Op straat bewoog laatst een collega wat ongemakkelijk toen we elkaar tegenkwamen — normaal zou je elkaar een stevige hand geven, maar nu… gewoon een knikje. Handenschudden lijkt uit de mode, zeker sinds corona alles op z’n kop zette. En toch: even verderop zag ik in het Vondelpark een groepje mensen elkaar begroeten zoals de Maori in Nieuw-Zeeland dat doen. Geen aanraking — maar wel verbondenheid. Wat kunnen wij daarvan leren?
Een traditie ouder dan Amsterdam: wat is de Māori hongi?
Nog vóór er in Nederland überhaupt handen werden geschud om afspraken te bezegelen, begroetten de Māori elkaar met de hongi. Dat klinkt misschien exotisch — maar is verrassend eenvoudig: je raakt elkaars neuzen en voorhoofden even aan. Heel kalm, niks forceren. Geen handen, geen hygiëne-app — gewoon oogcontact, stilte, respect. In Rotterdam vertelde een vriendin die terugkwam uit Auckland dat het in Nieuw-Zeeland echt de norm is. Sommigen zeggen zelfs: pas na een hongi hoor je er écht bij.
Geen handen, toch verbinding: waarom werkt het?
We zijn allemaal opgegroeid met “even de hand schudden” als hét teken van een goede eerste indruk. M’n moeder zegt altijd: stevige hand, rechte rug. Maar eerlijk — de laatste jaren denk ik steeds vaker dat het knap onpersoonlijk voelt. Even snel, haastig, soms zweet je of vergeet je welk hand je moet gebruiken — en nu is iedereen vooral bang voor bacteriën. De Maori-aanpak? Die draait om aandacht.
- Intense aanwezigheid: Tijdens een hongi kijk je elkaar echt aan.
- Geen haast: Het duurt een paar seconden — genoeg om echt even stil te staan bij elkaar.
- Gelijkwaardigheid: Iedereen — jong, oud, baas of medewerker — begroet elkaar op dezelfde manier.
In een wereld waar alles sneller en drukker lijkt, is zo’n moment eigenlijk best een verademing… Hoewel, misschien werkt het niet als je haast hebt naar de trein.
Handenschudden: een verdwijnend ritueel?
In mijn kantoor op de Zuidas praten we er vaker over. Nog steeds vind ik het wat ongemakkelijk als ik iemand een “elleboog” geef, of gewoon niks doe — maar niemand lijkt het nog gek te vinden. Recent onderzoek van het RIVM noemt zelfs dat bijna 40% van de Nederlanders het prettig vindt om minder fysiek contact te hebben bij een eerste ontmoeting. Mijn buurman — werkzaam in de horeca — merkt dat klanten minder vaak de hand willen schudden na een deal. Misschien went het vanzelf?
Zo begroet je elkaar als een Māori (zonder dat het vreemd is)
Nu verwacht niemand dat we straks allemaal massaal elkaars neuzen aanraken op het Leidseplein — beetje vreemd misschien. Maar het idee erachter kun je wél gebruiken. Een paar tips die voor mij werken (al is het soms nog even zoeken…):
- Kijk de ander bewust aan — geen haast, geen wegkijken naar je telefoon.
- Knikt rustig (en gemeend). Genoeg.
- Spreek soms uit wat je voelt: “Fijn je te zien”, of gewoon een lach.
- En als je toch iemand aanraakt: een boks of lichte aanraking op de schouder is al heel wat warmer dan een slappe hand.
Misschien werkt het bij jou anders, of voelt het nog ongemakkelijk. Maar alles went — behalve het idee dat alles altijd hetzelfde moet blijven.
Nog even over respect (en cultuurverschil)
Eén ding die ik in een artikel op De Correspondent las: een Māori-begroeting gaat om wederzijds respect. Het is niet de bedoeling dat toeristen lukraak een hongi scoren voor hun Instagram. Zou ik zelf trouwens ook nooit doen — voelt als een soort culturele diefstal, toch? Maar het inspireert wel om met meer aandacht te begroeten, wat je achtergrond of afkomst ook is.
In het kort: handen schudden verdwijnt misschien uit het straatbeeld, maar écht contact maken — dat kan juist nu op nieuwe manieren. Althans, dat is hoe ik het zie… Misschien heb je een totaal ander gevoel bij deze hele ontwikkeling? Deel vooral je ervaringen hieronder — altijd interessant om te lezen wat leeft in de stad, het dorp of waar je ook zit.
in ieder geval: volgende keer als je twijfelt om iemand een hand te geven, denk even aan de Maori. Niet alles hoeft met aanraking. Nou ja, meestal dan.
