Wist u dat een populaire gewoonte uit het oude Rome tot op de dag van vandaag mensen ongemerkt schade kan toebrengen? Op het eerste gezicht lijkt het onschuldig, bijna gezellig zelfs. Maar als je kijkt naar wat experts – en sommige artsen in mijn kennissenkring – zeggen, begin je je af te vragen waarom dit gebruik nog steeds bestaat. Tijd om te ontdekken of de Romeinen ons écht iets goeds hebben nagelaten, of dat het toch meer een bron van ‘vervelende verrassingen’ is…
Wat deden de Romeinen – en waarom doen we het nog steeds?
In menig geschiedenisboek lees je over spectaculaire Romeinse banketten. Wat minder wordt benoemd: hoe ze, na uren tafelen, vaak expres hun maag leegden om nóg meer te kunnen eten. “Vomitorium” – misschien zegt het je iets? Er zijn in elk geval zat mensen in Nederland die, zij het onbewust, nog steeds elementen van deze Romeinse levensstijl aanhouden.
- Lange, overvloedige diners zonder veel beweging
- Regelmatig (en soms te veel) drinken bij het eten
- Bijpraten aan tafel tot laat in de avond – met snacks na het hoofdgerecht
Het klinkt misschien vertrouwd – verjaardagen bij oma, tapas met vrienden op een terras in Utrecht, de ‘heerlijke’ avondjes gourmetten met het gezin… Maar wat als deze gewoonte, ondanks alle gezelligheid, daadwerkelijk risico’s voor je gezondheid oplevert? Dat dacht ik me ook opeens, maandje geleden, toen een diëtist in mijn sportschool deze gewoonte een “verborgen epidemie” noemde.
Waarom vinden experts lange, zware avondmaaltijden problematisch?
Het grootste probleem zit ‘m niet alleen in wat je eet, maar vooral hoe en wanneer. Een klassiek Romeins festijn duurde uren. Veel zitten, veel eten, weinig beweging tussendoor. Je spijsvertering krijgt geen rust. In 2024 is dat eigenlijk niet anders tijdens de zoveelste all you can eat avond, of als je vier gangen naar binnen werkt op een verjaardag.
Niet overtuigd? Hier zijn een paar acute gevolgen van zo’n avondje ‘Romeins genieten’ (mijn collega noemt het “culinair harakiri” – klinkt overdreven, maar ergens heeft ze gelijk…):
- Verstoorde slaap: Zware maaltijden laat op de avond zorgen voor een onrustige nacht. Ik heb het zelf getest – en volgens een slaapexpert uit Den Haag die ik laatst sprak, zien ze dit steeds meer bij dertigers.
- Brandend maagzuur: Vooral als je lang blijft hangen aan tafel (wie niet?). Onze maag vindt dat minder gezellig.
- Overgewicht en verhoogd risico op diabetes: Volgens recente cijfers van het RIVM stijgt het aantal mensen met suikerziekte, en laat avondeten speelt daar een rol in.
Hoewel ik heus wel snap dat het verleidelijk is – en hoewel ik soms gewoon meedoe, ondanks alles – is het maar de vraag of ons lichaam die oude gewoontes nog trekt…
Kleine aanpassingen met grote impact
Niemand vraagt je om als een monnik te gaan leven. Maar misschien kun je – net als mijn buurvrouw (ze is dit jaar 63 en fitter dan ik) – met wat simpele trucs al flink verschil maken.
- Spreek met vrienden af om samen een wandeling te maken na het eten. Zelfs 10 minuten schijnt te helpen voor je bloedsuikerspiegel.
- Vervang zware, vette ingrediënten eens door lichtere alternatieven (hummus in plaats van roomkaas, bijvoorbeeld – tip uit ons buurtappgroepje).
- Probeer doordeweeks de hoofdmaaltijd wat eerder te plannen. Kost wat discipline, levert veel op.
- Wees kritisch met toetjes na 21.00 – zelfs al is de tiramisu van die nieuwe zaak in Rotterdam verrukkelijk.
Het draait eigenlijk om balans. Op vrijdag met vrienden toch een Bourgondisch avondje? Kan vast geen kwaad – zolang je lichaam de andere dagen een beetje rust gunt. Althans, dat is mijn ervaring – hoewel ik niet zeker weet of het voor iedereen werkt…
En nu?
Of je nu uit eten gaat op de Witte de Withstraat of thuis een mini-Romeins diner organiseert: denk eens aan die oude gewoontes en wat ze (stiekem) met je doen. Wie weet, kun je met een paar simpele aanpassingen zo wat gezondheidsproblemen voor zijn.
In ieder geval — deel je eigen ‘diner tips’ gerust in de reacties hieronder. Of stuur dit artikel door naar die ene vriend die altijd te veel eet… In ieder geval: eet smakelijk en tot snel!
