Wist je dat een simpele handeling in Mongolië — het doorgeven van handschoenen — diepe betekenissen heeft? Mij verbaasde dat ook, totdat ik erover las op een regenachtige dinsdag. Het klinkt simpel, maar de Mongoolse traditie laat je anders naar je eigen gewoontes kijken. Misschien overdrijf ik, maar ik denk dat iedereen in Nederland wel iets heeft aan deze kleine, onverwachte levensles.
Wat is die handschoenen-traditie eigenlijk?
In Mongolië worden handschoenen (en soms ander textiel) niet zomaar aan iemand overhandigd — ze worden gedachtvol aangereikt, met een open hand, soms zelfs liggend op de palm. Volgens mijn kennis (en ja, die Mongoolse collega die ik jaren geleden ontmoette bij Utrecht Centraal), symboliseert dit respect, warmte en band tussen mensen.
In tegenstelling tot die snelle handdrukken hier — waar het meer op beleefdheid lijkt — telt het gebaar in Mongolië letterlijk dubbel. Je geeft niet alleen een voorwerp, maar ook een klein ritueel door. Het is niet perfect uit te leggen, daar moet je eigenlijk bij zijn.
Waarom raakt deze gewoonte me persoonlijk?
Klein voorbeeld: maandje terug had ik koude vingers — je kent het, weer zo’n typisch Amsterdamse herfstdag — en een vriendin uit Ulaanbaatar stelde zonder woorden haar handschoenen voor. Niet presenteren, maar echt, met overgave aanreiken. Het voelde zowaar als een mini-ceremonie.
Bij ons is geven vaak vluchtig. Denk aan verjaardagen: cadeau in een HEMA-zakje, hup — “gefeliciteerd!” Klaar. In Mongolië wordt het geven op zichzelf gewaardeerd. Je neemt de tijd. Misschien zijn we dat een beetje kwijt…
Hoe werkt het precies?
- Altijd beide handen gebruiken (of rechts ondersteunt door links).
- Je kijkt de ontvanger kort aan — niet staren, dat is weer te veel, zegt een kennis uit Amstelveen.
- Nooit nonchalant gooien of alleen met één hand rijken (ik heb het zelf een paar keer fout gedaan, voelde meteen ongemakkelijk).
- Vaak gaat dit met kleine geschenken, niet alleen handschoenen — denk ook sjaals, mutsen, soms zelfs sigaren (maar dat is niet meer zo hip).
In sommige families, net buiten Ulaanbaatar, is het echt een dagelijks ritueel. Soms gaat het zelfs om erfstukken — zo’n wollen handschoen die al drie generaties meegaat. Een ander verhaal hoorde ik van een student: “Het is niet het cadeau, maar de manier van geven. Daar draait alles om.”
Kunnen wij er iets van leren?
Natuurlijk ga je niet opeens al je cadeaus op Mongoolse wijze aan je vrienden geven — dat zou wat worden bij de volgende Sinterklaas-avond. Toch, een beetje stilstaan bij hoe je iets overhandigt (een handdruk, een warme trui, zelfs een kop koffie) heeft wel impact. Dat merk ik de laatste tijd echt — op werk, in de familie, zelfs bij buren.
Misschien is het een kwestie van aandacht. In plaats van dat gehaaste “hier, alsjeblieft”, kun je best een moment nemen. Je kijkt elkaar even aan. Kleine moeite, groot verschil — althans, voor mijzelf. Of jullie dat ook zo voelen… geen idee, maar het proberen waard toch?
Laat het eens proberen — waarom niet?
volgende keer dat je iets uit handen geeft, denk even terug aan deze Mongoolse traditie. Leg het rustig neer, kijk iemand aan, geef aandacht. Niet dat je meteen je vrienden moet overrompelen — het gaat om het idee. Misschien ontstaat er wel een nieuwe gewoonte, wie weet.
Ken je andere bijzondere tradities rond geven? Deel ze hieronder — altijd benieuwd naar verhalen buiten het standaard kringetje! Tot zover… in ieder geval heb ik nu altijd een handschoen extra in mijn jaszak, mocht iemand koude handen hebben 😉
