De aanstelling van Kyriakos Pierrakakis als Eurogroup-voorzitter
Op donderdag is Kyriakos Pierrakakis, de minister van Financiën van Griekenland, benoemd tot voorzitter van de Eurogroep. Deze ontwikkeling was volkomen ondenkbaar tien jaar geleden, toen Griekenland verwikkeld was in een diepe financiële crisis die bijna leidde tot uitsluiting uit de eurozone. De Eurogroep, bestaande uit de ministers van Financiën van de twintig lidstaten van de Europese Unie die de euro delen, fungeert als een informele overleggroep. Op regelmatige basis komen zij bijeen om economische beleidslijnen te bespreken en af te stemmen binnen de eurozone. De uitspraken van de Eurogroup-voorzitter worden nauw gevolgd en wekken grote aandacht op.
Reacties op de leiderschapswissel
De Lettische minister van Financiën, Arvils Ašeradens, was een van de eerste die Pierrakakis feliciteerde, via sociale media. Hij wenste hem succes bij het leiden van de eurogroep en het verder ontwikkelen van haar strategie, met de nadruk op helderheid, doelgerichtheid en collectieve inspanning. Pierrakakis, 42 jaar oud, wordt gezien als een opkomende politieke figuur binnen de centrum-rechtse partij, Nieuwe Democratie, die momenteel de regering leidt. Hij nam in maart afscheid van zijn rol als minister van Onderwijs na bijna twee jaar, om zich volledig op zijn nieuwe positie te concentreren. Tijdens zijn ambtstermijn als minister voor Digitale Overheid (2019‑2023) voerde hij ingrijpende hervormingen door, gericht op het afschaffen van bureaucratie en het digitaliseren van publieke diensten.
De achtergrond van Griekenland’s financiële crisis
De Portugese crisis die in 2009 begon, leidde tot jarenlange problemen voor Griekenland. Tussen 2010 en 2015 domineerden frequente ontmoetingen in de Eurogroep de agenda rondom de mogelijke uitstoting van Griekenland uit de eurozone. Tijdens de crisis werden rapporten over de economie nauwlettend gevolgd, vooral die waarbij de buitenlandse minister Jeroen Dijsselbloem in 2015 betrokken was. In een berucht incident met Yanis Varoufakis, de toenmalige minister van Financiën, liet Dijsselbloem weten dat Griekenland niet kon rekenen op gunstige voorwaarden voor leningen, wat de gespannen relatie tussen de financieringsinstanties en Athene onderstreepte.
De gevolgen van de financiële instorting
De crisis resulteerde in hoge rentetarieven die Griekenland uitsloten van dure leningen op de internationale markt, iets dat het land afhankelijk maakte van drie grootschalige reddingsoperaties uitgevoerd door de trojka, bestaande uit het IMF, de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie. Dit leidde tot ingrijpende bezuinigingen, waarmee de economie met ongeveer een kwart kromp en de werkloosheid steeg tot 28% in 2013. De jeugdwerkloosheid naderde zelfs 60%. Lonen en pensioenen werden verlaagd, armoede nam toe en massale protesten tegen het beleid in Athene werden frequenter. In 2015 stond Griekenland op het punt om uit de eurozone gezet te worden, waarna het strengere kapitaalcontroles moest invoeren.
Herstel en vooruitgang
Na een periode van economische neergang heeft Griekenland inmiddels aanzienlijke vooruitgang geboekt. Tegen 2024 waren haar obligaties weer gekwalificeerd als investering en realiseerde het land een begrotingsoverschot. Dit jaar overtrof de overheid haar inkomstenverwachtingen in de eerste acht maanden en werd een pakket met belastingverlagingen ter waarde van 1,6 miljard euro aangekondigd. Ondanks de positieve ontwikkelingen blijft het land geconfronteerd met financiële moeilijkheden, vooral door de stijgende kosten van levensonderhoud en protesten van boeren die klagen over hoge productiekosten en trage uitbetalingen van EU-subsidies na recente corruptieschandalen.
De toekomstige rol van Pierrakakis
Pierrakakis neemt de leiding over van de Cypriotische minister van Financiën, Makis Keravnos, die sinds de resignatie van Paschal Donohoe uit Ierland in november tijdelijk waarnemend was. De benoeming markeert een nieuwe fase voor de eurozone, waarbij een land dat ooit onder enorme druk stond nu haar beleid mede vormgeeft. Deze verandering onderstreept zowel de recente heropleving van Griekenland als het toenemende invloedsspectrum van haar leiderschap binnen Europa.
