Hoe de situatie evolueert
Steeds meer oudere inwoners van Maine kampen met verslavingen aan hardere drugs en zoeken medische hulp. Megan Harrigan, een medewerker van de straatgeneeskundeteam, haastte zich in september door de Union Street Brick Church in Bangor. Ze verzamelde haar cliënten en bracht hen naar de achterruimte van de kerk, waar een geïmproviseerde kliniek was ingericht met opvouwbare tafels en metalen stoelen. Alle cliënten waren dakloos en de meeste hadden een opioïdeverslaving. Harrigan kende hen bij naam.
Wat Harrigan observeert
Haar werkzaamheden bestonden uit het doorverwijzen van patiënten naar medicatie voor opioïdeverslaving, het verzorgen van wonden die kunnen ontstaan door opioïdegebruik, het controleren van cliënten die ze lange tijd niet had gezien en het maken van grapjes met collega’s. Ze vertelde over een ontwikkeling die ze in de afgelopen jaren heeft waargenomen: frequentere gevallen van oudere mensen die harde drugs gebruiken.
Harrigan, een technicus voor geestelijke gezondheidszorg en revalidatie, helpt al meer dan twintig jaar bij verslavingsproblemen. Destijds hadden haar oudere patiënten vooral moeite met recepten voor opioïde pijnstillers. Door strengere regelgeving tegen overprescriptie zijn sommige van deze patiënten overgestapt op illegale drugs, vooral fentanyl, aldus Harrigan.
Verandering in bevolkingssamenstelling
Wat opvallend is, is dat ze nu meer oudere mensen ziet worstelen met drugsgebruik. Dit is opmerkelijk omdat gebruik van illegale drugs doorgaans afneemt na de leeftijd van de jonge volwassenheid.
De opioïdecrisis is nog steeds voornamelijk een probleem onder jongeren. Maar langzaam gebeurt er iets dat lange tijd weinig opmerkelijks was. De Maine Monitor analyseerde Medicare-zorggegevens en ontdekte dat tussen 2019 en 2023 het aantal oudere patiënten in Maine dat behandeld werd met buprenorfine voor opioïdeverslaving met ongeveer 70% is gestegen. Dit betreft ongeveer 450 extra personen die hulp zochten bij verschillende zorgverleners en ziekenhuizen in de staat.
Wat betekent deze toename?
Hoewel het grote getal op zich niet zo enorm lijkt, is het kleiner dan de totale populatie van ouderen in Maine. Het is niet altijd zichtbaar voor individuele artsen, maar sommige praktijken merken toch dat het aantal oudere cliënten met een opioïdenverslaving toeneemt, wat zorgen baren over mogelijk verdere ontwikkelingen.
“Uiteindelijk worden ze ouder, en onze medicijnen stoppen niet,” verklaarde Harrigan. Ze werkt samen met OPTIONS, een initiatief dat zich richt op overdosispreventie door middel van intensieve outreach en het gebruik van naloxon.
Regionale verschillen en waarnemingen
Sommige artsen, verslavingszorgaanbieders en publieke gezondheidsfunctionarissen in Maine zien indicaties van een toenemend aantal oudere volwassenen die met opioïden worstelen. Zij wijzen op tekenen dat een groeiend probleem zich in bepaalde gebieden ontwikkelt.
Anderen, zoals MaineHealth Behavioral Health in Westbrook en het Bangor Area Recovery Network in Brewer, melden geen merkbare stijging onder de oudere populatie die zij behandelen.
Het totaal aantal overdoses in Maine blijft ondertussen dalen. Oudere volwassenen vormen een relatief klein deel van de overlijdens door overdose: zij vertegenwoordigen 23% van de bevolking, maar slechts 12% van de niet-fatale overdoses vorig jaar en 13% tot nu toe dit jaar.
In tegenstelling daarmee waren personen tussen 35 en 44 jaar in verhouding vaker betrokken bij niet-fatale overdoses. Dit maakt dat sommige experts terughoudend zijn om teveel aandacht te besteden aan de oudere doelgroep, omdat zij minder risico lopen of minder hulp nodig hebben.
Focus op oudere bevolking
Gordon Smith, de directeur op het gebied van opioïde-gerelateerde problemen in Maine, benadrukt dat elke leeftijdsgroep aandacht verdient, maar dat er beperkte middelen zijn. Hij wijst erop dat opioïdegebruik vooral een “jongvolwassenen” ziekte is. Veel mensen met een verslaving begonnen hiervoor voordat ze 18 waren, daarom worden preventieprogramma’s vooral op jongeren gericht.
