Diplomatieke bijeenkomsten en het belang van vertrouwen
Op donderdag hebben de leiders van het verdeelde Cyprus ontmoet om te werken aan verschillende initiatieven die gericht zijn op het versterken van onderling vertrouwen. De bijeenkomst vond plaats in de door de VN gecontroleerde bufferzone in Nicosia, de hoofdstad die verdeeld is tussen het Grieks-Cycloopse zuiden en het Turks-Cycloopse noorden. Tijdens de ontmoetingen werden verschillende onderwerpen besproken die mogelijk de verdere communicatie tussen de twee partijen kunnen verbeteren.
Belangrijke punten van de overeenkomst
De leiders stemden ermee in om samen te werken aan projecten die het vertrouwen kunnen vergroten en de weg kunnen vrijmaken voor nieuwe, meer uitgebreide onderhandelingen. Een van de hoofdpunten was het mogelijk maken voor Turkse-Cycloopse producenten van Halloumi-kaas, een belangrijke exportproduct van het eiland, om toegang te krijgen tot de Europese markten. Daarnaast werd afgesproken om de doorstroming bij de negen grensovergangen waar mogelijk te versnellen, zodat het verkeer soepeler kan verlopen.
Verder werd het plan besproken om het watertransport te verbeteren. Dit houdt in dat er gewerkt wordt aan de voltooiing van leidingen die water vanuit de waterzuiveringsinstallaties in het noorden naar de landbouwers in het zuiden moeten leiden. Dit project was al een tijd niet gerealiseerd, hoewel er eerder afspraken over waren gemaakt.
Wat betekent dit voor de toekomst van de vrede?
De aankondiging dat leiders de vertrouwenwekkende maatregelen willen implementeren, wordt gezien als een positieve stap richting hervatting van langdurig bevroren vredesbesprekingen. Eerder, acht jaar geleden, liepen dergelijke onderhandelingen op de achtergrond vast door beschuldigingen en wantrouwen. Volgens de voorzitter Nikos Christodoulides was het vooral een verheugend feit dat de discussies nu ook de kernkwesties van het conflict aansneden, na een lange tijd.
De leider van de Turks-Cyprioten, Tufan Erhurman, benadrukte dat dit de eerste stappen zijn naar volledige onderhandelingen en dat een stevige voorbereiding van cruciaal belang is. Hij stelde dat het accepteren van politieke gelijkheid voor Turkse-Cycloppen door de Grieks-Cycloopse zijde een voorwaarde is voor het hervatten van de gesprekken. Beide leiders onderstreepten dat vertrouwen opbouwen met kleine stappen noodzakelijk is, maar dat een echte doorbraak afhangt van het akkoord over kernvraagstukken.
Context en obstakels
De situatie op Cyprus dateert uit 1974 toen Turkije het eiland binnenviel na een door Athene gesteunde coup die het eiland met Griekenland wilde verenigen. Turkse-Cyclopen verklaarden in 1983 hun onafhankelijkheid, die alleen door Turkije erkend wordt. Meer dan 35.000 Turkse soldaten bevinden zich in het noordelijke gebied, dat door de Grieks-Cycloopse regering niet erkend wordt. Hoewel Cyprus in 2004 lid werd van de Europese Unie, geniet slechts het zuiden volledig van de lidmaatschapsvoordelen.
Een vredesakkoord zou niet alleen de politieke situatie stabiliseren, maar kan ook de ontwikkeling van energiebronnen in de regio stimuleren. Het opvlammen van de vrede kwam in oktober, toen Turks-Cycloopse sauer met de verkiezing van de gematigde Tufan Erhurman als leiderschap, wat een belangrijke verschuiving betekende ten opzichte van de hardliner Ersin Tatar. Tatar’s positie, die eist dat het eiland volledig gescheiden blijft en onder Turks gezag blijft, wordt door de Grieks-Cyclopen niet erkend.
De toekomst van de dialoog
Beide leiders hebben aangekondigd om deel te nemen aan een bijeenkomst met de secretaris-generaal van de VN, António Guterres. Het vertrouwen in verdere onderhandelingen wordt hiermee versterkt, hoewel nog veel obstakels op het pad liggen. Zowel de Turkse Cyprioot als de Grieks-Cypriotische leiders benadrukten dat het essentieel is om de basis te leggen voor een compréhensief vredesakkoord dat rekening houdt met de eisen en zorgen van beide partijen.
