Wist je dat één van de meest onderschatte uitvindingen gewoon ergens rond 1200 is ontstaan — en dat we ‘m stiekem nog steeds kunnen gebruiken tegen typische ‘moderne’ problemen? Ik kwam dit toevallig te weten tijdens een saaie regenmiddag, bladerend door een oude uitgave van Quest. Het blijkt: soms hebben we geen nieuwe technologie, maar juist een flinke portie ouderwetse vindingrijkheid nodig.
De windmolen: meer dan alleen plaatje-op-Texel
Windmolens vind je bij ons overal — kijk om je heen als je op de fiets zit, of als je door Zaanse Schans loopt. Maar ooit was de windmolen een revolutionaire vondst. Rond 1180 verschenen ze in Nederland, en in 1200 was de technologie zó doordacht dat ze alles veranderden: graan malen, land droogleggen, zelfs zagen van hout. Mijn buurman uit Oudorp beweert dat zijn overgrootvader met het gemaal z’n brood verdiende.
Oplossingen uit het verleden voor hedendaagse zorgen
Je voelt het zelf wel: energieprijzen schieten omhoog, waterbeheer is een ding, en we dromen allemaal van een leven zonder stress over duurzaamheid. Nou, die oude windmolen — hij loste meerdere problemen ineens op. Zonder gas, zonder stroomrekening, gewoon de kracht van de natuur benutten.
- Gratis energie – Ouderwetse windmolens laten ons zien dat hernieuwbare energie geen hype is, gewoon gezond verstand.
- Lokale innovatie – Er zijn in Noord-Holland dorpen die dankzij molens nog altijd droge voeten houden.
- Zin voor recyclen – Gebruikte molenstenen? Werden weer verwerkt in paden — handig.
Waarom we vergeten wat werkte?
Op een borrel bij mij in de straat zei iemand: “Windmolens zijn leuk, maar niet meer van deze tijd.” Toch vreemd. Terwijl landen wereldwijd zoeken naar manieren om duurzaam energie op te wekken, komt bij ons de oplossing uit de Middeleeuwen. Ja, windturbines zijn moderner — maar als je nu in Schermerhorn loopt, zie je: eeuwenoude molens draaien nog steeds. Het Grote Water uit het polderland is eigenlijk nooit weggeweest.
Hoe kan je het principe vandaag toepassen?
Je hoeft niet gelijk een molen in je achtertuin te bouwen, tenzij je een boerderij hebt bij Alkmaar. Maar het idee is simpel: gebruik wat je lokaal hebt, hergebruik materialen, en investeer in systemen die je niet afhankelijk maken van één energiebron. Onlangs las ik over een community in Drenthe die een lokale ‘moderne molen’ bouwt — werkt net zo goed als het ouwe beestje uit 1200, maar dan met wifi en app.
Misschien is dat de echte les: innovatie is niet altijd nieuw, soms gewoon — opnieuw proberen wat werkte. En hoort wat twijfel erbij. Want eerlijk: wie had gedacht dat wij in 2024 weer zouden leren van een houten draaiend gevaarte?
Iets om over na te denken
Misschien moeten we wat vaker terugkijken om vooruit te komen. Dus als je komende week langs een oude molen loopt, vergeet niet — daar draait niet alleen het rad, maar misschien ook een idee waarmee jij je eigen probleem net iets slimmer oplost. Of niet, wie weet… In ieder geval: deel eens in de comments jouw onverwachte ‘oude’ oplossing voor een modern probleem.
