar. Hij toe dat de aankoop van de laatste charter een risico was vanwege de rechtszaak, maar noodzakelijk om zich te kunnen vestigen als topteam.
De rol van de familie France en de rechtspraak
De NASCAR-advocaten stelden dat de charter-systematiek voor 36 teams gezamenlijk 1,5 miljard dollar aan waarde heeft gecreëerd. Voor de invoering van dit systeem raceten teams “open,” zonder garantie op deelname of inkomsten.
Volgens Johnny Stephenson, die de opening namens NASCAR verzorgde, heeft de familie France het bedrijf na al die jaren opgebouwd door hard werken. Hij stelde dat het bedrijf dit niet verdient met rechtszaken, maar dat het bewondering verdient.
De rechtszaak heeft meer dan een jaar geduurd, ondanks voorstellen van andere teams om te onderhandelen. Judge Kenneth Bell heeft zelfs bemiddeld tijdens een mislukte twee dagen durende bijeenkomst in oktober.
Een overwinning voor de aanklagers zou kunnen betekenen dat 23XI, Front Row en hun zes auto’s verdwijnen. Hun charters zouden worden verkocht, mogelijk voor tientallen miljoenen dollars. Een zege aan de kant van de teams zou kunnen leiden tot grote financiële schades en het mogelijk ontmantelen van NASCAR zoals het nu wordt gerund.
De invloed van Michael Jordan en de jury
Michael Jordan’s aanwezigheid in de rechtszaal, dicht bij Hamlin, speelde een rol in de procedure. Een jurylid met een voorkeur voor Jordan’s alma mater en een fan van North Carolina gaf aan dat hij objectief niet kon zijn. Jordan zelf reageerde door te schudden en te lachen toen hem werd gevraagd over de prestaties van de sport aan zijn universiteit.
Topbestuurders van NASCAR in de rechtszaal waren onder andere voorzitter Jim France en vicepresident Lesa Kennedy, die de familie vertegenwoordigen die NASCAR sinds 1948 bezit. Hamlin zal dinsdag verder getuigen, terwijl andere belangrijke personen vanwege hun rol als potentiële getuigen de rechtszaal verlieten na de eerste argumenten.
