De toestand van de energiecentrale en klimaatmaatregelen
Op 14 april 2025 was de Kyger Creek Power Plant, een kolencentrale nabij Cheshire, Ohio, operationeel. Tegelijkertijd plaatsten foto’s beeldmateriaal van industriële activiteiten zoals een bulldozer die kolen verplaatst op 10 april in Princeton, Indiana, en een storm die over een zoutmoeras raasde op 6 oktober 2025 in Charleston, South Carolina. Deze beelden illustreren de voortdurende inzet van fossiele brandstoffen in de Amerikaanse energiesector.
Veranderingen onder de nieuwe EPA-leiding
In haar eerste jaar onder het presidentschap van Donald Trump heeft de Environmental Protection Agency (EPA), met Lee Zeldin als administrator, ingrijpende transformaties ondergaan. De richtlijnen voor lucht- en waterverontreiniging werden versoepeld, en er werd sterk geïnvesteerd in de fossiele brandstofindustrie. Deze beleidsomslag botst met de historische missie van de EPA om de volksgezondheid en het milieu te beschermen.
Volgens de administratie moet deze koerswijziging de Amerikaanse economie stimuleren. Zeldin, die het bedrijf van het fossiele brandstoffenbeleid een ‘grootste dereguleringsdag van de natie’ noemde, heeft plannen aangekondigd om talloze milieuregels terug te draaien en miljarden dollars vrij te maken voor schone energie, terwijl hij tegelijkertijd de onderzoeksactiviteiten van de EPA op de helling zette.
De nieuwe beleidslijnen en hun doelen
Zeldin beweert dat de EPA gelijktijdig het milieu kan beschermen en de economie kan laten groeien. Hij presenteerde hiervoor vijf pijlers, waarvan vier economische doelen omvatten, zoals een energiedominantie — de Amerikaanse terminologie voor het vergroten van fossiele brandstoffen — en het ondersteunen van de auto-industrie. Zijn achtergrond als voormalig congreslid van New York met een gematigd Republikeins profiel beïnvloedde aanvankelijk zijn standpunten over klimaatverandering, maar hij stelt dat veel nationale en staten doelen moeilijk te realiseren zijn en hoge kosten met zich meebrengen.
De EPA-vereniging en wetenschappers waarschuwen dat deze koerswijziging zal leiden tot meer vervuiling, met verhoogde emissies van kwik, lood en zeer fijne deeltjes die in de longen kunnen blijven hangen. Ook zullen de uitstoot van broeikasgassen toenemen, wat de opwarming van de atmosfeer versterkt en extremer weer, met daaruit voortvloeiende economische en sociale schade, kan veroorzaken.
Reacties en kritiek
Christine Todd Whitman, een voormalige EPA-directeur onder president George W. Bush en een lange tijd lid van de Republikeinse partij, uitte teleurstelling over Zeldins aanpak. Ze sprak van ‘droevig’ en uitte haar zorgen over de toekomst van haar kleinkinderen, die mogelijk geen schone lucht en water meer zullen hebben als de huidige beleidslijnen voortzetten. Zij en anderen beschrijven de verandering als een achteruitgang van jarenlange vooruitgang in milieukwesties.
De geschiedenis en evolutie van de EPA
De EPA werd opgericht in 1970 onder president Richard Nixon, te midden van een crisis van verontreiniging die het Amerikaanse leven verstoorde. Toen werden wetten aangenomen die nog altijd de kern vormen van water- en luchtbescherming en het behoud van bedreigde soorten. Afhankelijk van de administratie nam de strijd tegen vervuiling toe of af.
Het beleid onder president Joe Biden verscherpte de regels voor hernieuwbare energie en elektromobiliteit en stelde nieuwe limieten voor emissies van voertuigen en kolencentrales. Velen in de industrie beschouwden die regels echter als te restrictief, wat leidde tot werkeloosheid en de sluiting van verouderde energiecentrales. Volgens de EPA-woordvoerder Brigit Hirsch heeft de vorige regering geprobeerd de wet te gebruiken voor wat zij beschrijft als ‘een groene nieuwe scam’, terwijl de Trump-regering zich vooral richtte op het behalen van resultaten binnen de grenzen van de wet.
De doelstellingen en plannen van Zeldin
Zeldin heeft een uitgebreide lijst van doelstellingen aangekondigd, waaronder het afschaffen van regels tegen roetdeeltjes, het versoepelen van regels voor schadelijke koelmiddelen, het beperken van beschermingen voor moerassen en het verminderen van de normen voor brandstofefficiëntie. Daarnaast wordt industrieën en energiecentrales vrijgesteld van federale emissiereductie-eisen. Deze koers sluit aan bij het conservatieve Project 2025, dat pleit voor het terugbrengen van het personeel, het afbouwen van regelgeving en het beëindigen van ‘oorlogen’ tegen kolen en andere fossiele brandstoffen.
Reacties op de koers van de EPA
Critici, waaronder Diana Furchtgott-Roth van het Heritage Foundation, stellen dat veel van de nieuwe regels die tijdens de Biden-regering werden ingevoerd, schadelijk en beperkend waren. Zij zegt dat het doorvoeren van deregulering in het huidige beleid vooral gericht is op het verminderen van de regeldruk en het heroriënteren van de energiemarkt.
EPA-onderminister Chris Frey benadrukt dat de voordelen van de bestaande regelgeving, zoals het voorkomen van vroegtijdige sterfte en het vermijden van chronische ziekten, niet mogen worden genegeerd. Anderen, zoals voormalig EPA-functionaris Matthew Tejada, stellen dat de boodschap aan vervuilers heel duidelijk is: ze kunnen door blijven gaan zonder zich zorgen te maken over EPA-inmenging.
Het personeel van de EPA is met ongeveer twintig procent verminderd, vooral op gebieden als onderzoek en ontwikkeling, met personeel dat ontslagen is na het uiten van kritiek op de koers van de regering.
Handhaving en financiering
Veel van Zeldins voorgestelde beleidswijzigingen worden niet meteen geïmplementeerd; het kost tijd om nieuwe regels te formuleren en goed te keuren. Daarentegen is het veel eenvoudiger om financieringen te verminderen en handhaving te versoepelen. Sinds de start van de nieuwe beleidslijn is het aantal civiele milieuaanspraken aanzienlijk gedaald, wat aangeeft dat er minder controle wordt uitgeoefend.
De vermindering van de handhaving treft vooral programma’s gericht op klimaatverandering en milieurechtvaardigheid, waarbij vooral minderheidsgroepen en armere gemeenschappen vaak de effecten ondervinden. Ook is een miljardensubsidieregeling voor duurzame energieprojecten, die door Biden was opgezet, stopgezet. Zeldin noemde dat een manier om geld te sluizen naar organisaties met politieke banden, maar een rechter verwierp die beschuldiging.
Slotbeschouwing
Volgens bronnen zoals Pat Parenteau, een milieurechtsspecialist, heeft de koers van de EPA onder Trump weinig hoop voor wat hij beschouwt als de grootste crises: verlies van biodiversiteit en klimaatdisruptie. Hij uit zijn bezorgdheid dat de wereld mogelijk op weg is naar grote rampen en dat de vooruitgang op het gebied van milieubescherming voorlopig stil zal blijven staan of zelfs achteruit zal gaan.
