Een nieuwe aanpak voor Oud en Nieuw
In 2026 kiezen beide landen ervoor om de geluidsoverlast rondom de vieringen te verminderen. De hoofdsteden, Athene en Nicosia, vervangen de bekende knallen, knetteren en explosies, die voorafgingen aan het vuurwerk dat vooral luid was, door meer gerichte lichtshows en drone-initiatieven. Deze verandering moet het feest voor kinderen en huisdieren aangenamer maken, vooral voor dieren met gevoelige gehoororganen, en vormt een duidelijke breuk met de traditionele, hoorbare vuurwerkfestivals van voorgaande jaren.
Verandering in de traditie
Vorige jaar toonde Athene al een voorbode van deze trend door ‘stille’ vuurwerkshows te introduceren, een beslissing die door burgemeester Haris Doukas wordt uitgelegd als een verschuiving in prioriteiten. Hij benadrukte dat deze nieuwe aanpak een ‘ander soort’ oud en nieuw betekent, met een spectaculaire lichtshow die geheel zonder het gebruik van luide knallen gebeurt, met respect voor mensen, dieren en het milieu.
Nicosia liep nog verder dan Athene door geheel af te zien van traditionele vuurwerkshows, nadat zij onderzoek hadden gedaan naar de negatieve effecten ervan. Vertegenwoordigers van de gemeente en organisatoren merkten op dat vuurwerk vooral ouderen, pasgeborenen, mensen met autisme en lijders aan posttraumatische stress kunnen schaden.
De gemeente wil hiermee een bredere beweging in gang zetten om openbare vieringen moderner en milieuvriendelijker te maken, en zich aan te passen aan Europese trends en duurzaamheidsdoelstellingen.
Visuele effecten zonder lawaai
Bij de nieuwe, stillere vuurwerkshow worden voor de dispersie van ‘sterren’ of pellets nog steeds zwarte kamerlijn (nitraat en carbon) gebruikt, maar in kleinere hoeveelheden. Daardoor blijven de explosies minder luid en veroorzaken ze veel minder verstoring. Deze technologie, hoewel niet nieuw, wordt vaak geïntegreerd in grotere evenementen, zoals bij de verlichting van de Eiffeltoren of de London Eye.
Cris Matthews, oprichter van het Britse bedrijf Quietworks dat gespecialiseerd is in geluidarme vuurwerkshows, legt uit dat het ontwerpen van minder lawaaierige displays meer planning en creativiteit vereist, maar vooral geschikt is voor kleinere, meer intieme vieringen zoals bruiloften en besloten feesten. Volgens hem worden deze stille of laaggeluidsopties steeds relevanter naarmate shows kleinschaliger worden.
Traditie versus technologische vooruitgang
In Griekenland en Cyprus blijven vooral bij belangrijke religieuze evenementen, zoals het orthodoxe Pasen, gebruik maken van traditionele vuurwerk- en gewelddaden met geweer- en pistoolschoten. In sommige landelijke gebieden blijven oude gewoonten voortbestaan, ondanks dat deze vaak leiden tot verwondingen. Veel gemeenten in de grotere Athener regio handhaven dit jaar nog steeds de loudfire-new jaar vieringen, met knallen en grootse displays.
In het centrum van Athene worden de vuurwerkspectakels nu vooral visueel dankzij gebruik van licht- en drone-shows die steeds geavanceerder en betaalbaarder worden. Nicosia gebruikt drone-shows inmiddels effectief als vervanging voor traditionele vuurwerkshows tijdens gemeentelijke evenementen. Deze drones, die nauwelijks geluid maken en geen chemische stoffen of afval produceren, brengen wel een hoog creatief niveau in de vieringen en vormen een risico-vrij alternatief.
De timing is vooral strategisch, aangezien Cyprus op 1 januari het roterende voorzitterschap van de Europese Unie overneemt. De gemeente wil met drone-initiatieven en groene alternatieven het voorbeeld geven en zo het beleid voor toekomstige evenementen sturen. Het streven is duidelijk: minder gevaarlijke, milieuvriendelijkere en duurzame vieringen in plaats van het traditionele vuurwerk dat doorgaans veel geluid en vervuiling met zich meebrengt.
