Op het eerste gezicht lijken onze nuchtere Hollandse gewoonten best onschuldig. Maar wist je dat iets heel normaals als “gelijk zeggen waar het op staat” in sommige Aziatische landen kan aanvoelen als een dolksteek? No joke — maanden geleden hoorde ik dit van een collega die na een zakelijke reis heel anders terugkwam. En sindsdien kijk ik zelf ook net wat anders naar mijn eigen directheid… In dit artikel laat ik je zien welke Nederlandse gewoonte vaak totaal verkeerd valt in Azië, hoe het komt, én wat je wél kunt doen.
Wat is de gewoonte waar iedereen zich over verbaast?
Als Nederlander zeg je vast geregeld gewoon wat je denkt. “Gewoon jezelf zijn” — dat is toch normaal? Maar hier wringt ‘m vaak de schoen. In landen als Japan, Zuid-Korea of Indonesië is directheid zelden een deugd. Terwijl wij in een vergadering zonder gêne zeggen dat iets “geen goed idee is”, vinden Aziaten dat soms grof of zelfs ronduit beledigend.
“Mijn buurman — die werkt al jaren als expat in Singapore — vertelde me dat je daar beter wat omzichtiger praat. Even leren inslikken, dat oordeel, want anders sluit de deur zich snel. In Nederland noemen we dat openheid, daar geldt: respect tonen door niet alles meteen op tafel te gooien.”
Waarom werkt onze directheid daar niet?
- Relatie eerst, zaken daarna: Je beurt afwachten, luisteren naar de stiltes, dan pas je mening geven. Dat is voor Japanners of Koreanen respectvol.
- “Nee” bestaat niet: Waar wij zeggen “dat werkt niet”, hoor je in Azië vaak een glimlach en “dat is moeilijk” — wat eigenlijk al nee betekent.
- Geen gezichtsverlies: Iedereen wil harmonie, niemand ellende aan het bureau. Wie te direct is, brengt anderen publiekelijk in de problemen.
Misschien heb je het gemerkt — op Schiphol of zelfs in de toko in Den Haag hoor je Nederlanders vaak klagen over “om de hete brij heen draaien”. Maar misschien is dat gewoon een kwestie van beleefdheid, geen oneerlijkheid.
Praktische tips: zo voorkom je culturele blunders
Zelf pas ik sinds een maanden of vijf wat kleine dingen toe, vooral bij internationale projecten. Misschien helpt dit jou ook:
- Begin met een compliment, “positief inpakken” werkt in heel Azië bijna altijd.
- Laat stiltes toe. een korte pauze is niet ongemakkelijk, maar juist beleefd.
- Vermijd direct “nee” — kies voor “misschien kunnen we het anders proberen”.
- Stel eerst een vraag voordat je een mening geeft. (“Hoe zien jullie dit?”)
- Spreek privéschade nooit openlijk uit, maar liever één-op-één.
In onze groep bij de Hogeschool van Amsterdam hadden we onlangs een gastspreker uit Taipei. Zij zei letterlijk: “Wij horen liever over positieve kanten — kritiek komt privé wel.” Op dat soort momenten besef ik pas hoe hard onze eigen filter soms staat afgesteld…
En wat als je per ongeluk toch in de fout gaat?
Oké, niemand is perfect. Ikzelf flapte er in een Zoom call eens iets uit — ik zag het gezicht van mijn Japanse collega vertrekken. Geloof me, dat gesprek liep daarna stroever dan een regenachtige dinsdag bij Den Haag Centraal.
Zegt een kennis uit Rotterdam altijd: “Beter te beleefd dan met deuren slaan.” Misschien overdreven, maar als je de kans krijgt om sorry te zeggen, doe dat gewoon zo snel mogelijk en oprecht — bij voorkeur één-op-één en zonder publiek. Een simpel “het spijt me, dat bedoelde ik niet zo” doet wonderen. Tenminste, meestal…
Dus — wat neem je hiervan mee?
Cultuurverschillen zijn soms klein, soms enorm. De beruchte Nederlandse directheid — ik waardeer het, maar in Azië denk ik twee keer na. Als je voor werk of reis Azië op je route hebt, oefen dan even deze vriendelijke omweg. Je voorkomt niet alleen blunders, maar bouwt veel sneller echte relaties op.
Heb jij ooit iets gênants meegemaakt door onze directheid? Zet het in de reacties — ik ben benieuwd hoe anderen ermee omgaan! Of stuur dit artikel door naar die ene collega die nog steeds denkt dat “jezelf zijn” altijd de beste strategie is… In ieder geval, volgende keer toch maar even slikken voor je wat zegt. Nu ja, misschien zie ik het wel te zwart-wit — in ieder geval kun je er maar beter even op letten.
