De daling van financiering en de impact op humanitaire hulp
Het hoofdkwartier van de Verenigde Naties voor humanitaire coördinatie heeft aangekondigd dat de jaarlijkse oproep voor fondsen in 2026 aanzienlijk is teruggebracht. Dit jaar daalden de steunbedragen, voornamelijk afkomstig van Westerse regeringen, tot het laagste niveau in tien jaar. Voor volgend jaar wordt nu 33 miljard dollar gezocht, een hoeveelheid die bedoeld is om 135 miljoen mensen te ondersteunen die getroffen zijn door oorlogen, klimaatgerelateerde rampen, aardbevingen, epidemieën en voedseltekorten.
In 2025 ontving de organisatie slechts 15 miljard dollar, hetgeen de laagste steun was in een decennium. Als gevolg daarvan worden komende jaren minder mensen bereikt; dit jaar bereikten de hulporganisaties 25 miljoen mensen minder dan in 2024.
De prioriteiten en doelgebieden van de VN-hulpfondsen
Voor het komende jaar stelt de VN $4,1 miljard beschikbaar voor de Palestijnse gebieden, om zo 3 miljoen mensen te ondersteunen. Daarnaast ligt er een verzoek van $2,9 miljard voor Sudan, dat bekendstaat als de plek van de grootste wereldwijde verplaatsingscrisis, en nog eens $2,8 miljard voor een regionale aanpak rond Syrië.
De stijgende wereldwijde voedselonzekerheid en de zwakkere gezondheidszorgsystemen hebben geleid tot verminderde hulpverlening. Volgens Tom Fletcher, hoofd van het OCHA-bureau, werden in 2025 onder meer de voedselbudgetten fors gekort, terwijl hongersnoden zich uitstreken over delen van Sudan en Gaza. Epidemieën namen toe, en miljoenen mensen hadden geen toegang tot essentiële voedingsmiddelen, gezondheidszorg en bescherming. Programma’s die vrouwen en meisjes beschermen werden gekort, en talloze hulporganisaties moesten sluiten.
De redenen achter de daling van steun
De afname in financiering gebeurt in een context waarin veel welvarende Europese landen geconfronteerd worden met veiligheidsrisico’s vanuit Rusland, dat hun oostelijke grens steeds assertiever verklaart. Daarnaast wordt de economische groei beperkt, wat de overheidsbudgetten onder druk zet en de belastingbetalers belast. Fletcher wijst erop dat, terwijl de wereld vorig jaar 2,7 biljoen dollar besteedde aan defensie, slechts ongeveer 1% daarvan, dus iets meer dan 27 miljard dollar, wordt gevraagd voor humanitaire hulp.
Om de steun te beschrijven: door de lagere financiering zijn duizenden banen bij hulporganisaties, met name in migratie- en vluchtelingenprogramma’s, geschrapt. De secretaris-generaal van de VN, António Guterres, voert momenteel een herziening uit van de operationele structuur, wat mogelijk tot verdere veranderingen zal leiden.
Prognoses en plannen voor de toekomst
Fletcher pleit voor een ‘radicale transformatie’ van het hulpsysteem, met minder bureaucratie, meer efficiëntie en grotere macht voor lokale groepen. Hij voert bijna dagelijks gesprekken met de Amerikaanse regering, waaronder de administratie onder Donald Trump, waarin hij zijn visie op hervormingen toelicht. Terwijl hij de wereld niet wil schamen voor het niet bijdragen, hoopt hij dat de collectieve menselijke inzet en vastberadenheid kunnen worden versterkt om met de beschikbare middelen door te gaan.
