Wist je dat in sommige landen onze dagelijkse gewoontes voor opgetrokken wenkbrauwen zorgen? De afgelopen tijd was ik op een verjaardagsfeestje — drie expats vroegen grappend of wij hier “allemaal gek zijn geworden”. De reden? Een typische Nederlandse gewoonte waarvan veel Nederlanders zelf niet eens doorhebben hoe vreemd die overkomt.
Toevallig ging het deze week weer los in onze buurt-WhatsAppgroep. Je zou denken: we zijn 2024 binnengewandeld, mensen zijn gewend aan andere culturen. Maar nee, deze gewoonte blijft een cultuurclash. Welke het is? Geloof het of niet — onze open gordijnen.
Waarom Nederlanders hun gordijnen openlaten (en niemand zich schaamt)
Als je door een gemiddelde Nederlandse straat loopt, zie je het overal: ramen zonder vitrage, mensen aan tafel met volle zicht op hun diner, kinderen op de bank. “Mijn Poolse buur, Janusz, dacht serieus dat wij allemaal in een etalage wonen,” vertelde mijn collega laatst half lachend. Maar eerlijk: als geboren en getogen in Den Haag viel het mij pas op na een reis naar Spanje — daar zijn gordijnen altijd dicht zodra het donker wordt.
Volgens cultuuronderzoekers is het een erfenis van het protestantisme. Transparantie was vroeger letterlijk én figuurlijk de norm: “niets te verbergen.” Mijn moeder — ras-Amsterdammer — zegt altijd: “Wie wat te verbergen heeft, doet de gordijnen dicht.” Maar misschien is het ook gewoon gemakzucht: minder stof, minder was, klaar.
Buitenlanders snappen er niets van
Vorige maand hoorde ik in een podcast met Amerikaanse expats dat sommigen zich ongemakkelijk voelen. “Het voelt alsof ik sta te gluren, ook al doe ik het niet,” zeiden ze. In Italië of Turkije blijft alles potdicht. Het idee dat de halve straat jouw interieur mee kan beoordelen (“Ah, Ikea Billy boekenkast weer!”), daar huiveren ze van.
- Privacy is in veel landen bijna een religie
- Onuitgesproken regels: Bij ons is kijken normaal, in Frankrijk bijna onbeleefd
- Veiligheidsgevoel: Amerikanen wijzen op het risico van inbraken
In ons werkoverleg kwam dit vorige week nog ter sprake — “Zouden we niet allemaal wat meer onze gordijnen moeten sluiten?” Niemand deed het.
De andere kant: het heeft ongemerkt ook voordelen
Eerlijk is eerlijk, ik heb nooit het gevoel dat mensen hun buren beoordelen. In de praktijk dient het open raam ook als sociale thermometer. Buren zien wie thuis is, zwaaien even, alles voelt ontspannen. Een kennis uit Groningen zei het zo: “Iedereen kan kijken, maar niemand kijkt echt.” Daar zit wel wat in, toch?
En hoewel je soms ongewenste blikken krijgt — een groepje studenten kwam laatst mijn planten bewonderen tijdens avondwandeling door de wijk — zorgt het voor een dorpse sfeer. In de Randstad nog steeds fijner dan die vage anonimiteit van sommige nieuwbouwwijken.
Tips: Zo maak je het minder ongemakkelijk
- Kies voor half-transparante gordijnen: daglicht én toch privacy
- Plaats planten of boeken in je vensterbank — werkt als natuurlijk gordijn
- Vaste routine? Doe vanaf 19:00 toch rustig de gordijnen dicht — scheelt ongemakkelijk oogcontact
- Praat er over met expat-buren, vaak geeft dat juist leuke gesprekken
toegegeven, misschien werkt dit niet voor iedereen — mijn oom uit Twente vindt gordijnen open gewoon zonde van de privacy
Wat vindt u?
In het kort: wat voor ons volkomen normaal voelt, is voor de rest van de wereld soms echt een raadsel. bent u Team Open Gordijn? Of heeft u zelf ooit een cultuurshock meegemaakt door iets simpels als een raam? Deel gerust uw ervaring hieronder — daar worden deze gesprekken alleen maar leuker van. In ieder geval: volgende keer als u ’s avonds door de buurt loopt, misschien toch even zwaaien. Of juist niet… nou ja, u snapt me.
