Wist je dat de traditionele handdruk zo goed als passé is in Zuid-Korea? Op Schiphol stond ik laatst oog in oog met een stel Koreaanse toeristen die elkaar begroetten zonder hand of zelfs maar een schouderklop. Niet alleen coronamaatregelen — culturen veranderen razendsnel voor onze ogen. Tijd om te ontdekken hoe ze het daar doen, en wat we daar misschien van kunnen leren. Toch?
Waarom het handenschudden steeds minder gebeurt
Handenschudden was ooit hét teken van welkom, vertrouwen, zelfs respect. In de zakenwereld werd je geacht stevig toe te pakken — niet te slap, niet te hard. Onze ouders doen het nog steeds, maar onder dertigers? Minder. Het is gewoon niet meer zo logisch, althans niet in Seoul. Mijn collega uit Rotterdam merkte op dat haar Koreaanse vrienden met elkaar omgaan alsof fysieke afstand het nieuwe normaal is, ongeacht pandemie. En toegegeven, zo voelde het tijdens mijn laatste zakenlunch ook wel een beetje ongemakkelijk om “te dichtbij” te komen.
Hoe groeten Koreanen elkaar nu eigenlijk?
In Zuid-Korea is buigen het nieuwe standaardgroet. Geen diepe, ceremoniële buiging hoor — eerder een subtiele knik met het hoofd. Afhankelijk van status, leeftijd of context buig je soms net iets dieper. Op straat valt het nauwelijks op, maar collega’s doen het netjes bij het binnenkomen van een ruimte. Het voelt ergens wat minimalistisch, maar — volgens mijn buurman, die vorig jaar in Busan werkte — “je groeit er snel in”.
Ook alternatieven: de hand op het hart en knikken
Niet elke Koreaan klopt zich meteen in een ritueel. Jonge mensen kiezen vaak voor een hand op het hart, een vriendelijke glimlach, of gewoon een ontspannen knikje. Mijn nicht, die in Seoul werkt bij een modebedrijf, stuurde me laatst een filmpje van collega’s die elkaar begroeten als figuranten in een indie-film. Veel knikken, halve glimlachen — iets afstandelijks, maar toch heel beleefd. Slechts een enkeling steekt zijn hand uit. Grappig trouwens, want bij ons op kantoor stonden we “ineens” tussen de plastic schermen, en niemand wist hoe te groeten: elleboog, wuiven, of toch maar niks?
Waarom doen ze dit? Achtergronden en uitleg
- Hygiëne en pandemieën: Mede dankzij SARS en MERS waren Koreanen al vóór corona meer gericht op afstand en hygiëne.
- Respecteren van persoonlijke ruimte: Groeten door te buigen of te knikken is minder invasief dan de klassieke handdruk.
- Duidelijke hiërarchie: In Korea telt leeftijd en rang vaak zwaar — buigen maakt dat tastbaar.
- Globalisering: Invloed van westerse groeten is er, maar wordt steeds meer aangepast aan lokale gevoeligheden.
Overigens hoorde ik van een docent op de universiteit Leiden dat studenten uit Zuid-Korea na twee jaar in Nederland toch nog altijd lijken te worstelen met onze vanzelfsprekende ‘high five’ bij goed nieuws…
Kunnen Nederlanders hier iets van leren?
Misschien wel. We snakken allemaal naar simpel, beleefd contact zonder die ongemakkelijke twijfel: mag ik je hand geven, of toch niet? Een kleine buiging voelt — eerlijk gezegd — gewoon fris. Probeer het eens: op kantoor, bij vrienden, of zelfs bij je favoriete kroeg in Utrecht. Misschien kijkt de barman je raar aan. Of misschien geef je juist het goede voorbeeld. Ik ben er zelf nog niet helemaal uit — soms mis ik de ouderwetse handdruk, soms voelt zo’n knik juist veiliger. In ons kantoor, trouwens, groeten steeds meer mensen met een lichte knik: onwennig, maar ergens wel prettig.
Kleine stappen, grote indruk
Het punt is: groeten verandert voortdurend, of je nu in Seoul bent of in Rotterdam. Volgende week gaat het misschien weer anders. Tot die tijd — wat maakt het uit hoe je groet, als je maar groet? Ergens onderweg tussen buigen, handen schudden en wuiven zit vast een vorm die wél bij je past. Wat denk je zelf — kunnen we wat leren van die Koreaanse knik? Laat een reactie achter of probeer het gewoon eens uit, morgen bij het koffieapparaat. In ieder geval: groet je buurman, hoe dan ook. Nou ja, zoiets…
