Introductie: Een evenement vol contrasten
In Parijs opent momenteel een opvallende tentoonstelling met koninklijke juwelen, terwijl de stad nog herinnert aan de gedurfde diefstal van kostbare kroonjuwelen uit het nabijgelegen Louvre. In oktober werd in slechts vier minuten een geruime tijd geleden uitgevoerde operationele raid uitgevoerd, waarbij de Apollo Gallery van het Louvre werd geplunderd. Deze gebeurtenis leidde tot de sluiting van de galerie en zette de publieke vertrouwen in de bescherming van nationale cultuurgebonden collecties onder druk. Terwijl de gestolen voorwerpen nog niet zijn teruggevonden en de Gallerië gesloten is, toont een nabijgelegen museum juwelen die door revoluties, ballingschap en empire zijn overleefd.
De tentoonstelling “Dynastyjuwelen”
De expositie, gehouden in het Hôtel de la Marine—een gebouw dat zelf verbonden is met een beruchte diefstal uit 1792—opent in een periode waarin de nationale gevoeligheid hoog is. De tentoonstelling beslaat vier zalen en bevat meer dan honderd stukken die blinken door hun glans en omvang. De objecten komen uit de collectie van de Al Thani Foundation, het Victoria and Albert Museum en belangrijke particuliere en institutionele bruikleengevers, waaronder koning Charles III, de Hertog van Fife, Cartier, Chaumet en de Franse nationale collecties.
Belangrijke tentoongestelde stukken
- De enorme 57-karaats Ster van Golconda diamant.
- Een saffieren kroon en een smaraggouden diadeem ontworpen door Prins Albert voor Koningin Victoria, voor het eerst sinds meer dan 150 jaar samengebracht.
- De diamanten versierde jurken van Catharina de Grote.
- Een door Cartier vervaardigde ketting voor een Indiase vorst, die Europese platinum-ontwerpen combineert met eeuwenoude edelstenen.
Veiligheid en beveiligingsmaatregelen
Hoewel geen specifieke details zijn vrijgegeven, benadrukt het Hôtel de la Marine dat het gebouw in 2021 is heropend met moderne, hoogwaardige beveiligingssystemen. De zalen zijn ontworpen met robuuste bescherming, maar het is onduidelijk of deze in reactie op de Louvre-diefstal verder zijn versterkt.
Momenteel worden in Parijs aanvullende beveiligingsmaatregelen ingevoerd. Vorige maand kondigde directeur Laurence des Cars van het Louvre aan dat ongeveer 100 nieuwe surveillancecamera’s en verbeterde inbraakweringsystemen snel zullen worden geïnstalleerd. De zoektocht naar de gestolen stukken loopt nog steeds, maar helaas zijn geen van de voorwerpen teruggevonden.
Arthur Brand, een in Amsterdam gevestigde kunstdetective, merkte op dat de diefstal in het Louvre de waakzaamheid in musea zoals het Hôtel de la Marine heeft vergroot. “De autoriteiten hebben geleerd van de beveiligingsgebreken bij het Louvre,” stelde hij. “Dieven weten dat de beveiliging hier niet slordig zal zijn. Ze zullen hun lessen hebben getrokken. Het is positief dat deze tentoonstelling doorgaat. Het leven gaat door. Men moet dieven niet toegeven. Deze waardevolle voorwerpen moeten getoond blijven.”
De rol van juwelen in macht en prestige
De directeur van de Al Thani-collectie, Amin Jaffer, benadrukt dat de tentoonstelling laat zien hoe grote edelstenen, diademen en meesterwerken uit de 18e tot 20e eeuw de identiteit van de dragers weerspiegelden. “Ze waren uitingen van macht, symbolen van prestige en aanduidingen van passie,” aldus Jaffer. In het heden krijgen deze symbolen een andere betekenis.
Recentelijk waren er in Groot-Brittannië protesten bij de Tower of London, waarbij een koninklijke diadeem werd bedekt met custard en appelcrumble tijdens een demonstratie tegen ongelijkheid. De diefstal uit het Louvre heeft de aandacht gevestigd op de herkomst van zulke juwelen. Musea worden onder druk gezet om obsessioneler dan ooit tevoren te kijken naar de herkomst en de netwerken die deze schatten mogelijk maakten.
Controverse en maatschappelijke reflectie
Voor sommigen in Parijs voelt de feestelijkheid rond de juwelententoonstelling ongemakkelijk, kort na de inbraak. Alexandre Benhamou, een winkelmanager in Parijs, gaf aan: “De timing voelt niet goed. Mensen zijn nog steeds van streek door wat er in het Louvre is gebeurd, en dan opent er meteen weer een nieuwe juwelententoonstelling vlakbij. Het is te vroeg; we moeten de eerste schok nog verwerken.”
Het monumentale verleden en de symboliek van juwelen
Voor de Franse Revolutie huisvestte het gebouw, nu het Hôtel de la Marine, de Koninklijke juwelen en koninklijke collecties. Het feit dat de edelstenen uit die tijd in 1792 werden gestolen, verdiept de ironie, aangezien deze locatie al eerder zulke misdaden heeft gekend. Ondanks de historische lading streven de curatoren ernaar dat bezoekers zich laten betoveren door verhalen en symboliek die in deze objecten schuilen.
“Elk object heeft een verhaal,” aldus Jaffer. “Ze zijn van hand gewisseld en blijven bestaan, jaar na jaar.”