“Ik moet alle leeftijdscategorieën onder mijn hoede nemen. Waar is de grootste worsteling? Waar haal ik het meeste uit mijn inspanningen?” aldus Smith. “Veel beleidsmakers richten zich momenteel op jongeren vanwege de jaren levens die hiermee verloren gaan.”
Een aanstaand probleem?
Nu de bevolking van Maine ouder wordt, vinden anderen dat er plannen moeten worden gemaakt om zich voor te bereiden op een mogelijk toenemend probleem.
Kaylie Smith, therapeut bij Northern Light Acadia Hospital, ziet dat haar aantal oudere patiënten dat behandeld wordt met methadon of buprenorfine voor opioïdeverslaving, tijdens haar tien jaar werken daar is verdubbeld. Ze verwacht dat deze trend zich doorzet.
“Het lijkt een aparte groep te worden, maar het is belangrijk erover te praten, omdat onze bevolking vergrijst,” zegt Smith. “Maine is een van de oudste staten van de VS en dat heeft invloed op de presentatie van onze patiënten.”
Ontstaan en gevaar van fentanyl
Walt Bresnahan (68) begon in zijn dertig met opioïden na een oud sportblessure. Hij kreeg een recept voor Percocet en raakte verslaafd. Inmiddels is hij al twee jaar en zeven maanden clean en geeft hij vrijwilligerswerk in de Portland Recovery Community Center. Desondanks ziet hij geen toename van oudere mensen die dit centrum bezoeken, maar hij benadrukt dat het voor ouderen erg moeilijk is om hulp te zoeken.
Volgens hulpverleners is de oudere generatie, de zogenoemde ‘Babyboomers’, trots en terughoudend om problemen te delen, wat het moeilijk maakt om ze te bereiken.
Leon Licata, pastor in Bangor, zag recent een groter aantal ouderen betrokken bij straatgebruik. Hoewel zij een klein deel uitmaken van de gebruikers van de church’s warming en cooling centers, dacht hij dat dit percentage in de laatste jaren sterk was gestegen. Een vrouw in de zeventig jaar, die zegt al 30 jaar geen drugs te gebruiken, zou dat volgens hem niet helemaal kloppen, maar ze zou er niet over vertellen.
Volgens Dr. Rachel Solotaroff, adviseur voor verslavingszorg, zijn de sterkte, synthetische opioïden zoals fentanyl, populair onder oudere gebruikers. Heroin en voorgeschreven opioïden worden minder gezien. Vaak begonnen deze mensen met voorgeschreven medicatie, maar evolueerden ze naar illegale drugs. Soms zijn ze lange tijd clean geweest, totdat een crisis zoals dakloosheid hen weer terugwint.
Maine zet zich in voor betere toegang tot levensreddende medicijnen en harm-reduction diensten, al zou de aanpak meer gericht moeten zijn op populatiegericht beleid en interventies die specifiek op ouderen zijn afgestemd, aldus Solotaroff.
Vooruitgang en behandelmogelijkheden
Gordon Smith wijst erop dat er wekelijks wordt gekeken naar demografische gegevens over overdoses en dat er verschillende strategieën bestaan gericht op specifieke groepen, waaronder ouderen. Het doel is om zoveel mogelijk opties aan te bieden, ongeacht de leeftijd.
Uit onderzoeken blijkt dat ouderen wellicht minder openstaan voor het bespreken van hun gebruik bij hun huisarts. Hoewel dat soms een uitdaging is, worden deze gesprekken steeds makkelijker naarmate artsen meer ervaring krijgen.
De medicatie voor opioïdeverslaving, zoals buprenorfine, wordt in Maine steeds vaker voorgeschreven. Het aantal oudere Medicare-patiënten dat deze medicatie ontvangt, is tussen 2019 en 2023 met 70% gestegen, terwijl de totale ouderdomsbevolking in Maine slechts met 12% toenam. Dit wijst op een groeiende aandacht voor deze groep.
Het belang van population health
Volgens artsen moeten zorgsystemen en beleidsmakers meer specifiek kijken naar de oudere populatie om zo effectieve interventies te kunnen ontwikkelen. Dit is essentieel aangezien de trend zich wereldwijd en in Maine doortrekt, aldus Dr. Noah Nesin, die benadrukt dat ook ouderen zich steeds vaker illegaal druggebruik aanmeten.
Hoewel ouderen relatief weinig betrokken zijn bij overdoses, is het belangrijk dat alertheid behouden blijft. Het voorkomen en behandelen van opioïdeverslaving bij ouderen vraagt om een gerichte aanpak, waarbij vaak de complexe interacties tussen gezondheidstoestand, medicatiegebruik en sociale factoren in overweging worden genomen.
